Konteyner çarşılarda kepenkler hayata açılıyor

Depremler bölgedeki ticareti durma noktasına getirse de buralardaki işletmelerin ürünlerine yönelik iç ve dış talep artıyor. Bölgede ticaretin yeniden başlaması için konteyner çarşılar kuruluyor.

Elbistan’da 2 konteyner çarşı kuruldu, 5 çarşının da hazırlığı yapılıyor. Geçici ticaret alanı modelinin bölgedeki bütün illerde uygulanması için girişimlerde bulunuldu. 

HABER: BARIŞ CABACI

Asrın felaketi olarak nitelendirilen depremlerin ardından hayatı normale döndürmeye yönelik çalışmalara yenileri ekleniyor. Bir yandan enkaz kaldırma çalışmaları sürerken, bir yandan da büyük yara alan ticaretin devam etmesi için çalışmalar sürüyor. Üretim ve ticaret durma noktasına gelse de bölgedeki işletmelerin ürünlerine yönelik iç ve dış talep artıyor. Bu nedenle bölge için geçici çözümler üretiliyor.  

ÖNCE TESPİT, SONRA İŞ

Ticarethaneleri az hasarlı olan esnaf, dükkanlarını yeniden açmak için Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, İstanbul Teknik Üniversitesi (İTÜ) başta olmak üzere birçok yetkili kuruma hasar tespit raporu için başvurdu. Esnaf, hasar tespit raporunun sonucuna göre yavaş yavaş dükkanlarını açmaya başladı. Kepenklerin yeniden açılması, esnafın hem ticaretini sürdürmesini hem de bölge halkıyla dayanışmasını sağladı. Bölgedeki iş insanları, ticaretin hareketlenmesinin bölge halkı için de moral kaynağı olduğunu söylüyor. 

KONTEYNER ÇARŞI

Deprem bölgesinde Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği’ne (TOBB) kayıtlı 420 bin tacir bulunuyor. Bunlar arasında sağlam olan işyerlerinin yanı sıra enkaza dönüşen ya da orta ve ağır hasarlı durumdaki yerler de var. 11 ilde yaklaşık 5 milyonluk iş gücünün göç etmemesi ve ticari hayatın devam etmesi için Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, İçişleri Bakanlığı ile Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı, bölgedeki Oda’ların başvurusuyla harekete geçti. 

72 SAATTE KURULDU

Alınan kararın ardından ilgili Bakanlıklar, belediyeler, STK’lar işbirliğinde tam 3 gün sonra Elbistan’da konteyner çarşı kurdu. Çarşıda yeterli dükkan olmadığı için ilk aşamada, mevcut esnaf arasından konteyner dükkana hak kazananlar kurayla belirlendi. Ticarete başlayan esnaf, sokaklara yavaş yavaş da isim veriyor. Kahramanmaraş’ta uygulamaya başlayan geçici ticaret merkezlerine ilginin yoğun olması, bölgedeki diğer esnafa da çözüm için örnek oldu.  

BAŞVURU ŞARTLARI

Elbistan Ticaret ve Sanayi Odası’ndan alınan bilgiye göre, ilk etapta konteyner çarşıda dükkan açacak esnafın şu şartlara haiz olması gerekiyor:

Bölgedeki ticaret odası ya da esnaf ve sanatkârlar odası üyesi olmalı.

İşyerinin yıkılmış ya da ağır hasarlı olması gerekiyor. (Bu kapsama girenlere öncelik verilecek)

Orta ve az hasarlı işyerleri için de ilerleyen zamanda yer tahsis edilmesi planlanıyor.

İlk etapta öncelikli ve sosyal hayatı etkileyecek sektörlere yer verildi. (Berber, bakkal, kuaför, cep telefonu tamircileri, çocuk ve bebek giyimleri vb. perakende sektörler)

Tahsis tarihinden itibaren en geç 5 iş gününde, mesleği icra etmeye yönelik mal, malzeme ve ekipmanı yerleştirerek, dükkanı açabilecek durumda olması gerekiyor.

ATÖLYE ALANLARI

İlgili Bakanlıkların konteyner çarşılardan sonraki rotası ise konteyner atölyeler olacak. Bu kapsamda, zarar gören Altınşehir Kuyumculuk İhtisas Küçük Sanayi Sitesi (Kuyumcukent), bölgeye üretim ve tasarım merkezi kurulmasını talep ediyor. Ticaretin ancak üretimle devam edebileceğini söyleyen Kahramanmaraş Kuyumcular Odası Başkanı Hacı Mustafa Öz, şu açıklamayı yaptı: “Yurt dışından gelen talepler gün geçtikçe artıyor.  İTÜ’den hasar tespit raporu aldık, sonuç orta hasarlı çıktı. Binamız güçlendirme projesine dahil oldu ve güçlendirme süreci de 4 ay sürecek gibi gözüküyor. Bakanlığımızdan Kahramanmaraş’ta yapılan ve çeşitli sektörlerin yer aldığı konteyner çarşılar gibi bir yer oluşturulmasını talep ettik. Böylece konteyner Kuyumcukent kurulursa bölgemizdeki kalifiye elemanları kaybetmeyiz.”

HEM ESNAFA HEM DE HALKA UMUT OLDU

Depremin en etkili olduğu bölgelerin başında Elbistan geliyor. Konteyner çarşı hakkında İstanbul Ticaret Gazetesi’ne konuşan Elbistan Esnaf ve Sanatkârlar Odası Başkanı Kemal Şahin, şu bilgiyi verdi: “Elbistan’daki çarşı bölgesinin yüzde 80’i ağır hasar gördü. Biz de çarşı kültürünün yaşaması, ticaretin devam etmesi için Elbistan Ticaret ve Sanayi Odası ve Elbistan Esnaf ve Sanatkarlar Odası olarak konteyner çarşı projesini başlattık. Valilik ve ilgili makamlar çok hızlı aksiyon alarak 3 günde esnafımızı çarşıya kavuşturdu. 108 dükkan faal olarak çalışıyor. Fakat esnafın talebi, mevcut yerin yaklaşık 4 katı. Bölgede güvenli alanlar barınma alanı olarak kullanılıyor. Enkazın kaldırılmasıyla konteyner çarşı sayısını artıracağız. En büyük sorunumuz, konteyner çarşılar için yer belirlenememesi. Çarşılarımızda sadece esnaf değil, tamirciler de bulunuyor.” 

TÜM SEKTÖRLER YER ALACAK

Konteyner çarşıda tamircisinden kuaförüne, kahvaltı salonundan çocuk giyim atölyesine kadar birçok esnafın dükkan açtığını belirten Başkan Şahin, “Konteyner çarşılar bölgeye geri göçü de sağlıyor. Ankara’ya, İstanbul’a yakınlarının yanına giden birçok depremzedemiz, bölgeye geri dönerek dükkanlarını açtı. Bölgedeki nitelikli işgücünün korunması için konteyner çarşı mekanizması hayata geçti. Konteyner çarşılar, bölge halkının psikolojisini de bir nebze düzeltti. Vatandaşlar, alışveriş yapmasa bile çarşıyı geziyor, hatta oturup bir çay içip esnafla sohbet edebiliyor. Konteyner çarşılar yeniden hayata dönüş için ilk adım oldu. Yer ve konteyner sağlandıkça tüm esnafımız bu çarşılarda yerini alacak” dedi.

İLGİ BÜYÜK, 5 ÇARŞI DAHA KURULUYOR

Küçük üreticiler için konteyner üretim merkezlerinin kurulması gerektiğini belirten Elbistan Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Mustafa Paksoy, “Elbistan’da konteyner çarşı açılalı bir hafta oldu. Burada hem ticaret yapılıyor hem ayni yardımlar sağlanıyor. Haftaya Kahramanmaraş’ta 5 konteyner çarşı daha kurulacak. Şimdi bölgemizde biri büyük, biri küçük çarşılar oluştu. Yeni açılmasına rağmen ilgi büyük. Biz de Elbistan Ticaret ve Sanayi Odası olarak hizmete devam edebilmek için geçici bir merkez kurduk. Buradaki esnafın ihtiyaçlarını karşılamak için çalışıyoruz” diye konuştu.

Paksoy, konuşmasını şöyle sürdürdü: “Üretim ve istihdamı birlikte düşünmeliyiz. Bölgemizdeki kuru gıdaların mevsimi geliyor. Bizim kuru tarımımız 15 Mart’tan sonra başlar. Burada enerjiye çok ihtiyacımız olacak. Bu bölgedeki yatırımlarda güneş enerjisine yönelinirse çok işimize yarar. Çünkü depremden sonra yenilenebilir enerji merkezleri çalışmaya devam etti.”

KONTEYNER DEPO DA YAPILMALI

“Bölgede işyeri hasar gören işletmelerin kullanımları için konteyner yapılar şeklinde ortak çalışma alanları oluşturmak, ekonomik aktivitenin canlanması adına kısa vadede atılacak en hızlı adım” diyen Gaziantep Ticaret Odası Başkanı Mehmet Tuncay Yıldırım, İstanbul Ticaret’e şunları söyledi: “Bu yapılar hem işletme hem de işgücü için güvenli alan oluşturuyor. Şu anda bölgenin karşı karşıya kaldığı işgücü göçünün önlenmesi noktasında da büyük önem arz ediyor. Geçici çalışma alanları sadece işgücünün değil, sermayenin de yani esnafın da bölgede kalması bakımından önemli. Bölgedeki tarım ürünleri ve ticari ürünler için de ortak konteyner depolar oluşturalım.”

22 BİN ESNAFIMIZ ÇARŞIDAN UMUTLU

“Bir şehri ayağa kaldırmanın en önemli unsuru, o şehirdeki ticaret hayatını devam ettirmek” diyen 

Malatya Ticaret Borsası Başkanı Ramazan Özcan, şunları söyledi: “Elbistan konteyner çarşılar bizlere de örnek oldu. Malatya’da ilçelerde 2 bin, merkezde 20 bin olmak üzere 22 bin esnaf var. Yüzde 60’ının işyeri ağır hasarlı veya yıkıldı. Küçük esnaf ve hizmet sektörü zor durumda. Yani 14 bin esnaf dükkan açmak için bekliyor. Bu kapsamda, acil eylem planı içinde geçici alışveriş alanları oluşturmaya çalışıyoruz. Günlük hayatın idame ettirilip, ihtiyaçların karşılanabileceği yerler oluşturmaya çalışıyoruz. İşçilerin göçünü de geri döndürmek istiyoruz. Bu yüzden işçiler için fabrikalar etrafında aileleriyle birlikte yaşayabilecekleri konteyner barınma imkanları oluşturulması gerekiyor. Bunu da iş dünyasının desteğiyle başaracağız.”

06 Mart 2023 Pazartesi