Küresel ihracatı 1 trilyon dolar artıracak anlaşma

HABER: FEDAİ YILDIRIM

Ürünün, ‘üretimden son kullanıcıya ulaşana kadarki süreçte işlemlerin basitleştirilmesi, uyumlaştırılması ve formalitelerin azaltılması’ anlamına gelen Dünya Ticaret Örgütü (DTÖ) Ticaretin Kolaylaştırılması Anlaşması’na Türkiye de 5 Mart tarihinde Bakanlar Kurulu kararı ile onay verdi. Türkiye ile birlikte anlaşmaya 71 DTÖ üyesi onay vermiş durumda. Bu sayının 108’e ulaşması halinde anlaşma resmen yürürlüğe girecek. Anlaşmanın bu yılın ilk yarısında işlerlik kazanması bekleniyor.

LOJİSTİK GÜÇLENECEK

Başta gümrük işlemleri olmak üzere prosedürleri basitleştirecek olan anlaşma, bilgi teknolojileri ve otomasyonun uygulanması yoluyla dış ticaretin geliştirilmesi ve lojistik altyapının güçlendirilmesini de kapsıyor. Bu bağlamda anlaşmanın ağırlıklı olarak liman altyapılarının iyileştirilmesinde fayda sağlayacağı ifade ediliyor.

SÜRE AZALIYOR

Dünya Ticaret Örgütü’nden yapılan açıklamada, anlaşmanın, ülkelerin gelişmişlik düzeylerine göre ticaret maliyetlerini yüzde 9.6 ile 23.1 arasında azaltacağı belirtiliyor. DTÖ verilerine göre, anlaşmanın, gelişmekte olan ülkelerin toplam ihracatını yıllık 170 ile 730 milyar dolar artıracağı da öngörülüyor. Anlaşma hakkında DTÖ tarafından yapılan açıklamada, “Küresel ölçekte ise ihracatın 750 milyar dolar ile 1 trilyon dolar arasında artması bekleniyor” denildi. Anlaşmanın yürürlüğe girmesiyle birlikte, ortalama ihracat süresini yaklaşık 2 gün, ortalama ithalat süresini ise 1.5 gün azaltacağı tahmin ediliyor.

TÜRKİYE ETKİN ROL ALDI

Ekonomi Bakanlığı’nın yaptığı açıklamada ise anlaşmanın müzakerelerine Türkiye tarafından aktif katılım sağlandığı ve kaleme alınmasına büyük katkıda bulunulduğu vurgulanıyor. Açıklamada şunlar belirtiliyor: “Bu anlaşma hem yurtiçinde hem de dış pazarlarda ticaret erbabımızın ve ihracatçılarımızın işlemlerini kolaylaştıracak ve ticaret maliyetlerini aşağı çekecek. Anlaşma, çevre coğrafyamızda, ihracatta karşılaştığımız pazara giriş engellerinin ortadan kaldırılması yönünde önemli bir araç olacak. Anlaşma ülkemizin kaleme aldığı transit serbestisi hükümleriyle, sektörümüzün sorunu olan transit geçişlerdeki sıkıntılara çözüm bulma yolunda hukuken elimizi kuvvetlendirecek.”

LOJİSTİK SEKTÖRÜNÜN SIKINTILARINI ÇÖZECEK

Ülkelerin ekonomik olarak birbirine bağlı olduğu günümüz ticaret hayatında, sistemlerin küresel ölçekte tasarlanmasının büyük önem taşıdığını belirten İstanbul Ticaret Odası (İTO) Taşımacılık ve Lojistik Hizmetleri Meslek Komitesi Meclis Üyesi Kamil Turgut Erkeskin, Ticaretin Kolaylaştırılması Anlaşması üzerinde yıllardır ısrarla durduklarını ve gelinen noktayı memnuniyetle karşıladıklarını söyledi. Erkeskin, DTÖ’nün 2001’den bu yana adım adım şekillendirdiği anlaşmada sona yaklaşıldığını görmeyi ve Türkiye’nin de anlaşmaya imza atan devletlerden biri olmasını ‘umut veren bir durum’ olarak yorumlayarak, anlaşmanın 11 numaralı ‘transit serbestisi’ maddesinin karayolu taşımacılığı için büyük öneme sahip olduğunu vurguladı.

Erkeskin, şunları söyledi: “Bu maddenin, lojistik sektörünün sıkıntılarına çözüm bulma yolunda bizi güçlendireceğine inanıyorum. Anlaşmanın ihracat süresini ortalama 2 gün azaltması bekleniyor. Tabii ki maliyet anlamında da bir düşüş yaşanacağı öngörülüyor. Bunun yanı sıra dış ticarette süreçlerin basitleştirilmesi, fiziksel altyapı ve hizmetlerin geliştirilmesi ile mevzuatın uyumlaştırılması dış ticaret işlemlerinin hız ve verimini artıracak. Dış ticaretle ilgili istenen belge ve izinlerin getirdiği ek maliyetin ortadan kalkması da KOBİ’lerin bu pazarda yer almasını kolaylaştıracak, böylelikle rekabetin gelişmesine katkı sağlanacak.”

TRANSİT GEÇİŞLERDE AYRIMCILIK BİTECEK

İTO Taşımacılık ve Lojistik Hizmetleri Meslek Komitesi Meclis Üyesi Tamer Dinçşahin, Türkiye’nin de onay verdiği Ticaretin Kolaylaştırılması Anlaşması’nı ‘milat’ olarak yorumlayarak, bu karar ile artık transit geçişlerde ayrımcılık yapılamayacağını söyledi. Ticarete konu olan bir eşyanın teslimattaki 1 günlük gecikmesinin, o malın ticaretinde yüzde 1 daralmaya neden olduğunu hatırlatan Dinçşahin, “Aynı eşyanın taşıma maliyetindeki yüzde 10 artış ise o malın ticaretini yüzde 20 azaltıyor” dedi. Dinçşahin, “Anlaşma ile elde edeceğimiz kazanımların sıkı takip edip haksız uygulamaların ortadan kaldırılması için elbirliği ile mücadele etmeliyiz. Anlaşma ayrıca, Türkiye’nin 500 milyar dolar ihracat hedefi içerisinde yer alan ve 60 milyar dolarlık ulaştırma hizmetlerini de kapsayan 150 milyar dolarlık hizmet ihracatının gerçekleşmesine katkı sağlayacak” diye konuştu.

GÜMRÜKLERE BU YENİLİKLER GELECEK

İTO Gümrük Müşavirliği Meslek Komitesi Meclis Üyesi Serdar Keskin, anlaşmanın dış ticaret ve gümrük işlemleri açısından getireceği yenilikleri şöyle özetledi:

• Dış ticarette kullanılan belge ve formlar azalacak.
• Dış ticarette danışılabilecek ulusal bilgi sorma noktaları kurulacak.
• Mevzuat taslakları üzerinde ticaret erbabının görüş bildirmesine izin verilecek.
• Gümrük ve dış ticareti düzenleyen diğer idarelerin kararlarına itiraz yolu açık olacak.
• Gümrük cezaları şahsilik ilkesine bağlı olarak, olayın özellikleri, ihlalin derecesi ve ciddiyetiyle orantılı olacak.
• Eşya gümrüğe gelmeden yapılan beyanla işlemler tamamlanacak ve teslim hızlanacak.
• Gümrüğe ödenmesi gereken vergi ve harçlar elektronik olarak tahsil edilecek.
• Belgeleri tamamlanmış bir ithalat işleminde, vergiler teminata bağlanarak, eşyanın tesliminden sonra da ödenebilecek.
• Gümrük işlemleri, sonradan kontrol yöntemine tabi olacak.
• Yetkilendirilmiş yükümlüler DTÖ’ye tabi olarak kolaylıklardan yararlanacak.
• Hava kargo teslim işlemleri, belirli taahhütleri veren firmalar için hızlanacak.
• Bozulma riski olan ürünlerin gümrük işlemleri hızlanacak.
• Sınırlarda çalışan idari birimler işbirliği içinde olacak.
• Dış ticaret işlemlerini iç gümrüklerde yapmak üzere uluslararası taşıma araçlarının iç transitine izin verilecek.
• Gümrük Müşavirliği İzin Belgesi’ne ilişkin kurallar şeffaf olacak.
• Gümrük işlemleri ülkenin her yerinde aynı yorumlanıp uygulanacak.
• İthaline izin verilmeyen eşyanın yeniden ihraç edilme imkânı değerlendirilecek.
• Geçici kabul, dâhilde ve hariçte işleme rejimleri tüm üyelerde uygulanacak.
• Transit geçiş kuralları serbestleşecek.
• Denize çıkışı olmayan ülkeler için limanlara erişim güvence altına alınacak.
• Taşıma kotaları ile ticareti kısıtlamayı zorlaştıracak düzenleme getirilecek.
• Gümrük idareleri, ithalat ve ihracat beyannamelerindeki bilgileri birbiri ile paylaşarak, yasadışı ticaretteki baskıyı artıracak.

MÜZAKERELER 2005’TE BAŞLADI

Ticaretin Kolaylaştırılması Anlaşması’nın müzakereleri 2005’te başladı, Aralık 2013’e kadar devam etti ve Kasım 2014’te DTÖ’de kabul edildi. Ardından Resmi Gazete’de 5 Mart’ta yayımlanan Bakanlar Kurulu kararıyla anlaşmanın Türkiye tarafından onaylandığı duyuruldu. Onaya ilişkin resmi bildirim ise 16 Mart’ta DTÖ’ye iletildi.

ANLAŞMA NE KAZANDIRACAK?

• Küresel ihracat yıllık 750 milyar dolar ile 1 trilyon dolar arasında artacak.
• Gelişen ülkelerin ihracatı yıllık 170 ile 730 milyar dolar artacak.
• İhracat süresi 2 gün, ithalat süresi ise 1.5 gün azalacak.
• Maliyet yüzde 9.6 ile 23.1 arasında düşecek.

05 Nisan 2016 Salı

Etiketler : Gündem