Lojistikte ‘yük’ demir ağlarda

Demiryoluyla yapılan ihracatın değerinde de önemli bir artış var. Demiryolu kullanılarak yapılan ihracat, 2019 yılında 971 milyon dolardı. Rakam, 2020 yılında yüzde 33 oranında artarak 1 milyar 289 milyon dolara ulaştı.

HABER: ŞEREF KILIÇLI

Türkiye, bir yandan 12 bin 803 kilometrelik demiryolu ağını genişletmek için yeni yatırımlar yaparken, diğer yandan da demiryolunun hem yolcu hem yük taşımacılığındaki payını yükseltmeyi hedefliyor. 2023 yılında demiryolu yük taşıma payının yüzde 10’a çıkarılması planı da bu hedefe yönelik. Dünyada da koronavirüs salgını, demiryolu taşımacılığının öneminin daha çok arttığı yeni bir dönemi başlattı.

Diğer taşıma modlarında sorunlar yaşanırken, demiryolunun ‘temassız ticaret’ imkanıyla aynı zamanda kesintisiz ticaret fırsatı da sunması, bu dönüşümün en önemli nedeni.

İHRACATTA YÜZDE 33 ARTIŞ

Demiryolunun lojistikte daha etkin kullanımı konusunda, salgın dönemindeki rakamlar da geleceğe yönelik ipucu veriyor. Türkiye’de geçen yıl demiryolunda toplam 34.5 milyon ton yük taşınırken, uluslararası taşımalar ise yüzde 34 arttı. Bu artışla uluslararası taşımalar 3.4 milyon tona ulaştı. Demiryoluyla yapılan ihracatın değerinde de önemli oranda artış görüldü. Demiryolu kullanılarak yapılan ihracat, 2019 yılında 971 milyon dolardı. Bu miktar 2020 yılında 1 milyar 289 milyon dolara yükselerek yüzde 33 oranında artış oldu.

AVRUPA’YA RAYLI İHRACAT

Türkiye’nin en önemli ihracat pazarı Avrupa’ya demiryoluyla yapılan taşımalardaki artış da dikkat çekti. Avrupa yönlü yük taşımalarında 2020 yılında yüzde 25 artış kaydedildi. Ayrıca, Türkiye-Avrupa-Türkiye hattında ise yaklaşık 2.5 milyon ton yük taşıması gerçekleştirildi.

PAYI YÜZDE 5’İ GEÇTİ

Demiryolu yük taşımacılığında liderliği kamu şirketi TCDD Taşımacılık yapıyor. Geçtiğimiz yıl, TCDD Taşımacılık 29.9 milyon ton, özel tren işletmecileri 4.6 milyon ton yük taşıdı. Demiryolunun yük taşımacılığı içindeki payı ise yüzde 5’i geçti. Türkiye’den Avrupa yönüne; Bulgaristan, Romanya, Macaristan, Polonya, Avusturya, Slovakya, Çekya ve Almanya’ya, Bakü-Tiflis-Kars (BTK) hattı üzerinden Gürcistan, Azerbaycan, Kazakistan, Türkmenistan, Özbekistan, Kırgızistan ve Tacikistan’a, yine bu hat üzerinden Rusya ve Çin’e blok yük trenleri işletiliyor. Ayrıca Van-Kapıköy sınır kapısı üzerinden İran’a blok yük trenleri çalışıyor.

PAKİSTAN VE AFGANİSTAN

Türkiye-İran arasında 2020’de demiryoluyla 564 bin ton yük taşındı. Bu yıl miktarın 1 milyon tona ulaşması hedefleniyor. Ayrıca İran ile Afganistan arasındaki demiryolu bağlantısının sağlanmasıyla Afganistan içerisine taşımacılık da mümkün hale geldi. Yine bir başka önemli gelişme, Ekonomik İşbirliği Teşkilatı’nın (EİT), İstanbul-Tahran-İslamabad yük treninin yeniden işletmeye açılması kararı çerçevesinde çalışmalar sürüyor. Hat devreye alındığında, İstanbul’dan İslamabad’a denizyoluyla 21 gün süren taşımacılık, demiryolu ile 14 güne inecek.

LOJİSTİK MERKEZLERİNDE DEMİRYOLU ÖNCELİKLİ

Türkiye’nin 1 trilyon dolarlık ihracat altyapısını kurmak için devreye aldığı lojistik merkezleri projesinde de demiryolu öncelikli olarak yer alıyor. Kombine taşımacılığı geliştirmek, lojistik sektörünün ihtiyaç duyduğu bütün hizmetleri verebilmek için planlanan 25 lojistik merkezinden 11’i işletmeye açıldı. Lojistik merkezlerin tamamı hizmete girdiğinde, Türk lojistik sektörüne 71.6 milyon ton ilave taşıma imkanı ile 15 milyon metrekarelik açık alan, stok alanı, konteyner stok ve elleçleme sahası kazandırılacak.

NAHÇIVAN’I DA DAHİL EDECEK PROJE

Gündemdeki önemli bir lojistik projesi de Kars-Iğdır-Nahçıvan Demiryolu Hattı projesi. Yaklaşık 230 kilometre uzunluğunda olacak olan hattın, Kars-Iğdır’dan başlayarak Azerbaycan’a bağlı Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti’ne devam etmesi ve oradan İran, Afganistan ve Pakistan’a uzayan demiryolu hattına bağlanması hedefleniyor. Böylece, Türkiye’nin bu ülkelere demiryolu ile doğrudan bağlantısı daha da kuvvetlenecek. Nahçıvan demiryolunun kuzeyde ise Gürcistan, Azerbaycan ve Türkiye’nin işbirliği ile işletmeye açılan Bakü-Tiflis-Kars (BTK) Demiryolu Hattı ile entegre olması da planlanıyor.

DEVLET DESTEĞİ DEVAM EDECEK

Demiryolunun gelişmesinde önemli kriterlerden biri de kamu destekleri. Mart 2021’de ekonomiye ilişkin düzenlemeler içeren torba kanun teklifinde demiryoluyla ilgili bir kanun da yer aldı. TBMM’de kabul edilen yasaya göre, TCDD ve TCDD Taşımacılık A.Ş. bütçelerinin, Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından desteklenmesi süresi 2023 yılı sonuna kadar uzatıldı. Cumhurbaşkanı, bu süreyi 10 yıla kadar uzatmaya yetkili olacak.

TÜRKİYE’Yİ BASRA KÖRFEZİ’NE BAĞLAYACAK

Uluslararası demiryolu bağlantısında önemli bir proje de Irak ile gerçekleştirilecek. Türkiye ile ticaret hacmi 20 milyar doları aşan Irak, Bağdat’ı Musul’a bağlayan demiryolunun onarılması ve Türkiye’ye kadar uzatılması projesine başlamış durumda. Projenin asıl büyük adımı, Basra Körfezi’nde yer alan El-Fav Limanı’nın Türkiye’ye bağlanması aşaması olacak. Yani proje, demiryoluyla Türkiye’yi Basra Körfezi’ne ulaştıracak.

BULGARİSTAN’A İKİNCİ BAĞLANTI

Türkiye, Bulgaristan ile ikinci demiryolu hattını da inşa etmeyi planlıyor. Türkiye–Bulgaristan arasında demiryolu bağlantısını çift hatlı hale getirmeyi hedefleyen proje ve bu kapsamda yeniden yapılacak Kapıkule Mübadele Gar Sahası Projesi ile uluslararası taşımacılık faaliyetlerinin geliştirilmesi ve bölge ekonomisine ilave katkı sağlaması öngörülüyor.

19 Nisan 2021 Pazartesi

Etiketler : Gündem