Türkiye, geçen yıl 54 milyar 315 milyon dolarlık turizm geliri elde etti. Bu gelirin 24 milyar dolarını sağlayan İstanbul’da; en çok harcama yapılan turizm kategorileri ise kültür, gastronomi, alışveriş, kruvaziyer, sağlık ve kongre turizmi şeklinde sıralandı.
HABER: BARIŞ CABACI
Türkiye, geçen yıl 56.7 milyon turist ağırladı ve 54 milyar dolar gelir elde etti. Uzun süredir turizmde katma değeri yükseltmek için çalışan Türkiye’de artık kişi başına düşen turist harcaması artarak, ortalama 952 dolara ulaştı. Turizmde katma değerin artmasına öncü olan İstanbul’u ise 2023’te yaklaşık 20 milyon turist ziyaret etti. Turizm gelirlerinin 24 milyar dolarını da İstanbul sağladı. Öte yandan, turizmi 12 aya yayan İstanbul, tüm illere de rol model oluyor.
İstanbul İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü’nün verdiği bilgilere göre, İstanbul’da 12 ay turizm için 12 ayrı kategori oluşturuldu. İstanbul’a en çok gelir getiren kategorilerin başında kültür, gastronomi, alışveriş, kruvaziyer, sağlık, kongre ve inanç turizmi geliyor.
TOP 100 LİSTESİNDE
Euromonitor International’ın hazırladığı 2023 yılı dünyanın en iyi 100 şehri listesinde birinci seçilen Paris’i, ilk 10’da sırasıyla Dubai, Madrid, Tokyo, Amsterdam, Berlin, Roma, New York, Barselona ve Londra takip etti. İstanbul da bu listede yerini yüzde 26 yükselterek 23. sırada yer aldı. Söz konusu araştırmada İstanbul, 2023 yılında yaklaşık 20 milyon uluslararası ziyaretçisiyle dünyanın en popüler destinasyonu olarak tanımlandı.
İstanbul İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü’nün verdiği bilgilere göre, geçen yıl İstanbul’a gelen turistler ortalama 2.37 gün konaklama yaptı. Bu konaklamada 1.242 dolar harcayan turistlerin en çok konaklama yaptığı ilçeler ise; Beyoğlu, Fatih, Şişli ve Beşiktaş oldu. Etkinliklerin de başkenti olmak için yatırımlarını artıran İstanbul’da geçen yıl UEFA Şampiyonlar Ligi Final maçı oynandı. Bu etkinlik için gelen turistler İstanbul’da ortalama 3 gece konakladı ve kişi başına ortalama 346 dolar harcama yaptı. Bu rakam, geçen yılın günlük en yüksek harcaması olarak kayıtlara geçti.
EN FAZLA İNGİLİZLER HARCADI
Turistler nakit harcamanın yanı sıra kartla alışverişlere de yoğunlaştı. Mastercard verilerine göre, Türkiye’de yabancı turistlerin yabancı kartlarla yapılan işlem sayısı adet bazında 2022’ye kıyasla 2023’te yüzde 12 arttı. Yabancı kartlarla yapılan alışverişlerin ciro miktarı ise 2023’te yüzde 63 büyüdü. Yapılan alışverişlerin yüzde 67’sinde banka kartı, yüzde 33’ünde ise kredi kartı kullanıldı. Ciro bazında en çok alışveriş yapılan şehir yüzde 46 ile İstanbul oldu. İstanbul’u yüzde 20 ile Antalya, yüzde 9 ile Muğla, yüzde 4 ile İzmir ve yüzde 2 ile Aydın takip etti. Alışveriş yapılan kartların menşeine göre ciro bazında en yüksek alışverişi yapan kartlar Birleşik Krallık’tan gelen turistler tarafından gerçekleşti. Ciro bazlı yıllık en büyük beş ülke sırasıyla Birleşik Krallık, Almanya, ABD, Hollanda ve Suudi Arabistan oldu.
YILIN MOTTOSU GECE MÜZECİLİĞİ
İstanbul’da kültür ve festivaller için düzenlenen tur paketlerine geçen yıl ilgi yoğundu. TÜİK verilerine göre geçen yıl sadece tur paketlerine 1.5 milyar dolar harcandı. 2020’de İstanbul’da başlayan Kültür Yolu Festivalleri, 2028’de 35 ile yayılacak. Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy, 2024 değerlendirmesinde şunları söyledi: “Kişi başı gecelik harcaması artan, konaklama dışı harcaması fazla olan turistlere daha fazla konsantre olacağız. Beyoğlu ile başladığımız Kültür Yolu Festivalleri artık bir global marka haline gelmeye başladı. Bundan sonra yurt dışında çok popüler olan kültürel etkinlikleri de Türkiye’ye getireceğiz. Bu yıl gece müzeciliğinde İstanbul’u önemli bir noktaya getirmeyi hedefliyoruz.”
İSTANBUL’A 7 YILDIZ
Geçen yıl Türkiye’ye gelen turistler harcamalarının 2 milyar dolarını sadece gastronomiye ayırdı. Bu rakamın 1 milyar 200 milyon doları ise İstanbul’daki restoranlarda harcandı. Euromonitor’a göre, turistler en çok Tripadvisor ve Michelin Guide’in tavsiye ettiği restoranlara gitti.
Michelin Guide, 2024’te yıldız almaya hak kazanan restoranları geçtiğimiz hafta açıkladı. Heyecan yaratan listede yıldız alan restoranlar kadar Bib Gourmand (düşük fiyata yüksek lezzet) ve tavsiye listesindeki restoranlar da dikkat çekiyor. Michelin Guide İstanbul seçkisinde yıldız kazanan restoranlar Michelin Yıldızlarını korurken, iki yeni restoran daha yıldız almaya hak kazandı.
Böylece yıldızlı restoran sayısı 7’ye çıktı. İstanbul’un gastronomi grafiği ise şöyle:
- Toplamda 53 restoran seçime girdi
- İki Michelin yıldızlı 1 restoran
- Bir Michelin yıldızlı 5 restoran
- Michelin yeşil yıldızlı 1 restoran
- Bib Gourmand 10 restoran
- Tavsiye edilen 38 restoran 
11 ULUSLARASI KONGRE
Pandemi döneminde güç kaybeden kongre turizmi, 2023 itibariyle eskiye dönüş sinyalleri verdi. Turizm sektörünün en yüksek gelir sağlayıcı kolu olan kongre turizminin, dünya çapında 2025’te 1.43 milyar dolar, 2030’da ise 1.78 milyar dolar hacme ulaşması bekleniyor. Kongre ziyaretçileri, geleneksel turistlere göre yaklaşık yüzde 30 daha fazla harcama gerçekleştiriyor. Bu nedenle dünyada birçok şehir, çok daha fazla kongre ve konferansa ev sahipliği yapmak için birbiriyle yarışıyor. Turizm faaliyetlerini sezon dışına yayma avantajı da sunan kongre turizminde Türkiye’de önde gelen şehirler ise İstanbul, Antalya ve İzmir olarak sıralanıyor. İstanbul’a ziyaretçi sayıları 250 ila 8 bin arasında değişen
11 uluslararası kongre kazandırıldı.
SAĞLIKTA DÜNYA İKİNCİSİ
Sağlık turizminde de önde gelen ülkeler arasında yer alan Türkiye, 2023’te 1.4 milyon sağlık turisti ağırladı. Bu turistlerin 560 bini İstanbul’a geldi ve 920 milyon dolar harcadı. Sektörün 2024 beklentisi, 800 bin turist ve 1.2 milyar dolarlık harcama.
Öte yandan, Türkiye’deki tıbbi hizmetlerin kalitesi, Joint Commissions International (JCI), Healthcare Organizations’ Accreditation of Healthcare Organizations (JCAOH) ve International Organization for Standardization (ISO) gibi uluslararası kurumlar tarafından onaylandı. JCI tarafından akredite edilen 45 hastaneye 2023’te iki hastane daha eklendi. Bu hastanelerin 30’u İstanbul’da hizmet veriyor. Türkiye, JCI belgesi olan sağlık kuruluşları arasında dünyada ikinci sırada.
TURİZMİN YILDIZI İSTANBUL
Türkiye Turizm Yatırımcıları Derneği (TTYD) Başkanı Oya Narin, uluslararası araştırmaların Türkiye’nin 2024 yılında Avrupa’da en çok ziyaret edilen ikinci ülke olarak Fransa’yı geçeceği tahminleri ile beklentilerini desteklediklerini söyledi. Narin, “Bunu başaracaksak 12 ay turizmle gerçekleştirebiliriz. İstanbul, bu hedefimizin en önemli sağlayıcısı olacak.
Türk turizmi bugünlere yapılan değerli konaklama tesisleri, hava limanları ve ulaşım atağı ile ulaştı. Üyelerimiz ile 200 bin yatağın üzerinde kapasite, 15 bin uçak koltuğu, 15 havalimanı, 15 bin yat kapasiteli marina ve ülkemizdeki tüm kruvaziyer limanları, 6 adet tur operatörü ile turizme yaklaşık 60 milyar dolarlık yatırım yaptık ve yapmaya devam ediyoruz” dedi. Turizm gelirlerinde İstanbul’un öncü olduğunu belirten Oya Narin, markalaşmanın da önemini vurgulayarak, “Turizm sektörü olarak milli gelire doğrudan yüzde 5, dolaylı olarak yüzde 12 katkı sağlıyoruz. Dünyada markalaşan iller, turizmin yıldızı oluyor. İstanbul’da bunu başardık” diye konuştu.
FUAR TANITIMLARI ETKİLİ OLUYOR
Türkiye Otelciler Birliği (TÜROB) Başkanı Müberra Eresin, uluslararası alanda belirsizliklere karşın Türkiye’nin 2023 yılında turizmde başarılı sonuçlara ulaştığını bildirdi. Hem ziyaretçi sayısında hem de gelirlerdeki artışın çok sevindirici olduğunu belirten Eresin, İstanbul Ticaret’e şu açıklamaları yaptı: “Çeşitli sebeplerle özellikle şehir otellerinin doluluk ve gelirlerinde gerileme olsa da 2024 yılı için iyimser beklentiler içindeyiz. Katıldığımız fuarlar, gelecek için oldukça belirleyici. En son katıldığımız Rimini, Londra, Cannes, Madrid ve Cidde uluslararası turizm fuarlarından gelen işaretler olumlu. İstanbul stantlarında da ilginin yoğun olması yeni yılda İstanbul’a yoğunluğun yüksek olacağını gösteriyor. Avrupa’dan, ABD’den ve Latin Amerika’dan gelen kültür turlarının, uzun hafta sonu seyahati yapan turistlerin ve kruvaziyer misafirlerinin doğal olarak ilk uğradıkları ve gezdikleri yer İstanbul. Tur programları da İstanbul ve diğer illere göre yoğunlaşıyor. Bu da Türkiye’nin 60 milyar dolarlık hedefte İstanbul’un en yüksek payı alacağını gösteriyor.”
İSTANBUL’DA TURİZM ÇEŞİTLERİ
- Kültür turizmi
- Gastronomi turizmi
- İnanç turizmi
- Kongre turizmi
- Sağlık turizmi
- Alışveriş turizmi
- Kruvaziyer turizmi
- Ekoturizm
- Yat turizmi
- Spor turizmi
- Eğitim turizmi
- Şehir turizmi
