Makina imalatında eko tasarım dönemi

Enerji kullanımı yüksek sektörlere nazaran çevreyi daha az etkilese de makina imalat sektörü için de karbon ayak izini azaltmak önem arz ediyor. Sektörün, döngüsel ekonomiye uyum çalışmaları kapsamında yeni teknolojili, uzun süre güncellenebilir, eko tasarımlı makinalar üretmesi gerekecek.

HABER: ADEM ORHUN

Yeşil Mutabakat’ın Sınırda Karbon Düzenleme Mekanizması’na (SKDM) uyum süreci, 1 Ekim’de başlayacak. Kurumların ve firmaların 2025 sonuna kadar daha temiz üretim yapmaya ve karbon ayak izini azaltmaya yönelik adımları atması hedefleniyor. Konu, çok yüksek enerji tüketen sektörleri olduğu gibi makina sektörünü de ilgilendiriyor. İstanbul Ticaret Odası da bu sebeple ‘Makina İmalat Sektöründe Yeşil Mutabakat ve Karbon Ayak İzi Semineri’ düzenledi. 

Seminerin açılış konuşmasını İTO Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Mehmet Develioğlu yaparken, oturum başkanlığını Doç. Dr. Ayhan Etyemez gerçekleştirdi. 

İTO Başkan Yardımcısı Develioğlu yaptığı konuşmada, “Sınırda Karbon Düzenleme Mekanizması’na uyumda geçiş dönemi önümüzdeki ay başlıyor. Uluslararası ticari faaliyetleri ve rekabeti etkileyecek düzenlemeler, Türk firmalarını da etkileyecek” dedi. AB ülkelerinin, karbon salımını sınırlamaya yönelik dönüşüm çalışmalarını süratle gerçekleştirdiğini belirten Develioğlu, şöyle devam etti: “AB ülkeleri, işbirliği içindeki partnerlerinden de benzeri bir dönüşüm bekliyor. Aksi taktirde firmalarımızın pazar kaybı ve rekabet avantajlarını kaybetme riskiyle karşı karşıya kalması söz konusu. Bu düzenlemeler iş dünyası için risk ve ek maliyet unsuru olarak değerlendirilebilir. Ancak sürdürülebilir kalkınmayı destekleyen yeni fırsatları da barındırdığını unutmayalım. AB ülkelerine ihracattan vazgeçemeyeceğimize göre bunu yapmamız şart.”

YENİLEME YATIRIMLARI

Türkiye Makina Federasyonu Genel Sekreteri Zühtü Bakır da konuşmasında, Türkiye’nin makina sektöründeki başarısına ve potansiyeline dikkat çekti. Konuşmasında makinanın, Türkiye’nin cari açık sorununu çözebilecek bir sektör olduğunu vurgulayan Bakır, şöyle devam etti: “Türkiye’de 15 çeyrektir makina sektörü yatırımları büyüyor. Makina sektörü, karbon salımı ve çevreyi kirletme konusunda diğer birçok sektöre göre daha az sorunlu. Ancak AB’nin Yeşil Mutabakatı ardından ortaya çıkan kurallar silsilesi, Türk makina sektörünü de ilgilendiriyor. Çünkü bu makinaları kullanarak üretim yapan diğer sektörlerin emisyonları çok yüksek. Bunun azaltılmasında, makinalardaki yenileme ve tasarım yatırımları da önem arz ediyor. 26 Ekim’de yapılacak Makina Zirvesi’nde de bu yöndeki ürünleri görmeyi ümit ediyoruz.” 

Konuşmasında iş dünyasına çağrıda bulunan Bakır, “Bizim şöyle bir önerimiz var: Belli bir ölçekteki firmalar, örneğin 100 kişi üstü olanlar bir mühendisini bu konuda görevlendirsin. Bu kişinin konuyu takip etmesi, uyum çalışmaları ve dönüşüm için büyük kolaylık sağlayacaktır” dedi. 

KOBİ’LERE YOL HARİTASI

Yeşil dönüşüm modelleri üzerinde çalıştıklarını belirten Zühtü Bakır, KOBİ’lere yol haritaları oluşturduklarını söyledi. Konu hakkında ayrıntılı bilgiye şu adresten ulaşılabilir: www.mundusplus.com.tr

Seminerin diğer konuşmacısı Mimar ve Mühendisler Grubu (MMG) Genel Başkanı Bülent Şen oldu. Konuşmasında yenilenebilir enerji yatırımlarındaki artışa dikkat çeken Şen, “Çatı üstü güneş enerji sistemleri daha da yaygınlaşacak. Üretim yapan her kim bulunduğu yerde ne tür alternatif enerjiye ulaşabiliyorsa onu mutlaka kullansın. Hatta bu enerjiyi depolama imkanı da çok önemli. Enerjiyi depolamaya yönelik batarya yatırımları da yapılabilir” dedi. İTO Meclis Üyesi olan Şen’in diğer bir önerisi de elektrik motorları üzerine oldu. Şen, çok fazla elektrik harcayan motorların veriminin artırılmasının hem makina sektörü hem makina kullanan diğer sektörler açısından önemli bir kaçak yerinin kapatılması anlamına geleceğini belirtti. 

EKO TASARIM

Toplantıda Ticaret Bakanlığı’ndan AB Tek Pazar ve Yeşil Mutabakatı Dairesi Ticaret Uzmanı Elif Berrak Taşyürek de bir sunum yaptı. Taşyürek, konuyla ilgili konuşmasında, SKDM’nin temiz üretime yönelik kurallar getirdiği gibi üretim süreçlerinde veya üretim makinalarında eko tasarımı da zorunlu kıldığını söyledi. Yakında, AB’nin kurguladığı veri güvenliği ve dijital ürün pasaportu olmayan ürünlerin AB pazarına giremeyeceğini kaydeden Taşyürek, daha verimli üretim yapmaya imkan sağlayan tasarımlar, daha uzun süre güncellenebilen makinalar, daha takip edilebilir ürünler için çalışmak gerektiğini dile getirdi. 

GERİ DÖNÜŞÜM

Döngüsel ekonomi kurallarının, geri dönüşüm sektörünün gelişmesine sebep olacağını kaydeden Taşyürek, ayrıca şu bilgileri paylaştı “AB’de, kritik hammadde yasası taslağı yürürlüğe girecek. Ayrıca bataryaların, yapı malzemelerinin ve ambalajların dönüşümü için tüzükler de hazırlandı. Türk firmalarının da döngüsel ekonomi kurallarına uyum için hazırlık yapması lazım. Önümüzdeki dönemde geri dönüşüm teknolojileri artacak, makinalarda dijitalleşme artacak. Yenilenebilen ve kendini uzun süre güncelleyebilen makinalar üretmeye hazırlanmalıyız.”

TEKNİK MEVZUAT TASLAKLARI HAZIR 

Sınırda karbon düzenlemesi kapsamında birçok bakanlık bünyesinde Yeşil Mutabakat Eylem Planı Çalışma Grupları kuruldu. Sürdürülebilir ürünlere ilişkin teknik mevzuat uyumu için çalışmalar yürütülüyor. Bu alanda inşaat, tekstil ve konfeksiyon sektörü ihtisas çalışma grupları faaliyet gösteriyor. Teknik mevzuat uyumu için üzerinde çalışılan konular şunlar:

• Batarya ve batarya atıkları tüzüğü
• Yapı malzemeleri tüzük taslağı
• Ambalaj ve ambalaj atıkları tüzüğü taslağı
• Sürdürülebilir ürünler için eko-tasarım tüzüğü

DÖNGÜSEL EKONOMİYE GEÇİŞ PROJESİ

Türkiye’nin Döngüsel Ekonomiye Geçiş Potansiyelinin Değerlendirilmesi için Teknik Destek Projesi (DEEP), Şubat 2022’de başladı. AB destekli 36 aylık proje tamamlandığında, Türkiye genelinde daha verimli kaynak ve atık yönetimine katkıda bulunan döngüsel ekonomiye geçiş daha etkili bir şekilde teşvik edilecek. AB Döngüsel Ekonomi Paketi’yle uyumlu atık ve kaynak yönetimine ilişkin Ulusal Strateji ve Eylem Planı geliştirilecek. Entegre atık yönetimi açısından ulusal ve yerel yönetimlerin kapasitesi iyileştirilecek. 

Ayrıntılı bilgi için: 

https://dongusel.csb.gov.tr

18 Eylül 2023 Pazartesi