Küresel finans kurumlarının büyümede bakış açısı ayrıştı

IMF ve Dünya Bankası, küresel ekonomideki gelişmelerle büyüme tahminlerini farklı istikamette revize etti. IMF, küresel ekonomik büyüme tahminini bu yıl için yüzde 2.9’dan yüzde 2.8’e düşürürken, Dünya Bankası yüzde 1.7’den yüzde 2’ye yükseltti.

IMF’nin düşürme gerekçesinde finans sektöründeki son çalkantıyla artan belirsizlik öne çıkıyor. Dünya Bankası ise yukarı yönlü revizyonunun, Çin’in ekonomik görünümündeki iyileşmeden kaynaklandığını belirtiyor.

HABER: ŞEREF KILIÇLI

Uluslararası kuruluşlar küresel büyümeye ilişkin tahminlerini güncelliyor. Uluslararası Para Fonu (IMF), Dünya Ekonomik Görünüm Raporu’nun Nisan 2023 sayısını ‘Zorlu Bir Toparlanma’ başlığıyla yayımladı. Raporda, dünya ekonomisinin ‘yumuşak bir iniş’ yapabileceğine dair 2023’ün başlarındaki kesin olmayan işaretlerin, inatla yüksek seyreden enflasyon ve finans sektöründeki son çalkantılarla azaldığı aktarıldı. Merkez bankalarının faiz oranlarını yükseltmesi, gıda ve enerji fiyatlarının düşmesiyle enflasyonun gerilediğine işaret edilen raporda, temel fiyat baskılarının bazı ekonomilerde işgücü piyasalarındaki sıkılıkla ‘yapışkan’ göründüğü kaydedildi. 

GIDA VE ENERJİ FİYATLARI

Raporda, düşen gıda ve enerji fiyatlarıyla iyileşen tedarik zinciri işleyişinden kaynaklanan olumlu gelişmeler hatırlatılarak, “Buna rağmen finans sektöründeki son çalkantıyla artan belirsizlikle riskler kesin olarak aşağı yönlü” denildi. IMF’nin raporunda, geçen yıl yüzde 3.4 büyüdüğü tahmin edilen dünya ekonomisinin, bu yıl yüzde 2.8 ve 2024’te yüzde 3 büyümesinin beklendiği kaydedildi. 

IMF’nin ocak ayında yayımlanan tahminlerinde, dünya ekonomisinin 2023’te yüzde 2.9 ve 2024’te yüzde 3.1 büyüyeceği öngörülmüştü. Raporda, küresel ekonomik büyüme oranının 5 yılda yüzde 3’te sabitlenmesinin beklendiği, bunun 1990’dan bu yana en düşük orta vadeli büyüme tahmini olduğu da belirtildi.

ÇİN’DEKİ TOPARLANMA

Öte taraftan, IMF-Dünya Bankası Bahar Toplantıları’nın açılışı öncesi açıklamalarda bulunan Dünya Bankası Grubu Başkanı David Malpass, küresel ekonomik büyüme tahminlerini bu yıl için yüzde 1.7’den yüzde 2’ye revize ettiklerini bildirdi. Küresel ekonomik büyüme tahminindeki yukarı yönlü revizyonun, Çin’in ekonomik görünümündeki iyileşmeden kaynaklandığını belirten Malpass, bankacılık sektöründeki sıkıntıların ve yüksek petrol fiyatlarının büyüme beklentileri üzerinde bu yıl yeniden aşağı yönlü baskı oluşturabileceği uyarısında da bulundu. Hatırlanacağı üzere Dünya Bankası’nın, ocak ayında yayımlanan tahminlerinde, küresel ekonominin bu yıl yüzde 1.7 büyüyeceği öngörülmüştü. Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü (OECD) ise mart ayında küresel ekonomik büyüme tahminini bu yıl için yüzde 2.2’den yüzde 2.6’ya yükseltmişti. OECD raporunda, küresel ekonomiye yönelik risklerin biraz daha dengeli hale geldiği fakat aşağı yönlü olmaya devam ettiği belirtilerek, “Görünümdeki iyileşme hâlâ kırılgan” değerlendirmesinde bulunulmuştu.

FAİZ ARTIŞLARININ BEKLENEN MALİYETİ

Birleşmiş Milletler Ticaret ve Kalkınma Konferansı (UNCTAD) da nisan ayında yeni raporunu yayımladı. Raporda, finansal türbülansın arttığı bir dönemde küresel ekonomi yavaşlarken gelişmekte olan ülkelerin yıllarca sürebilecek zorluklarla karşı karşıya olduğu uyarısında bulunuldu. Küresel ekonominin büyük bir bölümündeki yıllık büyümenin salgın öncesi kaydedilen performansın ve küresel finansal kriz öncesi güçlü büyümenin altına düşeceğine dikkat çekilen raporda, küresel ekonomik büyüme tahmininin 2023 yılı için yüzde 2.2’den yüzde 2.1’e indirildiği bildirildi. Bu durumun potansiyel bir ekonomik gerilemenin sinyalini verdiği aktarıldı. Gelişmekte olan ülkelerin artan borç ve yetersiz uluslararası destekle karşı karşıya olduğuna dikkat çekilen raporda, faiz oranlarındaki artışların gelecek yıllarda gelişmekte olan ülkelere 800 milyar dolardan fazla vazgeçilen gelire mal olacağının tahmin edildiği kaydedildi. Bankacılık krizinin ise uzun süredir ihmal edilen finansal kırılganlıkları ve düzenleyici zayıflıklarını gösterdiği ifade edildi.

KÜRESEL MAL TİCARETİNDE BÜYÜME TAHMİNİ YÜKSELDİ

2023 yılıyla ilgili beklentilerde bir revizyon da Dünya Ticaret Örgütü’nden (DTÖ) geldi. DTÖ’nün yeni raporunda, 2023 için küresel mal ticareti büyümesine ilişkin tahminin, küresel ekonomideki toparlanma beklentisiyle yüzde 1’den yüzde 1.7’ye çıkarıldığı bildirildi. 

Ancak bu rakam yine de 2008 küresel finansal krizinden sonra ticaret hacimlerinin çökmesinden bu yana geçen 12 yıldaki ortalama yüzde 2.6’nın altında olacak. Jeopolitik gerilimlerin, gıda piyasasındaki arz sıkıntılarının ve enflasyon karşısında faiz artışlarının olumsuz etkilerinin küresel ticarette bu yıl beklenen büyümeyi düşürebileceği belirtilen raporda, “Ukrayna’daki savaşın, inatçı yüksek enflasyonun, sıkı para politikasının ve finansal piyasalardaki belirsizliğin etkileriyle küresel mal ticareti hacminin bu yıl yüzde 1.7 büyümesi bekleniyor” denildi.

TÜRKİYE’NİN BÜYÜME TAHMİNİ DE AYRIŞTI

IMF ve Dünya Bankası arasındaki farklı bakış açısı Türkiye ile ilgili tahminlere de yansıdı. IMF Raporunda, Türkiye ekonomisinin bu yıl yüzde 2.7 ve 2024’te yüzde 3.6 büyümesinin tahmin edildiği kaydedildi. IMF’nin ocak ayındaki tahminlerinde, Türkiye ekonomisinin 2023 ve 2024’te yüzde 3’er büyüyeceği öngörülmüştü. Dünya Bankası Raporunda ise Türkiye ekonomisinin bu yıl yüzde 3.2 ve gelecek yıl yüzde 4.3 büyümesinin beklendiği bildirildi. Dünya Bankası, ocak ayında yaptığı tahminlerde, Türkiye ekonomisinin 2023’te yüzde 2.7 ve 2024’te yüzde 4 büyüyeceğini öngörmüştü. Dünya Bankası yeni raporunda, 6 Şubat’ta meydana gelen depremlerin etkilerine de yer verilmiş. Depremlerin yaklaşık 34.2 milyar dolarlık hasara yol açtığı tahmin edilirken, bunun ülkenin 2021’deki Gayrisafi Yurtiçi Hasıla’sının (GSYH) yüzde 4’üne denk geldiği aktarılmış. Raporda, tüm iyileştirme ve yeniden inşa çalışmalarının gerçek maliyetinin doğrudan hasarın iki katı kadar olabileceği belirtilirken, devletin devam eden yeniden inşa çalışmaları için hane halklarına ve yatırımlara sağladığı destek sayesinde büyüme oranının 2024-2025 yıllarında ortalama yüzde 4.2’ye çıkmasının beklendiği de ifade edilmiş. UNCTAD da Türkiye ekonomisine ilişkin büyüme tahminini bu yıl için yüzde 2.4’ten yüzde 2.6’ya yükseltti. OECD ise mart ayında Türkiye ekonomisine ilişkin büyüme tahminini 2023 için yüzde 3’ten yüzde 2.8’e çekmişti.

2023 küresel büyüme tahminleri

17 Nisan 2023 Pazartesi