KDV iadesine hızlı çözüm aranıyor

HABER: ADEM ORHUN

İstanbul Ticaret Odası Mali Müşavirlik Meslek Komitesi, KDV iadelerinde yaşanan sorunların masaya yatırıldığı bir panel düzenledi. Panelde yeminli mali müşavirler ve hesap uzmanları, tespitlerini ve çözüm önerilerini dile getirdi. Panelin açılış konuşmasını ise İTO Yönetim Kurulu Üyesi Levent Taş yaptı.

MEVZUAT İMKAN TANIMIYOR

Taş, “Vergi mevzuatımız, ne yazık ki KDV iadesinin hızlı ve geniş çaplı bir şekilde yapılmasına imkan tanımıyor” diyerek, yaşanan sorunları şöyle anlattı: “Sistemde aksayan yönlerin iyileştirilmesi için 1985’teki kanunun bir bütün olarak reforma tabi tutulmasına ihtiyaç var. Mükellefin devletten ‘alacağı’ niteliğinde olan bu tutar, verginin yürürlüğe girdiği 1985’ten bu yana büyüyor. Geçen yıl bekleyen iade tutarı 160 milyar lirayı aştı. Her geçen yıl, büyüyen ekonominin de etkisiyle buna 15 milyar lira ilave oluyor.”

Taş, hükümetin KDV iadesinin hızlı ve doğru yapılmasına yönelik yaptığı çalışmalara dikkat çekti. Levent Taş, “Yeminli Mali Müşavir (YMM) raporuyla talep edilen KDV iade tutarlarının yüzde 50’sinin 10 iş günü içinde, teminat alınmaksızın iade edilmesi yönündeki sistemin hayata geçirilmesi öngörülüyor” diye konuştu.

ORTAK ÇALIŞMA TEKLİFİ

İTO Mali Müşavirlik Meslek Komitesi Başkanı YMM Güventürk Kalaslıoğlu ise toplantıda dile getirilen sorunları ve çözüm önerilerini yazılı olarak ilgili kurumlara ileteceklerini söyledi. İadelerin pratik yöntemle çözülmesi ve sürecin hızlandırılması gerektiğini belirten Kalaslıoğlu, şu önerileri dile getirdi:

• YMM’lerin vergi daireleriyle ortak çalışma platformu oluşturulmalı.
• Arşivler YMM’lere açılmalı.
• Devreden KDV alacağı, mükellefler arasında alacak olarak temlik edilebilmeli.
• 1 ve 2 numaralı KDV beyannameleri birleştirilmeli.
• Grup içi alacakların aktarılmasına izin verilmeli.

UYGULAMA TALEPLERİ

Vergi Konseyi Başkanı, YMM Erdal Çalıkoğlu, İTO’daki panelde yaptığı sunumda, mükellefin veya YMM’lerin karşısına çıkan bazı konuları aktardı.
Çalıkoğlu, KDV iade raporunun bir haftada sonuçlandırılacağı kaydedilmesine rağmen çoğu zaman 2-3 ay sürdüğünü, hatta 6 ay sonra ‘eksiklik yazısı’ gönderilen işler olduğunu söyledi. Çalıkoğlu’nun aktardığı bazı konular şunlar oldu:

• Cari hesap yoluyla mahsuben ödemeye imkan tanınmalı.
• İkinci derece alt firmalarla ilgili sorunlar çözülmeli. Çoğu firma bu tür faturaları elimine ediyor. Bunlarla ilgili olarak bizim sorumlu tutulmamız, çözümsüzlüğe sebep oluyor.
• İşlemlerin gerçeklik ve doğruluğunun ispatı yönünde yük oluşturulmamalı.
• İhraç kayıtlı teslimlerde imalatçı aleyhine meydana gelen kur farkında kolaylık sağlanmalı. Burada iade hesaplarının düzeltilmesi ciddi iş yükü oluşturuyor.
• İndirimli oran iadelerinde geri gelen (iade edilen) mallarla ilgili yapılan işlemlerde kolaylık sağlanmalı.
• Yüklenim listesi uygulamasından vazgeçilmeli. Binlerce faturayı birebir eşleştirmek mümkün değil. Bundan çok mağdur oluyoruz.
• Perakende satış fişi veya ödeme kaydedici cihaz fişine dayalı KDV indirimi sorunu çözüme kavuşturulmalı. Çünkü burada cihaz yeni nesil ama uygulama eski.
• Önceki dönem tarihli genel gider harcamaları sebebiyle vergilerin iadesi çözüme kavuşturulmalı.
• İnternet vergi dairesine dosya yüklemedeki problemler ve diğer kullanım zorlukları giderilmeli.

İADENİN YÜZDE 27’Sİ İSTANBUL’A YAPILDI

İTO’daki panel, İstanbul Yeminli Mali Müşavirler Odası Başkanı Vehbi Karabıyık’ın başkanlığındaki oturumla gerçekleşti. İstanbul Vergi Dairesi Başkanlığı Gelir Kanunları KDV-ÖTV Grup Müdürü Dilşad Derin, KDV iade verilerini açıkladı. Buna göre;

• Türkiye’de geçen yıl 72 milyar liralık KDV iadesi yapıldı.
• Bunun yüzde 27’sini İstanbul Vergi Dairesi Başkanlığı yaptı.
• İstanbul’dan yapılan iade tutarı 20.05 milyar lira oldu.
• İstanbul’daki KDV iadesinin 10.23 milyar lirası nakit, 9.82 milyar lirası mahsuplaşma şeklinde gerçekleşti.
• Mahsuplaşmaların yüzde 83’ü mükellefin vergi borcuna, yüzde 16’sı SGK prim borcuna, yüzde 1’i gümrük, elektrik, doğalgaz borçlarına sayıldı.

Sorunlar ve çözüm önerileri

Panelde konuşan E. Baş Hesap Uzmanı E. İstanbul Defterdar Yardımcısı Nihat Uzunoğlu, indirimli orana tabi işlemlerden doğan KDV iadelerine ilişkin sorunları aktardı. Uzunoğlu, bazı sorunları ve çözüm yollarını şöyle açıkladı:

İŞLEMLERİ AYRIŞTIRMA

Sorun: İade talebinin ilgili vergilendirme dönemleri itibarıyla indirimli orana tabi tüm işlemleri kapsaması gerekiyor. İşlemlerin ayrıştırılıp sadece bir kısmına yönelik hesaplama yapılması ve bu şekilde iade talep edilmesi mümkün değil.

Çözüm: Bu yaklaşım, mükellefleri gereksiz işlem ve hesaplamalarla muhatap ediyor. İade talep edilecek işlemleri mükellefler serbestçe seçebilmeli.

DÖNEM FARKLARI

Sorun: İndirimli orana tabi işlemler üzerinden hesaplanan verginin, ilgili işlemler nedeniyle yüklenilen vergiden yüksek olduğu dönemlerdeki tutarlar arasındaki fark, cari dönem sonu iade edilebilir KDV tutarından düşürülür.

Çözüm: Yıllık iade talep edilen durumlarda, yılın belli bir döneminde hesaplanan verginin, yüklenilen vergiden fazla olması yani tutarın negatif çıkması; ilgili dönemde devreden KDV tutarının altında bir iade tutarı hesaplanmaması şartıyla önceki dönemlerde hesaplanan iade edilecek verginin indirim yoluyla giderildiği anlamına gelmez. Bu durumda, ilgili dönemde iade edilecek vergi tutarı sıfır olarak alınmalı ve önceki dönemlerde hesaplanan iade tutarı azaltılmamalı.

KONUTTA SOSYAL ALAN

Sorun: 150 metrekarenin altındaki konut teslimlerine yönelik iade taleplerinde, konutun yapımıyla ilgili harcamalar sebebiyle yüklenilen vergiler, iade hesabına dahil edilebilecek, konutun yapımı için zorunlu olmayan harcamalar nedeniyle yüklenilen vergiler iade hesabına dahil edilmeyecek. Bir arada olan konutların kültürel alanlar, çocuk parkı, bahçe, havuz, kamelya, spor alanı, alışveriş merkezi gibi alanlara ilişkin konutun yapımı için zorunlu olmayan harcamalar için yüklenilen KDV iade hesabına dahil edilmez.

Çözüm: Bu yaklaşıma göre, otomobil üreterek ihraç eden bir mükellefin, otomobilin hareket etmesi için zorunlu olmayan parçalar dışındaki parçalar sebebiyle ödediği vergiyi de iade olarak talep edememesi gerekir.