Finansal teknoloji alanında da yerli girişimci sayısı artacak. Kanun ve SPK’nın düzenlemeleri, şirket gelirlerinin değerlendirilmesi için de yasal ve güvenilir bir alternatif olacak.
HABER: ADEM ORHUN
Kripto varlıklara ilişkin düzenlemeler içeren ve yaklaşık beş yıldır üzerinde çalışılan kanun teklifi, Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne sunuldu. Bu alanda çerçeveyi belirleyecek Sermaye Piyasası Kanunu’na kripto varlık, cüzdan ve ilgili diğer tanımlar eklendi. Resmi metinde tanımın yer almasıyla işin adı konularak, yasal temel oluşturuldu.
SPK YETKİLİ OLACAK
Sermaye Piyasası Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun, kısaca kripto varlıklarla ilgili işlemlerin Türkiye Cumhuriyeti devleti tarafından tanınmış, izlenebilir, denetlenebilir kuruluşlarca yapılmasına, yatırımcının mağduriyetine sebep olacak açıkların kapatılmasına yönelik hükümler içeriyor. Bir çerçeve kanun niteliğindeki düzenleme, ilgili diğer kanunların buraya atıf yaparak gerekli değişiklikleri gerçekleştirmesi için dayanak oluşturacak. Bu faaliyetlerin ve yatırımların nasıl yapılacağına ilişkin ikincil düzenlemelerde, izleme ve denetlemede Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) tam yetkili olacak. SPK, önümüzdeki günlerde ilgili kuralları açıklayacak. İzleme ve teknolojik altyapı konusunda da TÜBİTAK devrede olacak.
KAYIT İÇİN BAŞVURU
Yeni düzenlemeye göre, faaliyetteki kripto varlık hizmet sağlayıcıların, 1 ay içinde yetkili kurula başvurması ya da 3 ay içinde tasfiye kararı alacak şekilde hareket etmesi gerekiyor. Yurt dışında bulunan kripto varlık hizmet sağlayıcılarının faaliyetleri de geçiş dönemiyle birlikte sonlandırılacak. Yani Türkiye’deki yatırımcılara hizmet vermek isteyenler, Türkiye’deki ofis üzerinden ve Türkiye’nin kurallarına göre çalışacak.
BANKALARDA SAKLANACAK
Platformların kayıt altına alınmasının yanı sıra buralardaki varlıkların başka ve güvenli bir yerde saklanmasına yönelik de düzenleme yapıldı. Kripto varlıkların, müşterilerin kendi cüzdanlarında ya da güvenli üçüncü bir tarafta değil, platformlarda tutulması halinde kötü niyetli hareket edildiğinde, izinin takip edilmesi ve yatırımcıların korunması için gerekli işlemlerin yapılması, pratik olarak mümkün bulunmuyor. Geleneksel finansal kuruluşlarda olduğu gibi işlemci ve saklamacı kuruluşların ayrıştırılması, yatırımcının varlıkları için güvenli bir sistem oluşturulması da metinde yer alıyor. Buna göre, kripto varlıklara yönelik saklama hizmeti, SPK tarafından yapılacak düzenleme uyarınca yetkilendirilmiş kuruluşlar (bankalar ve yetkili finans şirketleri) tarafından sunulacak. Bu da finansal teknoloji alanındaki girişimlerin şirketleşerek bu alana girişi için kapıyı açacak.
GİRİŞİMCİLER VE İSTİHDAM
Bu arada, platformlar kayıtlı ve denetlenebilir hale gelirken, girişimcilerin bu alana ilgisinin de artırması bekleniyor. Daha fazla yerli finansal teknoloji şirketinin, dijital platformlarla ilgili iş fikirlerini hayata geçireceği tahmin ediliyor. Bunun da yüksek gelir beklentisindeki uzmanların, yurt içinde istihdamını olumlu etkileyeceği öngörülüyor.
KANUNDA YER ALAN TANIMLAR
Kripto varlık: Dağıtık defter teknolojisi veya benzer bir teknoloji kullanılarak elektronik olarak oluşturulup saklanabilen, dijital ağlar üzerinden dağıtımı yapılan, değer veya hak ifade edebilen gayri maddi varlıklar.
Platform: Kripto varlık alım-satım, ilk satış ya da dağıtım, takas, transfer, bunların gerektirdiği saklama ve belirlenebilecek diğer işlemlerin yapıldığı kuruluşlar.
Kripto varlık hizmet sağlayıcı: Platformlar, kripto varlık saklama hizmeti sağlayan kuruluşlar ve kripto varlıkların ilk satış ya da dağıtımı dahil olmak üzere kripto varlıklarla ilgili olarak hizmet sağlamak üzere belirlenmiş diğer kuruluşlar.
Kripto varlık saklama: Platform müşterilerinin kripto varlıklarının veya cüzdandan transfer hakkı sağlayan özel anahtarların saklanması, yönetimi veya ilgili kurulca belirlenecek diğer saklama hizmetleri.
Cüzdan: Kripto varlıkların transfer edilebilmesini ve bu varlıkların ya da bu varlıklara ilişkin özel ve açık anahtarların depolanmasını sağlayan yazılım, donanım, sistem ya da uygulamalar.
PARA DEĞİL GAYRİ MADDİ VARLIK
Avukat Oğuz Evren Kılıç (Blokzincir ve Kripto Varlık Derneği Başkanı): Bu konuda birçok gelişme yaşanırken dilimizi de değiştirmemiz lazım. Dünyada kripto para kavramı terkedildi. Bütün yasal zeminlerde bunun adı kripto varlık. Çünkü para çok farklı bir şey. Para denen şey devletin egemenlik enstrümanı, siyasi ve hukuki anlamı farklı. Kripto para denilen şeyin hukuki statüsü yok. Fakat kripto varlık için yasa metninde açık bir tanım var artık. Bu yasayla birlikte kripto varlıklarla ilgili bütün kuralları koyacak kurum SPK oldu. SPK bunu ikincil düzenlemelerle yani yönetmelikler ve tebliğlerle yapacak. Bu kanun çerçevesinde şunu söyleyebilirim. Kripto varlıkların, herhangi bir para fonksiyonu görmeyeceği yönündeki iradenin devamı gelecek gibi görünüyor. Kripto varlıklar, para gibi kullanılamayacak, bunu rahatlıkla söyleyebiliriz. Ancak kripto varlıklar, artık gayri maddi varlıklar olarak hukukumuzda resmi olarak tanınacak. Kripto varlıklar devletimiz tarafından da resmen tanınmış olacak. Ancak para vazifesi görmeyecek.
YATIRIM DAVRANIŞ ŞEKİLLERİ DEĞİŞECEK
Cengizhan Selçuk (Bağımsız Kripto Yatırım Uzmanı): Türkiye’de yatırımcının bu alana ilgisi, dünya ortalamasının oldukça üzerinde. Bu durum da kripto varlık işlemlerini yürüten şirketlerin ilgisini çekiyor. Haliyle Türkiye’deki potansiyel yatırımcılara yönelik birçok yabancı girişim piyasaya girdi. Yeni yasal düzenleme, dijital varlıklara yatırım yapmak isteyen ancak güvenirliği konusunda endişeleri olanları rahatlatabilir. Bu durumda yatırımcı sayısının ve bu platformlara aktarılan paranın artacağını söyleyebiliriz. Bu yeni dönem yatırım davranış şekillerini, yöntemlerini de değiştirecek. Platformların kayıtlı ve lisanslı olması isteniyor. Bunun yanı sıra belki de sektördeki çalışanlar da lisans alacaklar. Bu arada dijital varlıklar üzerindeki girişimcilerin ve şirketlerin sayısı artacaktır. Çok ilginç konseptlerin ortaya çıkabileceğini düşünüyorum.
YATIRIMCIYI SUİSTİMALDEN KORUYACAK
Yeni düzenlemede, müşterilerin varlıklarının kendi cüzdanlarında bulundurulmasının esas olduğu ve kendi cüzdanlarında bulundurmamaları sebebiyle uğrayacakları hak kayıplarının da müşterilerin kendi sorumluluğunda olduğu açıkça hükme bağlandı. Müşterilerin, kendi cüzdanlarında bulundurmayı tercih etmedikleri varlıklar ve nakit varlıkların ise platformlar dışında nitelikleri belirlenecek üçüncü taraflarca (bankalar veya yetkili finansal kuruluşlar) saklanmasının, suistimal riskini azaltacağı ifade edildi.
