Libya üzerinden Afrika’ya avantajlı ihracat fırsatı

Türkiye ile Libya arasındaki 3.6 milyar dolara ulaşan dış ticaret hacminin artırılması için ticaret diplomasisi devrede. Libyalı firmalar, kalkınma sürecinde özellikle inşaat, sağlık, sanayi ve tarım sektörlerinde Türk firmalarıyla işbirliğini geliştirmeyi planlıyor.

Libya üzerinden Afrika’daki komşu ülkelere gümrük avantajlı ihracat yapma imkanı da var.

HABER: ŞEREF KILIÇLI

Yüzölçümü bakımından Afrika’nın dördüncü büyük, Akdeniz’deki kıyı şeridi uzunluğu bakımından Kuzey Afrika’nın en büyük ülkesi Libya, Türkiye ile köklü bir tarihi geçmişe de sahip. Osmanlı döneminde yüzlerce yıl devam eden ilişkiler, 24 Aralık 1951 tarihinde kurulan Libya Devleti’nin, Türkiye tarafından hemen tanınmasından sonra Cumhuriyet döneminde de ivme kazandı. Gelişen siyasi ilişkiler, ekonomik ilişkilere de yansıdı. Libya 1972 yılında Türk müteahhitlik sektörünün uluslararası pazara adım attığı ilk ülke oldu. 2019 yılında Akdeniz’de Deniz Yetki Alanlarının Sınırlandırılması Anlaşması’nın imzalanmasından sonra ise Türkiye ile Libya stratejik işbirliklerini de güçlendirdi.

İTO’YA ZİYARET

Libya sadece zengin petrol ve doğalgaz kaynaklarıyla değil, 1.4 milyar nüfuslu Afrika’ya açılan bir kapı olmasıyla lojistik anlamda da çok önemli bir ülke. Libya ve Türkiye’nin siyasi ilişkilerinin yanında ekonomik ilişkilerini de geliştirmesinin tüm Afrika’ya etki edebileceği kaydediliyor. Bu kapsamda, iki ülke arasında 3.6 milyar dolara ulaşan dış ticaret hacminin daha ileri seviyelere taşınması için ticari diplomasi çalışmaları da artıyor. Libya’nın İstanbul Başkonsolosu Salahedden F.M Alkasah ve beraberindeki Libya Ticaret Sanayi ve Ziraat Odaları Birliği heyeti, İstanbul Ticaret Odası’nı ziyaret etti. İTO Başkan Yardımcısı Mehmet Develioğlu’nun başkanlığında yapılan toplantıda, iki ülkenin dış ticaretteki işbirliğinin daha fazla geliştirilmesi için yapılabilecek projeler değerlendirildi. Toplantıya İTO Genel Sekreter Yardımcısı Özcan Tokel de katıldı.

SİNERJİ OLUŞACAK

İki ülkenin 500 yıllık kardeşlik hukuku zeminine oturan bir geçmişi olduğunu belirten İTO Başkan Yardımcısı Mehmet Develioğlu, şöyle konuştu: “Bu geçmişin üzerine oturan dostluğumuzu hem ekonomik hem siyasi açıdan da en iyi şekilde değerlendirmemiz gerekiyor. Akdeniz havzasında stratejik ortaklık düzeyine gelen ilişkilerimizi daha da güçlendirecek çalışmalar yapmalıyız. Verilere göre, Libya’nın ihracat yaptığı ülkeler arasında Türkiye 12. sırada yer alıyor. 

En fazla ithalat yaptığı ülkeler arasında ise Türkiye birinci sırada. İstanbul Ticaret Odası olarak ilişkilerimizin daha fazla derinleşmesi ve büyümesi için elimizden ne geliyorsa yapmaya hazırız. Libya’nın potansiyeli, Türkiye’nin deneyimi ve teknolojisinin bir araya gelmesi, büyük bir sinerji oluşturacak. Her iki ülkenin refahına katkıda bulunacak. İş insanlarımızı daha çok bir araya getirmeliyiz. Sizler sayesinde bu ilişkiler daha çok güç kazanacak.”

DİPLOMATİK DESTEK

İstanbul Ticaret Odası’nı her zaman güvenilir referans kaynağı kabul ettiklerini vurgulayan Libya’nın İstanbul Başkonsolosu Salahedden F.M Alkasah, şunları söyledi: “Karşılıklı ziyaretler, iş adamlarının bir araya gelip toplantı yapmaları ile ilişkilerin daha da üst seviyelere taşınmasını temenni ediyoruz. İstanbul Başkonsolosu olarak elimden gelen tüm desteği vermeye hazırım. Türkiye, Libya’nın birçok alanda ihtiyaçlarını karşılıyor. Özellikle sağlık ve gıda ürünlerinin hemen hemen tamamı Türkiye’den tedarik ediliyor. Libya’dan İstanbul’a günlük ortalama 7-8 uçak seferi var. Ayrıca deniz taşımacılığında da yolcu gemisi seferi var. Türkiye kardeş ülkemiz ve burada kendimizi kardeş ülkede görüyoruz. İkili ilişkilerin her iki ülkeye katkı sağlayacak işlere dönüştürülmesini umuyorum.”

TÜRK FİRMALARINA DAVET

Libya’daki büyük potansiyelin birçok ülkenin dikkatini çektiğini belirten Libya Ticaret Sanayi ve Ziraat Odaları Birliği Başkanı Mohamed Raied, “Ancak bizler her zaman kardeş ülkemiz Türkiye ile işbirliği yapmayı ve Türk firmalarının fırsatları değerlendirmesini tercih ederiz. Ziyaretler konusunda maalesef bir eksiklik var. Türk iş insanlarının Libya’ya gelmesini, ikili iş görüşmeleriyle işbirliğini artırmayı temenni ediyoruz” dedi. Her iki ülkenin ticaret odalarının üyelerinin bulunacağı ortak bir ticaret odası projelerinin olduğunu belirten Raied, şunları da kaydetti: “Önümüzdeki dönemde, birçok alanda İstanbul Ticaret Odası ile iyi niyet anlaşması imzalamayı hedefliyoruz. İstanbul Ticaret Üniversitesi ile de eğitim, staj gibi konularda işbirliği yapabiliriz. Libya bir fırsatlar ülkesi. Afrika’daki komşu ülkelere gümrük avantajlı ihracat yapma imkanı da var. Libya, sıfırdan inşa edilmesi gereken bir ülke. Tüm sektörlere ihtiyaç var fakat öncelikli olarak inşaat, sağlık, tarım ve sanayi yer alıyor. Ticari ilişkileri geliştirmek için Trablus’ta Türkiye-Libya iş forumu düzenleyebiliriz. Devamında sektörlere göre ikili ziyaretler de tertiplenebilir.”

EN FAZLA İTHALAT TÜRKİYE’DEN 

Dış ticaret verilerine bakıldığında, Libya 2022 yılında 39.5 milyar dolar değerinde ihracat, 17.3 milyar dolar değerinde ithalat gerçekleştirdi. En fazla ihracat yaptığı ilk 5 ülke arasında İtalya, İspanya, Almanya, Çin ve Yunanistan yer alıyor. En fazla ithalat yaptığı ilk 5 ülke arasında ise Türkiye, İtalya, Çin, Yunanistan ve Belçika var. Libya’nın dünyaya ihracatında en önemli ürünleri arasında ham petrol, petrol gazları, demir külçeler, bakır hurdaları, demir cevherinden parça ve pellet, altın, kimyasal gübreler, alüminyum hurdaları ve amonyak bulunuyor. İthalatında en önemli ürünler arasında ise petrol yağları, otomobiller, mücevherci eşyası, buğday, gaz türbinleri, ilaçlar, arpa, süt, tavuk eti, mobilyalar ve eşya taşımaya mahsus motorlu taşıtlar yer alıyor. Libya, ithalatta yüzde 5’lik tek gümrük vergisi tarifesine geçti. Ancak motorlu taşıtlar ve müzik aletleri gibi bazı özel ürünlerde bu oran daha yüksek uygulanıyor.

AFRİKA’DA 2. BÜYÜK İHRAÇ PAZARIMIZ  

Libya, Mısır’dan sonra Türkiye’nin Afrika kıtasındaki ikinci en büyük ihracat yaptığı ülke. Türkiye’nin 2022 yılında Libya’ya ihracatı yaklaşık 2 milyar 840 milyon dolar, ithalatı ise yaklaşık 767 milyon dolar düzeyinde gerçekleşti. Türkiye’nin Libya’ya ihracatındaki başlıca ürünler arasında mücevherci eşyası ve aksamı, diğer mobilyalar ve bunların aksam ve parçaları, ayçiçeği, aspir, pamuk tohumu yağları ve bunların fraksiyonları, diğer bitkisel sabit yağlar ve bunların fraksiyonları, petrol yağları ve bitümenli minerallerden elde edilen yağlar, dokunmuş halılar ve dokumaya elverişli maddelerden diğer yer kaplamaları, diğer kabuklu meyveler, tatlı bisküvi ve gofretler, plastikten monofiller, ince ve kalın çubuklar ve profiller, çikolata ve kakao içeren diğer gıda müstahzarları yer alıyor. Türkiye’nin Libya’dan ithalatındaki başlıca ürünler ise şu şekilde: Dökme demirin, demirin veya çeliğin döküntü ve hurdaları veya bunların eritilmesi ile elde edilmiş külçeler, bakır döküntü ve hurdaları, altın, alüminyum döküntü ve hurdaları, saf amonyak veya amonyağın sulu çözeltileri, petrol yağları ve bitümenli minerallerden elde edilen yağlar, demir cevherinin doğrudan indirgenmesi ile elde edilen demirli ürünler, demir veya alaşımsız çelikten yarı mamuller, işlenmemiş kurşun, canlı balık.

11 Eylül 2023 Pazartesi