Ticaret Bakanı Ömer Bolat’ın duyurduğu vize kolaylığı girişimi, iş dünyası temsilcileri tarafından olumlu ancak temkinli bir adım olarak değerlendirildi. Bakan Bolat, AB Komisyonu’nun dün itibarıyla hazırladığı ve üye ülkelere gönderdiği yeni belge kapsamında, Türkiye vatandaşlarına yönelik Schengen vize başvurularının hem daha hızlı sonuçlanacağını hem de uzun süreli çok girişli vize imkanlarının genişletileceğini açıkladı.
Bolat, daha önce Schengen vizesi almış olan kişilere ikinci başvurularında sırasıyla 6 ay, 1 yıl, 2 yıl, 3 yıl ve 5 yıla kadar çok girişli vize verilebileceğini belirtti. Ayrıca, ilk kez vize başvurusu yapacak vatandaşlar için de kolaylaştırıcı adımlar atılması yönünde taleplerin sürdürüleceğini ifade etti.
İş dünyası temsilcileri ise, özellikle Avrupa ile sık ticari ilişkiler yürüten firmalar açısından bu adımın büyük önem taşıdığını, vize sürecinde yaşanan gecikmelerin hem ihracatçıyı hem de yatırımcıyı zorladığını belirtti. Yetkililer, uygulamanın hızlıca hayata geçirilmesi ve üye ülkeler tarafından da aktif biçimde benimsenmesi gerektiğine vurgu yaptı.
Ekonomik işbirliğinin artması adına önemli bir fırsat olarak değerlendirilen bu gelişmenin, AB ile Türkiye arasındaki diplomatik ilişkilerde de yeni bir ivme yaratabileceği düşünülüyor.
İş dünyası temsilcileri, söz konusu gelişmelere ilişkin değerlendirmelerde bulundu.
İstanbul Ticaret Odası (İTO) Başkanı Şekib Avdagiç, AB'nin Türk vatandaşlarına Schengen vizesi kurallarını kolaylaştırmasını, ticari seyahatlerin hızlanması için ümit verici bulduklarını belirterek, bu adımın tamamlayıcı parçasının da kilitlenen randevu sisteminin çözüme kavuşması olacağını söyledi.
Randevu sorununun çözüme kavuşturulduğu taktirde, Türk iş dünyasının ve girişimcilerin AB ülkelerindeki rekabet gücünü artıracak etkide bulunacağını kaydeden Avdagiç, "Hızlı ve uzun süreli Schengen vize sisteminin, şikayetleri kalıcı olarak giderecek biçimde uygulanmasını bekliyoruz." dedi.
Avdagiç, nihai hedefin, AB'nin Türk vatandaşlarına "vize serbestisi tanıması" olduğunu ve bundan vazgeçmediklerini ifade ederek, "AB vizesiz seyahat hakkımızı teslim edene kadar vize sorunu kalıcı olarak çözülmüş olmayacaktır." açıklamasında bulundu.
Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu (DEİK) Başkanı Nail Olpak da kararı iş dünyası olarak memnuiyetle karşıladıklarını belirterek, şu değerlendirmelerde bulundu:
"DEİK olarak, vize sıkıntıları yaşanmasından bu yana, Avrupa ülkeleri ile yaptığımız her ticari diplomasi faaliyetinde, AB Komisyonu ve AB Konseyi'nde AB üyesi ülkelerle gerçekleştirdiğimiz her görüşmede vize sorunlarını gündeme getirdik. Bu konunun bir an öce çözüme kavuşması gerektiğine dikkati çektik. AB, ülkemizin en önemli ticaret ortağı. Dolayısıyla, bu ortaklığa uygun bir adımın atılması iş dünyamızı memnun etti. Kararın, ikili ticari ilişkilerimize olumlu yansıyacağını düşünüyoruz. Hem iş dünyamız hem de vatandaşlarımız açısından memnuniyet verici bu kararın, hayırlı olmasını diliyor ve bir an önce vize serbestisinin de sağlanmasını bekliyoruz."
Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) Başkanı Mustafa Gültepe ise AB'nin Türkiye'nin en büyük ihracat pazarı konumunda olduğunu belirterek, toplam ihracatın yüzde 42'sinin AB ülkelerine gerçekleştirildiğini söyledi
İhracatçıların gerek iş görüşmeleri gerekse fuar ve heyet programları için AB ülkelerine yoğun şekilde seyahat etmeleri gerektiğini vurgulayan Gültepe, buna rağmen son iki yıldır Schengen vizesi konusunda ciddi sıkıntılarla karşı karşıya kaldıklarını anlattı.
Gültepe, ihracatçının motivasyonunu düşüren bu sorunun çözümü için gerek ilgili bakanlıklar gerekse AB ülkelerinin temsilcilikleri nezdinde girişimlerinin olduğunu kaydederek, şu açıklamalarda bulundu:
"İhracatçımızın enerjisini boşa harcamasına neden olan vize engelinin kaldırılmasını ilgili her platformda ısrarla talep ettik. AB Komisyonunun Türk vatandaşlarına Schengen vizesi konusunda geç de olsa aldığı bu kararı olumlu ama eksik bir adım olarak değerlendiriyorum. Çünkü AB ülkelerinde vize serbestliğinin Türk vatandaşlarının doğal hakkı olduğuna inanıyoruz. Arzu ettiğimiz kapsamda olmamakla birlikte karar Schengen'e dahil 25 ülkeye ihracatımızın artmasına pozitif katkı sunacaktır. Ancak AB ile ticaretimizde sürdürülebilir ve kalıcı artış için Gümrük Birliği güncellenmelidir."
İstanbul Sanayi Odası (İSO) Başkanı Erdal Bahçıvan ise yaşanan vize sorunun iş dünyası temsilcileri açısından yıllardan beri çözüm aranan bir durum olduğunu ve söz konusu zorlayıcı uygulamaların bir krize dönüştüğünü söyledi.
Bakanlığın yaptığı müzakerelerle ortaya çıkan yeni ve pozitif kararı, "krizin kısmen de olsa yumuşaması" olarak değerlendirdiklerini kaydeden Bahçıvan, bu çalışmaları çok değerli bulduklarını bildirdi.
Bahçıvan, kangren haline dönen bu sorunun iş dünyasını daha fazla rahatlatacak bir noktaya getirilmesine ihtiyaç duyulduğunu belirterek, şu ifadeleri kullandı:
"Bakanlığımızın açıkladığı son gelişmeleri olumlu bulmakla birlikte vatandaşlarımızın Avrupa'ya vizesiz seyahatinin sağlanması en önemli önceliklerimiz arasında yer almaya devam etmelidir. Avrupa Birliği’nin çifte standardı olarak gördüğümüz, iş insanlarımızın dünya ile entegrasyonunu engelleyen bir boyuta ulaşan ve artık tahammül sınırlarını aşan vize sorununa kesin çözüm beklentimizi bu vesile ile tekrar vurgulamak istiyorum."
Anadolu Aslanları İş Adamları Derneği (ASKON) Genel Başkanı Orhan Aydın da Türkiye'nin AB'ye gerçekleştirdiği ihracata dikkati çekerek, "Yapılan dış ticarete göre iş insanlarımız vize kısıtlamalarından son derece muzdarip. Bu hususun makul ve mantıklı bir şekilde çözüme kavuşturulması gerekiyordu." dedi.
Söz konusu kararı müjdeli bir haber olarak gördüklerini dile getiren Aydın, "İş insanları olarak vize hususundaki rahatlama bizleri daha çok şevklendirecek ve azmimizi artıracaktır." diye konuştu.
Türkiye Genç İş İnsanları Derneği (TÜGİAD) Yönetim Kurulu Başkanı Gürkan Yıldırım ise söz konusu gelişmeyi büyük bir memnuniyetle karşıladıklarını belirterek, "Bu uygulama, özellikle iş insanları ve ihracatçılar için yıllardır süregelen vize çilesine önemli bir çözüm getirme potansiyeli taşıyor." ifadesini kullandı.
İş insanlarının ve ihracatçıların yıllardır bu alanda karşı karşıya kaldığı problemlerden bahseden Yıldırım, bu olumsuzlukların önemli maliyetlere yol açtığını ve ticari faaliyetleri olumsuz etkilediğini, özellikle fuarlara katılım, iş görüşmeleri ve uluslararası iş birlikleri için sık sık yurt dışına çıkmak zorunda kalan üyelerin ciddi mağduriyet yaşadığını anlattı.
Yıldırım, son gelişmenin iş insanlarının üzerindeki vize yükünü önemli ölçüde hafifleteceğini kaydederek, şu açıklamalarda bulundu:
"Bu sayede sık tekrar eden vize başvurularının azalmasıyla hem değerli zamandan hem de başvuru ücretlerinden tasarruf sağlanacaktır. Uzun süreli vizeler, iş seyahatlerinin ve ticari faaliyetlerin daha rahat ve önceden planlanmasına olanak tanıyacaktır. Bu da uluslararası iş bağlantılarını güçlendirecek ve yeni iş fırsatlarının önünü açacaktır. Vize süreçlerindeki kolaylık, Türk iş insanlarının uluslararası arenada daha aktif rol almasına ve küresel rekabet gücümüzün artmasına katkı sağlayacaktır. Bu yeni uygulamanın, ilgili konsolosluklar ve büyükelçilikler nezdinde hızlı ve etkin bir şekilde hayata geçirilmesi büyük önem taşımaktadır."
