Karabağ’ın imarı için 27 milyar dolar

Azerbaycan ile “Bir millet birlikte gelecek” mottosuyla hareket eden Türkiye, işgalden kurtulan Dağlık Karabağ bölgesinin de yeniden imarına hazırlanıyor. Mineral yakıt üretiminin 8 kat artacağı bölgeye, 27 milyar dolar yatırım ile 1.5 milyon insanın yuvasına döndürülmesi planlanıyor.

HABER: HÜLYA TORLAK

Bu hafta ile beraber ‘Hedef pazarlar, potansiyel ülkeler’ yazı dizisinin sonuna geldik. Son hafta olması nedeniyle Türkiye için özel bir ülkeyi kaleme almak istedik. Bu ülke tabii ki ‘Can Azerbaycan’. Bağımsızlığını 1991’de kazanan Azerbaycan, 48 milyar dolarlık milli geliri, 10 milyon nüfusu ile ticari geçiş yollarının üzerinde yer alan önemli bir ülke. Hazar Denizi’ne kıyısı olan Azerbaycan, milli gelirinin büyük bir kısmını ise petrol, doğalgaz ve yeraltı kaynaklarından sağlıyor. 2020 yılında işgalden kurtarılarak yeniden ülke topraklarına katılan Dağlık Karabağ bölgesine de yatırım yaparak bu bölgeyi tekrardan yaşanır hale getirmek istiyor.

YERALTI ZENGİNLİKLERİ

Mineral yakıtlar, Azerbaycan ekonomisi için önemli. Dünya genelinde son yıllarda artan petrol fiyatları, Azerbaycan’ın ekonomisini güçlendirdi. Azerbaycan, ihracatın yüzde 90’lık bölümünü petrol ve doğalgazdan sağlıyor. En büyük ithal girdisini de yüzde 80’lik oran ile mamul maddelerden elde ediyor. Azerbaycan, 2019 yılında 20 milyar dolarlık ihracat yaparak, dünyada en fazla ihracat yapan ülkeler arasında 70. sırada yerini aldı. Ülkenin ihracatında ilk sırada yaklaşık yüzde 29 ile İtalya yer alırken, yüzde 15 pay ile Türkiye ikinci sırada. Azerbaycan’ın 14 milyar dolarlık ithalatında ise Türkiye, Rusya’dan sonra ikinci sırada konumlanıyor.

TÜRK FİRMALARI İNŞA EDİYOR

Azerbaycan, Sovyetler Birliği’nin dağılmasından sonra tam bağımsız bir ülke oldu. Yeniden yapılanmaya giden ülke, hem ekonomik hem de yapısal anlamda birçok yeniliği de gerçekleştirdi. Azerbaycan ile Türkiye arasında 30 yıl içinde 200’den fazla anlaşma, protokol ve benzeri belge imzalandı. Türk müteahhitlerin ülkede bugüne kadar konut, yol, köprü, otel, iş merkezi vb. 363 projede imzası bulunuyor. Bu inşaatlardan elde ettiği gelir ise toplam 12 milyar doları geçti. Örneğin pandemiden önce görkemli bir finale ev sahipliği yapan Bakü Olimpiyat Stadı’nı da bir Türk firması inşa etti.

27 MİLYAR DOLARLIK YATIRIM PROJESİ

Ermeni işgalinden kurtarılan ve Azerbaycan’ın toprak bütünlüğünün yüzde 20’sine denk gelen Dağlık Karabağ, “Bir millet birlikte gelecek” sloganıyla yeniden inşa edilecek. Ülkede, inşaat sektörünün yanında sanayi, tarım ve hizmet sektörlerinde de yatırım fırsatı bulunuyor. İnşadan sonra bölgeye 1.5 milyon nüfusun yerleşmesi bekleniyor.

Karabağ’ı yeniden yaşanır hale getirmek için belirlenen sektörlerde toplam 27 milyar dolarlık yatırım programı açıklandı.

ORTAK KÜLTÜR İLE BÖLGESEL GELİŞME

Türkiye ve Azerbaycan’ın her anlamda kardeş ülke olduğunu söyleyen Azerbaycan Cumhuriyeti Ankara Ekonomi Müşaviri Ceyhun Halilov, İstanbul Ticaret’in sorularını yanıtladı.

Kısaca Türkiye–Azerbaycan ticari ilişkilerinden bahsedecek olursak neler söylemek istersiniz?

Türkiye ile Azerbaycan arasındaki ilişkiler devlet başkanlarının yorulmak bilmeyen çabaları sayesinde özel önem taşıyor. İkili ekonomik ilişkiler açısından, karşılıklı yatırımlar ve ticaret hacmi istenen seviyeyi yansıtmasa da hem bağımsızlığın ilk yıllarına göre önemli bir yükselme hem de son yıllarda kurumsallaşma düzeyindeki artış olumlu gelişmeler gösteriyor. Türkiye-Azerbaycan ticaret hacmi 4.5 milyar dolar civarında. İki ülke başkanının belirlediği yeni hedef ise 15 milyar dolar.

Bu hedefin üçte birlik kısmına yaklaşıldı. Gelecek dönemde Karabağ’daki yatırım potansiyeli ile birlikte hedefi yakalayacağımızı, hatta geçeceğimizi de düşünüyoruz.

11 ANLAŞMA İLE 100 MİLYON DOLAR

Yeni döneme ilişkin iş insanlarımız için önemli gündemler neler? İki ülke arasındaki ticarette hangi sektörler ön plana çıkıyor?

İki ülke arasındaki ilişkiler, özellikle ekonomi ve ticari alanda gelişti. 9. Karma Ekonomi Komisyonu kapsamında Türk ve Azerbaycanlı iş insanlarının bir araya geldiği forumda, değeri 100 milyon doları aşkın 11 anlaşmaya imza atıldı. Ayrıca Karma Komisyon Protokolü’ne ek olarak sanayi, teknoloji, enerji, şehircilik, savunma, kültür, turizm, ulaştırma, haberleşme, tarım, gıda güvenliği, eğitim, gençlik ve spor gibi alanları kapsayan 138 maddelik Eylem Planı da imzalandı. Azerbaycan, son zamanlarda enerji sektörü hariç diğer sektörlerle ülke ekonomik gelirinde çeşitlilik sağlamak istiyor. Bu bağlamda, tercihli anlaşmada hedeflenen ticaret hacmine ulaşmak için enerji sektörlerine öncelik verilmesi planlanıyor. Savunma sanayinin yanı sıra son yıllarda e-ticaret hacminin artırılması planlanıyor.

25 Şubat 2020’de imzalanan Tercihli Ticaret Anlaşması, vize muafiyeti, enerji ve ulaşım sektörü dışındaki alanlarda işbirliği fırsatlarının artırılmasını hedefliyor. Bu anlaşmanın 1 Mart 2021 itibarıyla yürürlüğe girmesiyle iki ülke için yeni bir başlangıç olacağını söyleyebilirim.

ÜRETİM 8 KAT ARTACAK

Dağlık Karabağ’da ‘iki devlet tek millet’ şiarıyla modernleştirilmesi, yeniden yapılandırılması kapsamında Türk iş insanlarımız için oluşan fırsatlar neler

Azerbaycan’ın kendi topraklarını işgalden kurtarması, iki ülke arasında ekonomik işbirliği ve yatırımlar için birçok fırsatı da beraberinde getirdi. Arazilerin verimliliği, aynı zamanda hammadde ve doğal kaynaklar açısından da zenginliği dikkate alındığında, yakın gelecekte bu bölgelerde üretim yaklaşık 8 katına çıkacak. Ayrıca bu bölge turizm açısından da çok önemli. Bu alanların yeniden yaşanabilir bir ortama dönüşmesi için yapılacak yatırımlarda Azerbaycan, dost ülkelerle müzakere aşamasında. Şimdiyekadar bu ülkelerin sırasıyla Türkiye ve İtalya olduğunu söyleyebilirim. İlk sözleşmeler Türk firmaları ile imzalandı. Bu da çok doğal; çünkü Türkiye, kardeş bir ülke. Yakın zamanda bu bölgelere ilişkin teşvik ve destek programlarının açıklanmasını bekliyoruz.

BEŞLİ İŞBİRLİĞİ

Nahçıvan’la Azerbaycan arasında bir koridor açılıyor. Yani artık Türkiye, Bakü’yle kara komşusu oluyor. Bu koridorun iki ülke ve hatta Türk dünyası açısından önemi hakkında neler söylenebilir?

Karabağ zaferinin ardından imzalanan sözleşmeye göre Nahçıvan ile Azerbaycan arasında bir koridor açılacak ve açılan bu koridorun güvenliği Rusya Federal Güvenlik Servisi tarafından sağlanacak. Nahçıvan’a bu koridorun açılmasını tarihi başarı olarak görüyorum. Koridorun açılması, diğer taraftan Nahçıvan’ın kuşatmadan çıkması anlamına geliyor. Rusya, Azerbaycan, Türkiye, İran ve eğer isterse Ermenistan da bu koridora bağlanabilir. Sonuç olarak, bölgede yeni beş taraflı işbirliği platformu oluşturulabilir.

PAZARDAKİ AVANTAJLAR

• Hızlı gelişen ekonomisi
• Coğrafi konumu
• Uygun ve kaliteli iş gücü
• Enerji sektörünün güçlü olması
• Benzeyen iş kültürü ve ortak kültür

TURİZMDE HEDEF İKİ KAT ARTTI

İki ülkenin ticaret hacmini etkileyen unsurların dışında önemli olan bir de turizm sektörü var. Azerbaycan’ın yılda 800 bin turist ile en fazla tercih ettiği ülke Türkiye oldu. Turist sayısının kısa vadede yaklaşık iki katına çıkması hedefleniyor.

EN ÇOK NELER SATIYOR?

Ham petrol, petrol yağları, petrol gazları ve diğer gazlı hidrokarbonlar, domates, yeraltı madenleri, taze meyveler ve kabuklu meyveler, pamuk, pamuk ipliği, alüminyum ve alüminyum eşya.

EN ÇOK NELER ALIYOR?

Altın, otomobil, petrol yağları, buğday ve mahlut, ilaç, telefon ve ses cihazları

23 Mart 2021 Salı

Etiketler : Dünya