LNG yüzde 25 büyümeyle arzı kısmen rahatlatacak

Enerji krizi döneminde önemi daha çok artan LNG’de (sıvılaştırılmış doğalgaz) devreye girecek yeni tesislerle küresel gaz piyasalarındaki arz sıkışıklığının kısmen rahatlayacağı tahmin ediliyor. Ayrıca 2022-2026 döneminde küresel LNG kapasitesinin toplam yüzde 25 büyüyeceği de kaydediliyor.

Uluslararası Enerji Ajansı (IEA) 2023 Orta Vadeli Gaz Piyasa raporuna göre, dünyadaki gaz talep artışının 2017-2021 dönemindeki ortalama yüzde 2.5 seviyesinden 2022-2026 döneminde yüzde 1.6’ya gerileyeceği tahmin ediliyor. Rusya’nın Ukrayna’da başlattığı savaş sonrası yeni bir döneme giren gaz piyasalarında 2011-2021 döneminde görülen güçlü büyümenin zayıflaması ve özellikle Avustralya, Japonya, Kore, Yeni Zelanda ve Singapur ile Avrupa ve Kuzey Amerika’da talebin düşmesi bekleniyor. Söz konusu piyasalardaki talep yavaşlamasında, yenilenebilir enerji kaynaklarına dönüşüm ve enerji verimliliğinde ilerleme etkili oluyor.

ÇİN’İN TALEBİ

Asya, Ortadoğu ve Afrika’nın ise gaz talebindeki büyümenin yoğunlaşacağı piyasalar olması bekleniyor. Çin’in, 2022-2026 döneminde beklenen küresel gaz talep artışının yarısını oluşturacağı öngörülüyor. Dünyada 2025-2026 yıllarında devreye girecek LNG tesisleriyle küresel gaz piyasalarındaki arz sıkışıklığının kısmen rahatlayacağı tahmin edilirken, 2022-2026 döneminde küresel LNG kapasitesinin yüzde 25 büyüyeceği hesaplanıyor. Bu dönemde ABD’nin, yeni tesislerle dünyanın en büyük LNG ihracatçısı konumunu pekiştireceği öngörülüyor. Rapora göre, bu yıl doğalgaz fiyatlarında düşüş olsa da belirsizlik ve riskler devam ediyor. Arz sıkışıklığı sürerken özellikle Avrupa’da LNG tedarikinin Rus gazından doğan boşluğu telafi etmek için yetersiz kalmasıyla, kış döneminin sert geçmesi durumunda fiyat oynaklığı riski endişe yaratıyor.

YENİ DÖNEM

IEA Enerji Piyasaları ve Güvenliği Direktörü Keisuke Sadamori, rapora ilişkin değerlendirmesinde, dünya gaz piyasalarının yeni bir döneme girdiğini belirterek, “Daha fazla belirsizliklerin olduğu bu yeni dönemin özellikleri, yavaşlayan talep artışı ve yüksek oynaklık. 2030’a kadar küresel gaz talebinin pik yaptığını görebiliriz” ifadelerini kullandı. Gaz talebinin gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerde farklı seyir izleyeceğini kaydeden Sadamori, küresel LNG kapasitesinde birkaç yıl içinde önemli bir büyüme beklediklerini ve bunun arz sıkışıklığını hafifletmeye yardımcı olacağını sözlerine ekledi.

Uzmanlara göre, talep ve LNG tedarikine yönelik gelişmelerin yanı sıra, hava şartları da Avrupa gaz piyasalarında belirleyici rol oynayacak. Fitch Ratings Petrol ve Gaz Kıdemli Direktörü Dmitry Marinchenko, enerji kriziyle birlikte Avrupa’nın önce tüketimi azalttığını ve ardından Rus gazının yerini büyük ölçüde LNG ile telafi ederek arz ve talebi dengelemeyi başardığını belirterek, şunları kaydetti: “Ancak yeterli LNG tedariki her zaman mevcut olmayabilir ve arzın sıkışık olduğu dönemlerde Avrupa’nın ek kargolar için Asya ve özellikle Çin ile kıyasıya rekabet etmesi gerekebilir.”

AB’NİN GAZ DEPOLARINDA DOLULUK ORANI YÜZDE 96

Avrupa Birliği (AB) ülkeleri, Rusya-Ukrayna savaşı sonrası en büyük tedarikçisi Rusya’dan gaz alımını kademeli olarak azaltmaya başladı. Nitekim Avrupa, Rus gazının açığını kapatmak için LNG ithalatını geçen yıl 2021’e göre yüzde 60 artırarak rekor kırdı. Yine süreç içinde arz-talep dengesinin bozulmasıyla Avrupa’da gaz fiyatları rekor seviyeye çıktı, tedarik güvenliğinin sağlanması için birçok ülke, talebi düşürmeye yönelik önlemleri uygulamaya koydu. Bu kış öncesi arz güvenliğini sağlamak için gaz depolarını 1 Kasım 2023’e kadar yüzde 90 doluluğa ulaştırmaya hedefleyen AB ülkeleri, söz konusu doluluk oranlarına hedeflenen tarihten iki ay öncesinde ulaştı. Gas Infrastructure Europe verilerine göre, AB’nin gaz depolarında şu anda doluluk oranı yüzde 96 seviyesinde. Bu oran, 112 milyar metreküp gaza karşılık geliyor. AB üyesi 27 ülkenin 18’inde bulunan bu tesislerde toplamda 116 milyar metreküp gaz depolanabiliyor. Depolardaki doluluk oranları rekor seviyede olmasına rağmen Avrupa’ya Rus gaz akışının büyük ölçüde kesilmesi, kıtanın gaz talebini en az yüzde 15 düşürmeye yönelik tedbirleri sürdürmesini ve küresel piyasalardan LNG tedarikine devam etmesini zorunlu hale getiriyor.

16 Ekim 2023 Pazartesi