Jeoplitik risklerin artması, küresel ticarette yeni engellerin çıkması, bölgesel çatışmalar ve belirsizliklerin etkisi altındaki küresel ekonomi artık eskisi kadar hızlı büyüyemiyor. Büyümenin yüzde 2’ler seviyesinde kalacağı öngörülürken, hem yatırımlar hem finans için yeni araçlar ve yeni bölgeler aranıyor.
Bu kapsamda Türkiye’nin dinamik kaynaklarını arkasına alan İstanbul, güvenli liman ve stratejik üs olarak doğru yer olma özelliğini taşıyor. Yeni araçlar arasında ise İslami finansın ve katılım finansmanının daha fazla öne çıkacağı belirtiliyor.
Sıkı kriterlerin uygulanması sayesinde güçlü bir bankacılık sektörüne sahip olan Türkiye, İslam ülkelerindeki sermayenin yanı sıra Batı’daki ve Asya’daki kaynakları da İstanbul’a çekme potansiyeli taşıyor. Bu kapsamda ulusal ve küresel kuruluşların ofislerini açtığı İstanbul Finans Merkezi (İFM), her geçen gün daha fazla rol üstleniyor. Bu rollerden biri de uluslararası zirvelere ev sahipliği yapmak oluyor. 30 Mayıs’ta düzenlenen 2. İstanbul Dünya İslam Ekonomisi Zirvesi’nde, hem finans alanında küresel değişim hem de İstanbul’un bu değişimle gelen hareketlerin yanındaki pozisyonu gündeme geldi.
AVANTAJDAN KALICI KAZANIMLARA
İFM’de düzenlenen zirvede konuşan Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, İstanbul’un pozisyonunun önemine dikkat çekerek, şunları söyledi: “İstanbul’un küresel bir merkez haline gelmesi için attığımız adımlar, ülkemizin yanı sıra tüm İslami finans camiasına da yeni fırsatlar sunuyor. İFM çatısı altında başlattığımız işbirlikleri, küresel ekonomiye entegrasyon kadar İslami değerlerimizi koruyan bir model inşa etme gayretimizin de en somut nişanesidir. Katılım finansın ‘İstanbul merkezli olarak’ gelişip serpilmesine büyük önem veriyoruz. Sahip olduğu eşsiz konum, birikim ve potansiyel bu noktada İstanbul’a ve İstanbul Finans Merkezi’ne çok ciddi avantajlar sağlıyor.”
İstanbul Finans Merkezi Genel Müdürü (CEO) Ahmet İhsan Erdem de “İFM’de, bu denli kapsamlı ve stratejik bir buluşmanın olması son derece anlamlı. İFM’nin, İslami finans alanında diyalog, inovasyon ve vizyon için anlamlı bir platforma dönüştüğünü görmekten gurur duyuyoruz” diye konuştu.
UÇTAN UCA ANLAŞMALAR
İstanbul’u alanında bu denli büyük bir zirveye ev sahipliği yapmaya götüren gelişmeler ise belirlenen hedefler için atılan adımlar sayesinde gerçekleşti. Nitekim Aralık 2024’te Abu Dhabi Global Market (ADGB) ile işbirliği anlaşması imzalayan İFM, Ocak 2025’te de Hong Kong Financial Services Development Council (FSDC) ile bir işbirliği anlaşmasına imza attı.
TARİFE SAVAŞLARI VE YENİ ADRESLER
Bu arada Rusya-Ukrayna savaşının sancılarını yaşayan küresel ekonomide, ABD Başkanı Donald Trump’ın ek tarifeleri, yeni arayışları, yeni adresleri daha fazla gündeme getirmeye başladı. Bu kapsamda İstanbul artık daha fazla konuşuluyor. Kadim şehir, güçlü altyapısı, bağlantısı ve önemli pazarlara erişimiyle küresel bir iş merkezine dönüşüyor.
DİNAMİK ORTAM
Şehrin potansiyeline dikkat çeken İFM CEO’su Erdem, şunları kaydetti: “Limanlardan teknoloji merkezlerine kadar genişleyen altyapısı, üretim, ticaret veya dijital inovasyon sektörlerinin gelişmesine yardımcı oluyor. Bu büyüme, işletmelerin sınırları zorlayabileceği dinamik bir ortam yaratarak, her alanda gerçekleşiyor. Burası, işletmelerin büyümesi ve başarılı olması için mükemmel ortamı ve kaynakları sağlıyor.”
TÜRKİYE, İLK 5 ÜLKE ARASINDA OLABİLİR
Londra’da düzenlenen İslami Finans Zirvesi’nin açılışında Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek bir sunum yaptı. Şimşek, İslami finansın mevcut sorunlara önemli çözümler sunmasına rağmen küresel finansal varlıkların yalnızca yüzde 1’ini temsil ettiğini söyledi. Küresel İslami finans piyasasının 5.3 trilyon dolar büyüklüğe ulaştığını dile getiren Şimşek, Türkiye’nin İslami finansman gelişmişlik endeksinde 136 ülke arasında 10’uncu sırada yer aldığını, ancak ilk 5 ülke arasında olmayı hedeflediğini belirtti.
Jeopolitik riskler ve yeni engeller sebebiyle küresel büyümenin yavaşladığını hatırlatan Şimşek, “Dünya ekonomisinin bu yıl yüzde 2.2 ile yüzde 2.5 arasında büyümesi bekleniyor ki oldukça düşük. Bu koşullarda, şu soruyu sormak gerekiyor. Refah yaratmak için başka bir seçenek, başka bir model mümkün mü? İşte İslami finans tam bu noktada devreye giriyor” diye konuştu.
KATILIM BANKALARINDAN İNGİLTERE’DE İŞBİRLİĞİ
Türkiye Katılım Bankaları Birliği (TKBB) ve Birleşik Krallık İhracatın Finansmanı Kuruluşu (UK Export Finance) arasında mutabakat zaptı (MoU) imzalandı. İşbirliği protokolü TKBB, İngiltere’nin İstanbul Başkonsolosluğu ve UK Export Finance tarafından Londra’da düzenlenen ‘İslami Finans Zirvesi’ kapsamında yapıldı. İşbirliğini değerlendiren TKBB Yönetim Kurulu Başkanı ve Vakıf Katılım Genel Müdürü Mehmet Ali Akben, TKBB ile İngiltere’deki paydaşlarıyla İslami finans konusunda karşılıklı görüş alışverişleri yaptıklarını ve bunun iki ülke için de faydalı olacağına inandıklarını söyledi.
Türkiye’de katılım finansın sektördeki payını yüzde 8’den yüzde 15’e çıkaracaklarını belirten Akben, “MoU’nun, iki ülke arasında ticaretin ve ihracatın finansmanı, eğitim, uluslararası düzeydeki standartlara uyum gibi konularda derinleşme sağlayacağına inanıyoruz. İslami finansın da bu anlamda Türkiye’de daha geniş kitlelere ulaşmasını sağlayacağına inanıyoruz” dedi.
SUKUK İHRAÇLARI ADRESİ DOĞRULUYOR
İslami finans, bankacılık varlıklarındaki artış ve yabancı para cinsinden sukuk ihraçlarındaki kayda değer artışın etkisiyle 2024 yılında güçlü bir ivme kazandı. Türkiye Varlık Fonu, geçen ekim ayında 750 milyon dolarlık bir sukuk ihracı ve ardından ocak ayında 250 milyon dolarlık ek tertiple yeni bir sukuk ihracı gerçekleştirdi. Bu ihraç uluslararası çapta büyük ilgi görürken, kaynağın önemli bir kısmıyla Türkiye’de teknoloji girişimlerinin fonlanacağı bildirildi. Bu kaynak, teknoloji aracılığıyla da İstanbul’da yeni büyüme otobanlarının açılmasını sağlayacak.
