Turizmde ilk çeyrek: Sektörde yeni bir trendin de yükselişini gözler önüne serdi. İlk 3 aylık verilere göre hem Türkiye’ye hem de İstanbul’a gelen turist sayısı, turizmde rekorlar yılı olan 2019’un aynı dönemini de geride bıraktı.
DOÇ. DR. AYÇA DOĞANER
Bacasız sanayi olarak da tanımlanan turizm sektörüne yönelik açıklanan ilk çeyrek verileri, sektörel performans yanında yükselen yeni trendleri de göstermesi bakımından büyük önem taşıyor. İlk 3 aya yönelik verileri, Türkiye’nin son yıllarda dillendirdiği “Turizmin bütün mevsimlere ve yurt sathına yayılması” mottosunun mevsim açısından gerçekleşmekte olduğuna dair bir gösterge olarak görebiliriz. Çünkü söz konusu dönemde Türkiye’ye ve İstanbul’a gelen turist sayısının artış kaydettiğini gözlemliyoruz.
REKORLAR YILI DA GEÇİLDİ
Hatırlanacağı üzere turizm sektörü, son yıllarda üst üste gelen uluslararası olaylar ve yaşanan doğal afetler nedeniyle büyük oranlı iniş-çıkışlar yaşadı. Rus uçağının düşürülmesi ile başlayan süreç, pandemi ile durma noktasına geldi. Sonrasında yaşanan Rusya-Ukrayna savaşı da turizm sektörünü olumsuz etkiledi. Ancak, bu yıl turizmde yeni rekorların yaşanacağına yönelik beklentiler oluştu. Çünkü turizmde rekorlar yılı olan 2019’dan bu yana ilk kez gerçekleşmeler mutlu etti. Turizmde ilk çeyrek verileri, sektörde yeni bir trendin de yükselişini gözler önüne seriyor. İlk 3 aylık verilere göre hem Türkiye’ye hem de İstanbul’a gelen turist sayısı, turizmde rekorlar yılı olan 2019’un aynı dönemini de geride bıraktı.
100 MİLYAR DOLARA GİDEN YOL
Söz konusu veriler, başta İstanbul olmak üzere Türkiye’ye yönelik kış sezonu turizminin de yükselişte olduğunu gösteriyor. İlk çeyrekte İstanbul’a gelen turist sayısı, en iyi yıl olan 2019’a göre yüzde 14.4 artarken, Türkiye geneli artış ise 13.40 seviyesinde. Bütün bunlar, geçen yılı 46 milyar dolarlık gelirle kapatan sektörün 2028 hedefi olan 100 milyar dolara emin adımlarla ilerlediğini gösteriyor. Kazandırdığı döviz ile ülke ödemeler dengesine önemli katkılar yapan turizm, sağladığı istihdam ile de hayati öneme sahip.
SON 5 YILLIK PERİYOD
Tabloda, 2019 yılından bu yana ilk çeyrek verileri, yani ocak-şubat ve mart ayı verilerinin toplamı yer alıyor. 2019 yılı ile diğer yıllar kıyaslandığında, Türkiye turizm sektöründe rekorlar yılı 2019’a göre 2020’de yüzde 22.11, 2021’de yüzde 64.11, 2022 yılında ise yüzde 9.91 düşüş görülüyor. Bu düşüşün pandemi nedeniyle gerçekleştiği söylenebilir. 2023 yılı ilk çeyreğinde ise 2019’a göre yüzde 14.14 artış yaşandığı görülüyor. Bu rakam ile pandeminin etkisinin tamamen ortadan kalkmaya ancak 2022 yılında başladığı söylenebilir. Geçen yılın aynı ayına göre artış ise yüzde 26.70 seviyesinde.
GİRİŞ KAPISI İSTANBUL
Turizm sektörü, şehirlerin ekonomileri için de oldukça önemli. Turizm sektörüne yapılan yatırımlar, aynı zamanda bölge halkının gelişmesine katkı sağlıyor. Türkiye’ye gelen ziyaretçiler, 2019 yılında yüzde 56.39 oranında İstanbul’a giriş yapmış. 2020 yılında bu oran yüzde 55.51, 2021 yılında yüzde 63.04, 2022 yılında yüzde 59.24, 2023 yılında ise yüzde 56.02 olarak hesaplanıyor. Dolayısıyla Türkiye’ye gelen her iki kişiden biri İstanbul’u ziyaret ediyor. İstanbul’daki sınır kapıları olan İstanbul, Atatürk ve Sabiha Gökçen Havalimanları ile Haydarpaşa, Pendik, Tuzla, Zeytinburnu, Ambarlı ve Karaköy limanlarından giriş yapan yabancı ziyaretçi sayıları İstanbul olarak hesaplanıyor.
KRUVAZİYER BEREKETİ
Yakın bir geçmişe kadar geldi-gelecek diye beklenen kruvaziyerler, artık İstanbul Boğazı’nın rutini olmuş durumda. Daha önceleri sezonda veya yılda tek tek gelen kruvaziyerler, şimdilerde Galataport bölgesinde sıra sıra diziliyor. Aynı anda 3 kruvaziyer görebildiğimiz günler de oluyor. Galataport’ta yer bulamayan Sarayburnu’na park ediyor. Kış aylarında çokça gördüğünüz kruvaziyerlerle başta İstanbul olmak üzere Türkiye kıyılarına gelen turist profili de yükseliyor. Daha zengin turistlerle alışveriş turizmi gelişiyor. Hatta Galataport devamındaki Bankalar Caddesi’nde de perakende noktalarının açılışı dikkat çekiyor. Öte yandan, kruvaziyerle İstanbul’daki otellerde doluluk oranının ve konaklama bedellerinin yükseldiği belirtiliyor. Çünkü demirleyen kruvaziyer yerine farklı bir deneyim yaşamak isteyen turistler, konaklamayı otellerde geçirebiliyor.
TABLONUN ANLATTIKLARI
2023 yılı ilk çeyreğinde İstanbul’a giriş yapan yabancı ziyaretçi sayısı, 3 milyon 480 bin 630 seviyesinde. 2022 yılının aynı dönemi ile kıyaslandığında, yüzde 19.83 oranında bir artış olmuş. 2021 yılına göre ise yüzde 182.66 artış göstermiş. Rekorlar yılı 2019’a göre artış ise 13.40 seviyesinde.
