Çarşamba, 27 Kasım, 2024
Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) tatile girmeden önce Genel Kurul’da kabul edilen ve yasalaşan Türkiye Varlık Fonu Kurulması ile Katma Değer Vergisi Kanunu’nda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi, önemli hükümler içeriyor. Kanuna göre ana faaliyet konusu fonların kurulması ve yönetimi için anonim şirket kurulacak. Fonun yönetimi Başbakanlık’ta olacak.
KURULUŞ GEREKÇESİ
Kanunda özellikle kamu otoritesi tarafından kullanılan ve verilen teşvikler ile emeklilik sistemi üzerinden büyüyen bir fon pazarı ve büyük bir varlık portföyüne sahip olduğu belirtildi. Fonun kuruluş gerekçesi şöyle açıklandı: “Hâlihazırda bu gelir ve fon fazlaları, çeşitli yatırım araçlarında değerlendiriliyor. Bu fonların uzun vadeli yatırımlarda kullanılmak üzere reel sektöre kanalize edilmesini sağlamak amacıyla bir üst fonda birleştirilmesi suretiyle, kalkınma planlarıyla ana çerçevesi çizilen 2023 hedeflerine sağlıklı bir şekilde ulaşılması hedefleniyor.”
YATIRIMLARIN FİNANSMANI
Söz konusu fon, ülkemizde planlanan büyük ölçekli yatırımların finansmanını sağlamakla kalmayacak aynı zamanda sermaye piyasalarının da gelişimine katkıda bulunacak. Fon sayesinde bankacı kurumların finans sektöründeki hâkim rolü azaltılarak, alt yapı ve gayrimenkul fonları gibi sermaye piyasası ürünleri de ön plana çıkarılabilecek.
DALGALANMALARI ÖNLEYECEK
Kanunun gerekçesinde yurtiçi ve yurtdışı finansal riskler nedeniyle yaşanan ekonomik dalgalanma dönemlerine dikkat çekildi. Gerekçede yabancı fon çıkışları neticesinde varlık fiyatlarında sert düşüşler yaşandığını belirtilerek, spekülatif döviz talebinin arttığı; piyasalarda likiditenin azaldığı kaydedildi. Finansal kırılganlıklara duyarlılığın arttığı durumlarda piyasaları dengede tutabilecek güçlü bir fonun bulunmasının Türkiye’nin uluslararası kredibilitesinin artmasını sağlayacağı ifade edildi.
FONUN KAYNAKLARI
Türkiye Varlık Fonu’nun kaynakları, Özelleştirme Yüksek Kurulu’nca özelleştirme kapsam ve programında bulunan ve fona devrine karar verilen kuruluş ve varlıklar ile Özelleştirme Fonu’ndan fona aktarılmasına karar verilen nakit fazlasından oluşacak.
Fonun kaynakları arasında Bakanlar Kurulu’nca fona aktarılmasına veya şirket tarafından yönetilmesine karar verilen kamu kurum ve kuruluşlarının tasarrufu altında bulunan ihtiyaç fazlası gelir, kaynak ve varlıklar ile fon tarafından yurtiçi ve yurtdışı sermaye ve para piyasalarından ilgili mevzuat kapsamında yer alan izin ve onaylar aranmaksızın sağlanan finansman ve kaynaklar da yer alacak.
BAĞIMSIZ DENETİM
Şirket ve şirket tarafından kurulacak diğer şirketler, Türkiye Varlık Fonu ve kurulacak alt fonlar bağımsız denetime tabi olacak ve şirket, Sermaye Piyasası Kanunu kapsamında kurumsal yönetim düzenlemelerine uyacak.
Şirket ve kurulacak diğer şirketler, Türkiye Varlık Fonu ve fon bünyesinde kurulacak alt fonların bağımsız denetiminden geçmiş yıllık mali tabloları ile faaliyetleri, Başbakan tarafından görevlendirilecek sermaye piyasaları, finans, ekonomi, maliye, bankacılık, kalkınma alanlarında uzman en az 3 merkezi denetim elemanı tarafından, bağımsız denetim standartları çerçevesinde denetlenecek. Denetim sonucunda hazırlanacak rapor, her yıl haziran ayı sonunda Bakanlar Kuruluna sunulacak.
Şirket ve kurulacak diğer şirketler, Türkiye Varlık Fonu ve fon bünyesinde kurulacak alt fonların bir önceki yıla ait mali tabloları ile faaliyetleri her yıl Ekim ayında TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu tarafından Başbakanlık tarafından gönderilen denetim raporları üzerinden görüşülerek denetlenecek.
BÜTÜN KURALLARA TABİ OLACAK
Maliye Bakanı Naci Ağbal, uluslararası iyi uygulama örneklerine uygun bir varlık fonu düzenlemesinin Türkiye’ye kazandırıldığını belirterek, “Türkiye Varlık Fonu, mevcut bütçeye paralel bir bütçe değil” dedi.
Bakan Ağbal, “Türkiye’de kurulacak varlık fonu; Sermaye Piyasası Kurulu’nun yapmış olduğu bütün kurumsal yönetişim düzenlemelerine tabi olacak, şeffaf olacak, kamuoyu Aydınlatma Platformu’nun bütün düzenlemelerine tabi olacak, Sermaye Piyasası Kurulu tarafından düzenlenen bağımsız denetimle ilgili bütün kurallara tabi olacak” diye konuştu.
Ağbal, “90’lı yıllardaki fon tecrübesinde herhangi bir kamu hizmetini bizatihi yürütmek için orada kamu gelirlerini bir havuza alıyordu. Burada ise proje karşılığında, projeyi karşılık göstermek suretiyle pasif durumda olan varlıkların aktif hale getirilmesi suretiyle bunların ekonomiye kazandırılması söz konusu. Ne kadar profesyonel yapı oluşturabilirsek ne kadar hesap verebilirliği ve şeffaflığı oluşturabilirsek göreceksiniz o zaman varlık fonu çok yakın bir vadede özellikle dışarıdan da kendisine kaynak üretebilecek” dedi.
BAŞBAKAN ATAYACAK
Fonun ve buna bağlı alt fonların yönetilmesi için Türkiye Varlık Fonu Yönetimi Anonim Şirketi kurulacak. Şirketin 50 milyon lira olan kuruluş sermayesi, Özelleştirme Fonu’ndan karşılanacak. Şirketin en az 5 kişiden oluşan yönetim kurulu, başkan ve üyeleri ile genel müdürü (ekonomi, bankacılık ve hukuk alanlarından) Başbakan tarafından atanacak. Şirketin yapısına ve işleyişine ilişkin usul ve esaslar Bakanlar Kurulu tarafından belirlenecek ve şirket tarafından hazırlanan fon iç tüzüğünün ticaret siciline tesciliyle Türkiye Varlık Fonu kurulacak.
BANKADA TOPLANACAK
Türkiye Varlık Yönetimi Anonim Şirketi ve Türkiye Varlık Fonu ile bunların finansman temini amacı ile kuracakları fon ve şirketler, her türlü mali kaynağını, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nda veya Maliye Bakanı ile ilgili bakanın müşterek teklifi ve başbakanın onayıyla belirlenecek esaslar dahilinde Türkiye’de yerleşik bankalar nezdinde kendi adına açtıracağı hesapta toplayacak.
FON İLE NE HEDEFLENİYOR?
Dünyadaki başarılı ulusal varlık fonları esas alınarak yapılandırılacak olan Türkiye Varlık Fonu’nun (TVF) kurulmasıyla şunlar hedefleniyor:
25 Ağustos 2016 Perşembe
27 Kasım 2024 Çarşamba
27 Kasım 2024 Çarşamba
27 Kasım 2024 Çarşamba
27 Kasım 2024 Çarşamba
27 Kasım 2024 Çarşamba