İstanbul Ticaret Odası'nın (İTO) 21. Dönem 6. Meslek Komiteleri Müşterek Toplantısı 17 Eylül 2025'te gerçekleştirildi. Müşterek toplantıda İTO’nun 800 bin üyesinin sesi olan sektör temsilcileri (komite üyeleri) konuştu.
TEKNOLOJİ ÜRÜNLERİYLE BASKI KURUYORLAR
Bekir Sami Nalbantoğlu-Bilgi Teknolojileri: Çalışma günlerinde verimliliğe odaklan-mamız gerekiyor. Ülkemizin kârlılık oranı çok iyi değil. Dünya çapında teknoloji üzerinden baskı kuran ekipler var. İşimiz gereği kullanmak zorunda olduğumuz teknoloji ürünleriyle yerel şirketler baskı altına alınıyor. Rekabeti engelleyecek şekilde hareket ediyorlar. Bazen aşırı indirim yapıp haksız rekabet oluşturuyorlar. Bu anlamda yerli teknoloji üreticileri desteklenmeli.
DIŞ TİCARET EĞİTİMİ DÜZENLEYELİM
Nizamettin Ağar-Gümrük Müşavirliği: Dış ticaret faaliyeti olan bütün komitelerle bağlantımız var. TSE, gözetim, standartlar gibi alanlarda eğitimlerin yapılmasını istiyoruz. Bu anlamda aldığımız kararlar desteklenirse çok faydalı olur.
FUAR İÇİN DAHA FAZLA KOLAYLIK
Ahmet Cem Parlak-Ev Tekstili: Dünyanın en prestijli ev tekstili fuarı HOME-TEKS’e büyük katılım oldu. Ancak fuarımızın kan kaybetmemesi için kira bedellerinin gözden geçirilmesini talep ediyoruz. Ayrıca THY ile görüşülerek, fuara gelecek ziyaretçilere kolaylık sağlanabilir. Diğer yandan Nefes Kredisi’ne çok ihtiyaç var, yeni imkan talep ediyoruz. SGK teşvikleri pazarlama yapan şirketlere de sağlanmalı. Bu arada AB pazarında kalmak için karbon ayak izini azaltmamız gerekiyor. Pek çok firma bunu bilmiyor. Bu konuda destekler verilmesini istiyoruz. Çin menşeli ürünlerin menşeleri değiştirilip ülkeye sokuluyor, bununla ilgili denetimler artırılmalı.
TAŞIT KREDİSİ TUTARLARI ARTIRILMALI
Anıl Şentürk-Motorlu Taşıt Satış ve Servisi: İç pazarın büyütülmesi gerekiyor, ancak yüksek faiz ortamı buna müsaade etmiyor. Bu arada taşıtlara çıkan azami kredi tutarı artırılmalı. Bu dönem sektörümüz için pek çok yeniliğe imza atıldı. 90 bin 966 satıcımız var, yetki belgeli esnaf sayımız arttı. Güvenli ödeme sistemi ve kayıt dışına karşı düzenleme geldi. Yeni yönetmeliklerle sektörde güvenilirlik arttı. Biz de sektörün dijitalleşmesi için çalışacağız. Ayrıca oto ekspertizlerinin fiyat ve işleyişi düzenlenmeli.
SAĞLIKTA DİJİTAL DÖNÜŞÜM ŞART
Hüseyin Sarpkaya-İlaç ve Tıbbi Cihaz: Sağlık teknoloji-lerinin birçoğu ithal ediliyor. Yerlilik oranımız çok düşük. Oysa bu alan savunma sanayi kadar önemli. Firmalarımızın teknoloji geliştirebilmesi için ayakta kalması lazım. Gümrük, maliyet, tedarik ve dijitalleşme, sektörün önündeki engellerden bazıları. Bunun için kurumların birbirlerine destek olması gerekir. Maliyetlerin çok yükselmesi nedeniyle teknolojiye ulaşım açısından sektörde kalite düştü. Kalite kültürünün oluşturulması için bilinçlendirme toplantıları yapılmalı. Doküman yönetiminden yapay zeka sistemlerine kadar dijital dönüşüm bizim için gelecekte olmazsa olmaz.
KALİTE İÇİN DAHA FAZLA DENETİM
Mustafa Düz-Hayvansal Gıda Ürünleri: Restoranlardan otellere, kafelerden toplu yemek şirketlerine kadar sektör birçok alanı kapsıyor. Üreticiler, toptancılar ve distribütörler bu zincirin halkasıyız. Fiyat odaklı satın alma kararıyla kalitesiz ürünler piyasayı istila etti. Kısa vadede ucuz ürünler cazip görünebilir ama uzun vadede zarar veriyor. İşletmeler fiyat kalite noktasında çelişki yaşıyor. Gerçek sütle emekle üretilen kaşar peyniri, düşük maliyetli ürünlerle aynı kefeye konuluyor. Üreticinin emeği ve rekabet dengesi yok oluyor. Bu durumun sonuçları sadece ekonomik değil, İstanbul markasının turizmdeki konumuna da zarar veriyor. Ev dışı tüketimde restoran ve kafelerde denetimler artırılmalı. Hep birlikte kaliteyi korumak bir zorunluluk.
YERLİ ÜRETİCİ KORUNMALI
Yunus Ulupınar-Toptan ve Dış Ticaret: Üretici-lerimizin ve ihracatçı-larımızın elektriği kesiliyor. Bu, bizim ülkemizin üretimine ve ihracata zarar veriyor. Ülkemizin sanayisini ve devletimizi koruyalım. Sanayimizin yürümesi gerektiğini düşünerek, bu konuyu ciddi şekilde ele almalıyız. Ülkemize gelen yabancıların çok hızlı bir şekilde şirket kurup iş yapabildiklerini görüyoruz. Şu anda yerli imalatta ciddi bir sıkıntı var. Ucuz mal ithalatına başlandı. Yerli makina üreticilerimizin korunması gerekiyor. Yerli üretim yapan firmalar hem personel hem de maliyet sorunu yaşarken yurt dışından gelen ürünlere yüzde 50 gümrük vergisi getirilmeli.
GAYRİMENKUL UYUŞMAZLIKLARINDA ARABULUCULUK ÇÖZÜMÜ
Hasan Cephe-Gayrimenkul Hizmetleri: İTO Tahkim ve Arabuluculuk Merkezi (İTOTAM) ile yaptığımız işbirliğiyle taraflar arasındaki sorunların dostane çözülmesine katkı sunuyoruz. Ticaret Bakanlığı ile koordineli olarak elektronik ilan doğrulama sistemiyle de meslektaşlarımızı bilgilendirerek, sektörün sağlıklı şekilde ilerlemesine katkı sunuyoruz.
ÜRETİMDE KARBON NÖTR KRİTERLERİNE DİKKAT
Raşit Avcı-İşletme Destek Hizmetleri: Karbon piyasası ve emisyon ticareti ile sanayici-lerimizi neler bekliyor? Temmuz ayında İklim Kanunu yürürlüğe girdi. Karbon piyasasının altyapısı oluştu. Kapsam dahilindeki tesislerin karbon emisyonu ölçümü olacak ve belirli bir kota gelecek. Üretim maliyetlerine karbon maliyeti eklenecek. Karbon fiyatı 50 Euro /ton olacak. Sanayicilerimiz ne yapmalı? Kendi maliyetlerini ve enerji verimliliğini düzenlemesi gerekiyor. Firmalar, tedariklerini de sürece dahil ederek zincir bazlı bir hazırlık yapmalı. Fazla karbon hakkımızı satarak ek gelir elde edebiliriz. Hem zorunluluk hem fırsat var. Sanayicilerimiz hazırlıkları doğru yapmalı.
SİTELERDE KONUT VE TİCARİ YÖNETİMLER AYRILMALI
Hızır Onur Yavuz-İnşaat Taahhüt: Enflasyon düşüyor, sektörümüz canlanıyor. İstatistiklere göre konut satışında yüzde 24 artış var. İpotekli satışlar yüzde 93 arttı. Temmuz ayında yabancılara 1913 konut satıldı. Alanların çoğu Rus vatandaşları. Diğer yandan politik konular, çatışmalar, çevresel sorunlar sektörümüzü çok etkiliyor. Maliyetlerin yanı sıra finansman bulunabilirliği, karbon nötr hedefler sektörü zorluyor. 634 sayılı Kat Mülkiyeti Kanunu’na istinaden toplu yapılarda ticaret alanlarıyla konut alanlarının yönetimsel olarak birbirinden tamamen ayrılmasını istiyoruz.
İNŞAATTA YETERLİLİKLERE KADEME UYGULANMALI
Faruk Güntürk-Mimarlık ve Mühendislik: Sektördeki yoğun rekabet ortamında fikri haklar yeterince korun-muyor. Mimarlık, mühendislik diploması olmayan kişilerin firmalarıyla rekabet ediyoruz. Bazı mimarlık firmaları bu hizmeti taşeronlara yaptırarak dışarda network oluşturuyor ama kalite iyi olmuyor. Mesleki yeterlilik diğer konu. Mezun olan bir mimar 100 bin metrekarelik projeye imza atma yetkisine sahip. Halbuki kademeli yeterlilik verilmesi gerekiyor. Mevzuat bazlı problemler var. Belediyelerde kontrol edilecek proje sayısı çok birikti. Burada da üç boyutlu modelleme sistemine geçmemiz gerekiyor. Devlet buna ön ayak olmalı.
YAPAY ZEKA SEKTÖRLERİ ETKİLİYOR
Oktay Uludağ-Bilgi, İletişim ve Medya: Yapay zeka, sektörü-müzde operasyonel süreçleri de çok etkiledi. Reklamcılık, pazarlama ve iletişim faaliyetleri ciddi dönüşüm geçirdi. 2024 yılında 213 milyar liralık medya yatırımı oldu. Gazete yatırımları toplam medya yatırımları içinde neredeyse yüzde 1’lik pay alıyor. Ciddi bir azalma var. Yapay zeka medyada en çok içerik oluşturmada kullanılıyor. Giriş seviyesinde iş yapanlar işlerini kaybedecek. Yapay zekanın kullanım alanlarıyla ilgili bir araştırma yapıyoruz. Veriye dayalı karar almada yapay zekayla çok yol alabiliriz.
İHRACAT EL KİTABI ÇIKACAK
İlhami Öztürk-Restorasyon ve İzolasyon: Üniversitemiz ve komite-mizdeki bilgili kişilerle ‘İhracat el kitabı’ hazırladık, yakında baskıya girecek. Komite dahilinde 3 bin şirket var. Bazen bizden istedikleri bir şey var mı diye sormak istiyoruz, hepsinin iletişim bilgisine ulaşamıyoruz. Sadece tanıdığımız firmalara ulaşabiliyoruz. Bunun için düzenleme yapılmalı. Çok güzel projelerimiz var
LOJİSTİKTE EHİL OLMAYANLAR İNTERNETTE
Şener Karahancı-Lojistik Hizmetler: Bu sektörde emek vermemiş, işin ehli olmayan insanlar, internette bu işlere el atmaya başladı. Belli başlı firmalar ciddi anlamda sektörümüze zarar veriyor. Üyelerimizin bilgi ve becerilerini artırmak için programlar düzenliyoruz, fuarlara katılıyoruz. Depolama, sigorta ve kargo hizmetleriyle iş süreçlerini kolaylaştırıyoruz. Doğal afetlerde de lojistik destek veriyoruz. Eğitim programları geliştirip, sektörde hizmet kalitesini artırmaya çalışıyoruz.
ÜRÜNLER GÜMRÜKTE ÇOK BEKLİYOR
Muharrem Ender Karvar-Kağıt, Kırtasiye ve Ambalaj: Eylül ayıyla birlikte ticari hayat hareketlendi. Fakat e-ticaret firmaları ve 10 bin şubeli marketlerle karşı karşıya kalıyoruz. Biz, kaliteli ürünler satıyoruz, ancak esnafımızın yüzde 80’i erozyona uğradı. Gümrük mevzuatı çok zorluyor. Yıllık satışın yüzde 40’ının yapıldığı eylül ayı bitti, çoğu ürün bize daha yeni geliyor. Özellikle sezon ürünlerinde kolaylık sağlanmalı. Aylarca gümrükte bekleyen ürünün faydası değil zararı oluyor
YANGIN DANIŞMANI SİSTEME GİRMELİ
Ali Dönmez-Mekanik Tesisat ve Doğalgaz Tesisatı: Yangın tesisatının doğru şekilde tasarlanması güvenlik için kritik öneme sahip. Yönetmelik kağıt üzerinde yeterli görünse de sahada yetersiz. Kullanılan yalıtım malzemelerinin onaysız ve denetimsiz olması sorun oluşturuyor. Herkes yangın danışmanlığı yapabiliyor, hiçbir sorumluluğu yok. Yangın danışmanı, yangınla ilgili olarak binalarda kullanılan malzemelerden sorumlu tutulmuyor. Yangın danışmanı da projenin başından sonuna kadar diğer sistemler gibi yangın sorumluluğuna dahil olmalı. Can ve mal güvenliğimiz için yangın danışmanı sisteme dahil edilmeli.
Sektör temsilcilerinin (komite üyelerinin) konuştuğu toplantıda, İTO'nun çalışmalarına kaynak olacak ve sektörlerin yol haritalarını belirlemelerine yarayacak görüş ve öneriler de dile getirildi.
Sektörlerin temsilcilerinin gruplar halinde yer aldığı meslek komitelerine ve komite üyelerine İTO'nun internet sitesinden ulaşılabilir.
www.ito.org.tr/tr/meslek-komiteleri
