Personel arayan işyerleri için stajyerler ve yeni mezunlar, taze kan niteliği taşıyor. Staj sezonu, söz konusu taze kanın işletmelere kazandırılması için önemli bir periyod. Uzmanlar, ilgili ve yetenekli stajyerlerin kalıcı işgörene dönüşmesi için bu fırsatın kaçırılmamasını öneriyor.
BARIŞ CABACI
Son yıllarda iş dünyasında giderek artan personel bulma sorunu, birçok sektörde verimliliği ve üretkenliği olumsuz etkiliyor. Özellikle sanayi, inşaat, lojistik ve hizmet sektörlerinde nitelikli eleman bulma zorluğu, işletmelerin iş süreçlerini aksatıyor ve büyüme potansiyellerini sınırlıyor. Bunun yanı sıra 2023 yılında yürürlüğe giren Emeklilikte Yaşa Takılanlar (EYT) düzenlemesi kapsamında mart ayı itibariyle 2 milyon 194 bin kişi istihdamdan ayrıldı. Emekli olan EYT’lilerin 919 bini (yüzde 47) iş hayatına devam etti. EYT düzenlemesi kapsamında emekli sayısının daha da artacağını belirten Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan, 5 yılda içinde 2.5 milyon kişinin daha emekli olacağını ifade etti. Böylelikle kısa süre içinde toplamda 5 milyona yakın kişi emekli olacak. Bu süreçte emekli olanların bir kısmı iş hayatına devam etse bile işgücünde büyük bir açık oluşacak.
2.7 MİLYON GENÇ BEKLİYOR
İşgücündeki azalmanın yanı sıra işgücüne katılmayan gençlerin sayısı da dikkat çekiyor. Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) 2023 yılı işgücü istatistiklerine göre, 15-24 yaş grubu nüfusta ne eğitimde ne istihdamda olan gençlerin sayısı 2.7 milyon. 2022’de bu rakam 2.9 milyondu. Ne eğitimde ne istihdamda yer alanların sayısı da 15-29 yaş grubu nüfusta 4.7 milyon, 15-34 yaş grubu nüfusta ise 6.7 milyon oldu.
İHTİYACA UYGUN EĞİTİM
Eleman sıkıntısının çözülmesi için işverenlere ve eğitim kurumlarına önemli görevler düşüyor. İşverenlerin, stajyerlere daha fazla fırsat tanıması ve onları iş süreçlerine aktif olarak dahil etmesi gerekiyor. Ayrıca, mesleki eğitim kurumları ile işbirliği yapılarak, işgücü piyasasının ihtiyaçlarına uygun programlar geliştirilmesi büyük önem taşıyor. Uzmanlar, hem EYT’lilerin belirsizliği hem gençlerin istihdama katılmaması hem de iş dünyasının personel sıkıntısının giderilmesinin formülünü, “Staj zamanında gençlere sektör, iş sevdirilmeli ve kariyer planlaması yapılmalı” şeklinde açıklıyor.
KARİYERE İLK ADIM: STAJ
Özellikle yaz stajları gençlerin iş dünyasına adaptasyonunu kolaylaştırırken, nitelikli işgücü yetiştirilmesine de katkı sağlıyor. İşverenlerin genç yetenekleri erken dönemde keşfetmesi ve onları iş süreçlerine dahil etmesi, gelecekteki işgücü açığını kapatmak için büyük bir fırsat sunuyor. Türkiye’de bazı şirketler, bu durumu fark ederek geniş kapsamlı staj programları başlattı. Bu programlar sayesinde üniversite ve meslek yüksekokulu öğrencileri, teorik bilgilerini pratikle birleştirip iş deneyimi kazanma şansına sahip oluyor. Ayrıca stajyerlere sunulan mentorluk ve eğitim imkanları da bu öğrencilerin kariyer yolculuklarında sağlam adımlar atmasına yardımcı oluyor.
YENİ ÇALIŞANLARINIZI SEÇİN
Hem işverene hem öğrencilere hem de mezunlara kapısını açan Cumhurbaşkanlığı İnsan Kaynakları Ofisi, 5 yıldır gençlerin istihdama katılması için çalışmalarını artırdı. Bu kapsamda, Yetenek Kapısı ile Ulusal Staj Programı (USP) devreye alındı. Yetenek Kapısı, mezunların iş dünyasına katılmasını sağlarken, USP ise mezun adaylarını stajla buluşturuyor. Gençler, USP’ye aralık-mart ayları arasında başvurabiliyor. İşverenler de mayıs-aralık döneminde, bu platformdan yeni çalışan adaylarını seçebiliyor.
HEDEF 200 BİN STAJYER
Cumhurbaşkanlığı İnsan Kaynakları Ofisi Başkanı Doç. Dr. Salim Atay, Ulusal Staj Programı hakkında önemli açıklamalarda bulundu. Programın gençlerin iş dünyasına adaptasyonunu kolaylaştırmayı ve kariyerlerine güçlü bir başlangıç yapmalarını hedeflediğini anlatan Atay, “Bu program, üniversite öğrencilerine ve yeni mezunlara staj imkanı sunarak, onların teorik bilgilerini pratikle pekiştirmelerini sağlıyor. Ayrıca iş dünyasının dinamiklerine aşina olmalarına yardımcı oluyor” dedi.
Programdan her geçen yıl daha fazla gencin yararlandığını belirten Atay, “Geçen yıl 170 binden fazla gencimiz bu program aracılığıyla staj yaptı. Bu yıl ise başvuru sayısı 415 bin. Staj yapan gençlerimizin sayısını bu yıl 200 bine yükseltmeyi hedefliyoruz” diye konuştu.
EN ÖNEMLİSİ DOĞRU İSTİHDAM
USP’de 5 binin üzerinden kamu kurumu, 2 binin üzerinde ise özel sektör firmasının yer aldığını bildiren Atay, programın hem gençler hem de iş dünyası açısından büyük fırsat olduğunu söyledi. Atay, şöyle devam etti: “Stajyerler, firmaları ve gelecekte yapacağı işi tanıma imkanı buluyor. Ayrıca iş süreçlerine taze ve yenilikçi bakış açıları getirerek, işyerindeki verimliliği artırabiliyor. İşverenler de stajyerlerin performansını yakından gözlemleyerek, işgücü ihtiyaçları için potansiyel adayları belirleyebiliyor. Bu da işe alım sürecini kolaylaştırıyor. Ancak stajın asıl önemi, uzun vadede doğru yetenekleri istihdam etmeye olanak tanıması.”
GELECEĞİN YETENEKLERİNİ BİRLİKTE KEŞFEDELİM
Doç. Dr. Salim Atay, Ulusal Staj Programı’nın işverenler için bir sosyal sorumluluk fırsatı da sunduğunu belirterek, “Gençlere fırsat tanımak ve onların kariyer gelişimlerine katkıda bulunmak, toplumsal sorumluluk bilincinin bir parçasıdır. İşverenler, bu program sayesinde gençlerin eğitim ve kariyer yolculuklarına önemli destek sağlayabilir” şeklinde konuştu. İşletmeleri Ulusal Staj Programı’na aktif olarak katılmaya davet eden Atay, ‘Gelin, geleceğin yeteneklerini birlikte keşfedelim ve iş dünyamızı daha güçlü kılalım’ çağrısında bulundu.
İşverenler QR kodu okutarak programa dahil olabilir ve genç çalışma arkadaşlarının staj deneyimine katkıda bulunabilir.
STAJ YAPANLARIN YÜZDE 35’İ DEVAM ETTİ
İstanbul Ticaret Üniversitesi Kariyer Merkezi Müdürü Uğur Kaya, gençlerin zorunlu ve gönüllü stajlarla içinde yer alacakları sektörü tanıması gerektiğinin önemine dikkat çekti. İTO’nun, 700 bini aşkın üyesiyle öğrenciler ve mezunlar için oldukça önemli bir fırsat kapısı olduğunu belirten Kaya, şunları söyledi: “Firmalar, stajyer alımlarına veya yeni yeteneklere üniversitemiz üzerinden ulaşabiliyor. Yıl içerisinde 1200-1500 civarında staj ve istihdam ilanı yayınlıyoruz. 2023’te öğrencilerimizin staj yaptığı kurumda işe girme oranı yüzde 35 oldu.”
Stajın önemine değinen Kaya, “Öğrencinin bir kurumda staj yaparken elde ettiği deneyim ve gözlem imkanı, önemli bir tecrübe. Stajın bir diğer önemi ise öğrencinin ileride çalışmak isteyeceği sektörde deneyim kazanması. Bu sayede stajyer öğrenci verimli olabileceğini düşündüğü bölüm ve sektör üzerine kariyer planlamasını daha rahat bir şekilde yapabilir. Gençlerin beklentisine iş dünyası kulak verirse, eleman bulma sorunu bir nebze olsa azalacak. İşverenler bu nedenle üniversitelerin Kariyer Merkezleri ile daha sık iletişime geçebilir” diye konuştu.
Kaya, iş dünyasının gençleri kazanmak için yapması gerekenleri ise şöyle sıraladı:
Bilgi için:
https://kariyer.ticaret.edu.tr
kariyer@ticaret.edu.tr
İşverenler QR kodu okutarak İstanbul Ticaret Üniversitesi mezunlarının ve stajyer adaylarının kayıtlı olduğu portala ulaşabilir.
5 ADIMDA İŞGÖREN OLACAK STAJYERİ SEÇME REHBERİ
Uzmanlar, gizli yetenek olan stajyerlerin keşfi ve verimli bir şekilde işletmeye kazandırılması için önerilerini şöyle özetliyor:
1 İlgiliyi seçin: Üniversitede teorik eğitimde başarılı olan öğrencilerin sektöre ilgisinin olup olmadığını analiz etmek için sektörünüzü ve yapılacakları bilfiil tanıtın. Stajyerlerin yeteneklerini ve potansiyellerini değerlendirmek için belirli kriterler ve yapılandırılmış değerlendirme süreçleri oluşturun. Performans değerlendirmeleri, projeler ve geri bildirim seansları düzenleyin.
2 Bilgi eksikliği varsa eğitin (Akademiler): İşgören adayı stajyerler işinde ilgili ama bilgi eksikliği varsa bilgilendirmek için bir plan hazırlayın. Stajyerlere düzenli geri bildirim verin ve gelişim planları hazırlayın. Onların güçlü yönlerini ve gelişim alanlarını belirleyerek, kişisel ve profesyonel gelişimlerine katkıda bulunun.
3 Mümkünse mentor atayın: Stajyerlere deneyimli çalışanlar tarafından mentorluk sağlanması, onların yeteneklerinin keşfedilmesine ve geliştirilmesine yardımcı oluyor. Mentorluk programları ile stajyerlerin işletmeye adaptasyonu hızlanıyor ve verimlilikleri artıyor.
4 Sorumluluk verin: Stajyerlere farklı görevler ve projeler vererek, becerilerini ortaya çıkarmalarına fırsat tanıyın. Bu sayede, hangi alanlarda daha başarılı ve yetenekli olduklarını keşfedebilirsiniz.
5 Kariyer haritası oluşturun: Başarılı stajyerler için işletme içinde uzun vadeli kariyer yol haritaları oluşturun. Onlara işletmede kalma motivasyonu sağlayarak, gizli yetenekleri kalıcı ve verimli çalışanlar olarak kazandırın.
