HABER: ADEM ORHUN
Türkiye ile Birleşik Krallık, Serbest Ticaret Anlaşması’nı (STA) genişletmek için hazırlıklarını hızlandırdı. Teknik düzeyde müzakerelerin haziran ayında başlayacağı açıklandı. Bu müzakereler öncesi görüşme trafiği de arttı. İki ülkenin ticaret bakanları, 5 Ocak 2024’te İstanbul’da yapılan görüşmelerde, ticaret ve yatırım alanlarında işbirliği protokolü yapıldığını ve 26 maddelik eylem planının imzalandığını duyurmuştu. Teknik heyetler sonraki aşamalar için yeni çalışmalar yaparken, Ticaret Bakanı Ömer Bolat, önceki hafta İngiltere’ye gitti. Bakan Bolat, Londra’da İngiltere İş ve Ticaret Bakanı Kemi Badenoch ile bir araya gelerek, iki ülke arasındaki ticaret ve yatırım ilişkilerinin ele alındığı ikili görüşme gerçekleştirdi.
KAPSAMLI HÜKÜMLER
Bakan Bolat, bu temaslarla ilgili açıklamasında, modern bir STA için güncellenmesi gereken alanların değerlendirildiğine dikkati çekerek, şöyle konuştu: “STA müzakereleri, 21. yüzyıl standartlarını karşılayan ve Türkiye ile Birleşik Krallık’ın modern ekonomilerine daha uygun çağdaş bir anlaşma için fırsat olacaktır. Güncelleme müzakerelerinin ilk turunu 10 Haziran haftasında Londra’da gerçekleştirmeye hazırız. STA’mızın güncellenmesi ve farklı alanlara genişletilmesinin ikili ticaretimizin artırılmasına ve çeşitlendirilmesine yardımcı olacağına, ülkelerimiz arasındaki güçlü işbirliğine daha fazla katkıda bulunacağına inanıyorum.”
STA güncelleme müzakereleri neticesinde, anlaşmanın hizmet ticareti, yatırımlar ve ilave tarım tavizleri gibi alanları içerecek şekilde genişletilmesi, ayrıca yatay kurallar bakımdan kapsamlı hükümler içermesi hedefleniyor. Böylece Türkiye ve Birleşik Krallık’ın modern ekonomilerine hitap eden ve 21. yüzyıla uygun, güncel bir anlaşma modeline yönelik çalışma fırsatı oluşturulması planlanıyor.
Güncellenmiş STA ile her iki ülkedeki iş dünyası için daha güçlü ve kapsamlı bir hukuki zemin tesis edilmesi hedefleniyor.
İNGİLTERE’NİN BEKLENTİSİ
İngiliz Bakan Kemi Badenoch da konu hakkındaki açıklamasında, Bakan Bolat’ın Londra’daki görüşmelerinin iki ülke arasında yeni ticari bağların kurulması için umut verici bir adım olduğunu söyledi. Badenoch, “Ticaret ilişkimiz şu anda 26.3 milyar sterlin tutarında. İki ülke arasındaki ticaret ve yatırım rekor düzeyde ve giderek artan şekilde büyük iş ortaklıkları ortaya çıkıyor” dedi.
Bakan Badenoch’ın açıklamasında dikkat çeken noktalardan bazıları şöyle oldu:
* Birleşik Krallık, ABD’nin ardından dünyanın en büyük ikinci hizmet ihracatçısı olmasına rağmen 2022’de Türkiye’ye yapılan ihracatta hizmet sektörlerinin oranı İngiltere’nin ihracatının yalnızca yüzde 27’sini oluşturdu. Yeni ticaret anlaşmasının, Birleşik Krallık’ın Türkiye’ye yaptığı hizmet ihracatında büyük bir artış sağlaması bekleniyor.
* Yeni anlaşmayla İngiliz tüketicilerin özellikle gıda ürünlerinde daha fazla seçeneği olacak. Fındık, buğday ve domates gibi ithal Türk mallarına erişim kolaylaşacak.
YENİLİK FIRSATLARI
Gelişmeler hakkında bir değerlendirme yapan TheCityUK Genel Müdürü Nicola Watkinson ise şunları söyledi: “Türkiye, Birleşik Krallık’taki işletmelerin yararlanabileceği geniş büyüme alanı ve yenilik fırsatları sunuyor. Türkiye ile hizmetleri ve dijitali içeren geliştirilmiş bir Serbest Ticaret Anlaşması, finansal ve ilgili profesyonel hizmetler için yeni ticaret ve yatırım fırsatlarının önünü açacak. STA, aynı zamanda daha güçlü ilişkiler ve her iki ülkeye de fayda sağlayan bir ticaret ortamının temelini atacak.”
MÜTEAHHİTLİKTE İŞBİRLİĞİ
Türk şirketlerinin İngiltere’deki yatırımlarında en büyük sektörlerden biri müteahhitlik. Türk müteahhitleri, Birleşik Krallık’ta toplam değeri bir milyar doları aşan 46 proje üstlendi. Ticaret Bakanı Ömer Bolat da bu yılın başında Birleşik Krallık ile üçüncü ülkelerle işbirliğine ilişkin bir mutabakat zaptı imzalandığını hatırlatarak, müteahhitlik hizmetlerine dikkat çekti. Yeni mutabakat zaptının üçüncü ülkelerde başta müteahhitlik hizmetleri olmak üzere karşılıklı önceliğe sahip alanlarda işbirliğini güçlendireceğini vurgulayan Bolat, şunları söyledi: “Bu bağlamda yeni anlaşmamız, Türkiye ve Birleşik Krallık’ın daha stratejik bir işbirliğini birlikte taahhüt edecekleri önemli bir adımı işaret ediyor. Anlaşmamızı hayata geçirmek üzere haziranda bu amaçla bir toplantı düzenlemeyi hedefliyoruz.”
TİCARET HACMİ NE DURUMDA?
Türkiye, 4’üncü büyük ihracat pazarı olan İngiltere’nin taşıt, giyim ve elektrikli makina gibi mallarında önemli bir tedarikçi konumunda. 2022 yılında İngiltere’nin Türkiye’ye ihracatı, jeneratörler ve metaller de dahil olmak üzere 6.7 milyar Sterlin olarak gerçekleşti. Bakan Bolat’ın paylaştığı bilgiye göre, geçen yıl Birleşik Krallık ile ikili ticaret hacmi 18.9 milyar dolar, 2024’ün ikinci ayındaki ticaret hacmi 1.8 milyar dolar oldu. Bu hacim, kamu ve özel sektör arasındaki işbirliği sayesinde gerçekleşti. Birleşik Krallık, 2023’te 8.6 milyar dolarlık yatırımıyla Türkiye’deki ilk 10 yatırımcı ülkeden biri. Türk şirketlerinin İngiltere’deki toplam yatırımı 2023’te 4.9 milyar dolara ulaştı.
TÜRKİYE’NİN SERBEST TİCARET ANLAŞMASI OLDUĞU ÜLKELER
l Arnavutluk
l BAE
l Birleşik Krallık
l Bosna Hersek
l EFTA
l Faroe Adaları
l Fas
l Filistin
l Güney Kore
l Gürcistan
l İsrail
l Karadağ
l Kosova
l Makedonya
l Malezya
l Mısır
l Moldova
l Morityus
l Sırbistan
l Singapur
l Şili
l Tunus
l Venezuela
