Kahve kültürünü oluşturan 5 önemli ülke

HABER: DİLŞAH KEFLİOĞLU

Yaklaşık bin 300 yıllık kayıtlı tarihi olan kahvenin de tüm dünyada kutlanan bir günü var: 1 Ekim Uluslararası Kahve Günü…

Uluslararası Kahve Örgütü(ICO) tarafından 2014 yılı mart ayında kabul edilen karara göre, Uluslararası Kahve Günü, kahve sektörünün çeşitliliğinin, kalitesinin ve tutkusunun bir kutlaması olarak tanımlanıyor. Kahve severlerin içeceğe olan sevgilerini paylaşmaları ve geçimleri aromatik mahsullere bağlı olan milyonlarca çiftçiyi desteklemeleri için bir fırsat olarak değerlendiriliyor. Çünkü dünya kahve üretimini gerçekleştiren ekvator kuşağındaki milyonlarca çiftçinin global kahve değer zincirinden sadece yüzde 10 pay alabildiği belirtiliyor.

KÜRESEL 5 AŞAMA

Günümüzde sudan sonra en çok tüketilen içecek olarak da tanımlanan kahvenin bu yaygınlığa ulaşmasında, kültürünün oluşmasında 5 ülke ve aşama öne çıkıyor. Şimdi bunları sırasıyla görelim:

1. Etiyopya’da keşfedildi: Kahvenin bitki olarak ilk kez M.S. 700-800’lü yıllarda Etiyopya’da (Eski Habeşistan) keşfedildiği belirtiliyor. Kahve adının da Etiyopya’nın güneybatısındaki bir yerleşim yeri olan Kaffa’dan aldığı, Arap yarımadasına Qahwaholarak geçtiği kaydediliyor. Kahvenin keşfine yönelik kabul gören en bilindik hikaye, keçi çobanı Kaldi’nin hikayesi. Rivayete göre, Doğu Afrika ülkesi Habeşistan’da keçi çobanı Kaldi, otlattığı keçilerden bazılarının daha hareketli olduğunu, geceleri uyumadığını ve çalılıklarda kırmızı renkli meyve veren bir ağacın meyvelerini yediğini farkeder. Meyveler ilgisini çekince, bir miktar toplayıp evine götürür ve tüketir. Pişince yayılan güzel koku da ilgi odağı olur ve böylece kahvenin küresel serüveni başlar.

2. Yemen’de ilk kez içecek olarak tüketildi: Habeşistan’da keşfedilen kahve; bugünkünden farklı bir alanda, ekmek yapımında yiyecek maddesi olarak kullanılır. Günümüzdeki gibi içecek olarak kullanılması ise ilk kez Yemen’de gerçekleşir. Bu konuda rivayetler farklı olsa da kayıtlara giren genel kabule göre, ilk kez sufi dervişlerle içecek hikayesi başlar. Şazeli dergahı dervişleri, geceleri uyanık olmak ve ibadet yapabilmek için kahve içerler. Bu hikayeye ithafen Osmanlı’daki kahve dükkanlarının girişinde de şöyle bir levha yer alır: Her seherde besmele ile açılır dükkanımız, Hazreti Şeyh Şazeli’dir pirimiz üstadımız!

3. İstanbul’dan dünyaya tanıtıldı: Kahveyi yerel, lokal bir ürün-tüketim nesnesi olmaktan çıkaran ise şüphesiz Türkler olur. 1516-1517 seferi ile Mısır’ı alan Osmanlılar, kısa sürede kahvenin ilk keşfedildiği Habeşistan ve ilk kez içecek olarak tüketildiği Yemen’i de hakimiyet altına alırlar. Böylece oralardaki birçok ürün gibi kahve de imparatorluk başkenti İstanbul’a ulaşır. 3 kıtaya hükmedilen başkent olan İstanbul’da kahvehane furyası başlar ve kahvenin dünya yolculuğu da böylece yeni bir aşamaya geçer.

4. İnovasyonu İtalyanlar gerçekleştirdi: Kahveyi ‘Türk kahvesi’ pişirme tekniği ile dünyaya Türkler tanıtır, ancak günümüzde yaygınlaşan tüketim kalıplarındaki inovasyonu İtalyanlar gerçekleştirir. İtalyan icadının temelini de Espresso demleme tekniği yöntemi oluşturur. Espresso da ‘Türk kahvesi’ gibi aslında bir kahve hazırlama metodu… 1884’ten itibaren Espresso makina ve demleme tekniklerinin İtalya merkezli geliştiğini görüyoruz. Günümüzde Latte ve Capuccino gibi yaygın kahve türlerinin İtalyanca olması bunun göstergelerinden biri.

5. Küresel ticaretini ABD yapıyor: Günümüz dünyasında petrolden sonra en fazla ticareti yapılan emtianın kahve olduğu belirtiliyor. Bu ticaretin baş aktörü de şüphesiz ABD merkezli bir içecek perakende zinciri… Kahveyi dünyaya tanıtan Türkiye’de bile 523 şubeye ulaşmış. Dijital ortamda dolaşan söz konusu markanın dağılış haritasına göre Türkiye, İngiltere’den sonra en fazla şubenin olduğu ikinci ülke konumunda. Oysa İtalya’da sadece 9 şubesi gösteriliyor.

KAHVE PİŞİRME, DEMLEME VE HAZIRLAMA METODLARI

Bir dünya içeceği olan kahve, günümüzde ülke ve bölgelere göre farklı hazırlama metodları ile sunuluyor. Bunların ilkini ise Türk kahvesi metodu oluşturuyor. Diğerlerinden ayrıştıran yönü ise demleme değil, pişirme yöntemi olması… Son yıllarda gelişim gösteren Türk kahvesi makinaları ile Türk kahvesi tarzı da global anlamda yaygınlaşıyor.

06 Ekim 2020 Salı

Etiketler : Gündem