Meta, uluslararası araştırmacılarla birlikte gerçekleştirdiği iki önemli çalışmayla insan zekâsını anlamada yeni bir dönüm noktasına ulaştı. Şirketin Paris’teki Temel Yapay Zeka Araştırmaları (FAIR) laboratuvarı ve İspanya’nın San Sebastian kentindeki Bask Biliş, Beyin ve Dil Merkezi işbirliğiyle, beyin sinyallerinden yazılı cümleleri çözümleyebilen ve düşünceleri kelimelere dönüştüren yapay zeka modelleri geliştirildi.
DÜŞÜNCEYİ YAZIYA ÇEVİRİYOR
İlk çalışmada, invazif olmayan beyin kayıtlarıyla yazılan cümlelerin kodunun çözülmesi hedeflendi. Manyetoensefalografi (MEG) ve elektroensefalografi (EEG) kullanılarak 35 gönüllünün beyin aktiviteleri, yazı yazarken kaydedildi. Üç parçalı bir mimariye sahip yapay zeka sistemi, bir görüntü kodlayıcı, bir beyin kodlayıcı ve bir görüntü kod çözücüyü kullanarak MEG sinyallerini anlamlı bir şekilde yorumladı.
Bu model, katılımcıların MEG ile kaydedilen beyin sinyallerinden yazdığı karakterlerin yüzde 80’ine kadarını doğru bir şekilde çözümleyerek geleneksel EEG sistemlerinden en az iki kat daha etkili sonuçlar elde etti. Bu gelişme, konuşma yetisini kaybeden bireylerin iletişim kurmalarına yardımcı olabilecek non-invaziv beyin-bilgisayar arayüzleri için umut verici bir adım olarak değerlendiriliyor.
DÜŞÜNCEYİ KELİMELERE DÖNÜŞTÜRME SÜRECİ
İkinci çalışma da beynin düşünceleri nasıl dile dönüştürdüğünü anlamaya odaklanıldı. Katılımcıların cümle yazarken oluşturduğu MEG sinyallerini inceleyen araştırmacılar, düşüncelerin kelimelere, hecelere ve harflere dönüştürüldüğü anları tespit etti. Beynin, bir cümlenin anlamından başlayarak bu anlamı fiziksel hareketlere dönüştüren bir dizi temsil oluşturduğu keşfedildi. Ayrıca, beynin bu süreçte ‘dinamik bir sinir kodu’ kullandığı ve bu kodları uzun süre koruyabildiği ortaya çıktı.
TEKNOLOJİNİN GELECEĞİ
Bu teknolojiler büyük bir potansiyel taşısa da, uygulama açısından hâlâ bazı zorluklar var. MEG tarayıcılarının pahalı ve büyük olması, kullanımı için manyetik korumalı özel bir ortam gerektirmesi gibi kısıtlamalar, teknolojinin klinik ve günlük hayatta uygulanabilirliğinin önündeki en büyük engel. Meta, gelecekte bu sınırlamaları aşmayı hedefliyor. Daha hassas yapay zeka modelleri geliştirmek, günlük kullanım için daha pratik non-invaziv beyin görüntüleme yöntemleri keşfetmek ve kod çözme doğruluğunu artırmak şirketin öncelikleri arasında. Meta ayrıca, bu teknolojilerin sağlık, eğitim ve insan-bilgisayar etkileşimi gibi alanlarda nasıl kullanılabileceğini araştırmayı planlıyor.
