İndirimle hem enflasyonla mücadele hem de piyasalara hareket

Cumhuriyet’in 100. yılı nedeniyle sektörlere indirim çağrısına ticaret ve sanayi odaları, Türkiye İhracatçılar Meclisi, Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu ile birçok kurumdan destek geldi ve üyelerine indirim yapması talebi iletildi. Bu çağrılar, hem firmaları hem de tüketicileri harekete geçirdi.

Altı sektör, ürün ve hizmetlerinde yüzde 10 ila yüzde 50 arasında indirim yaptı. Uzmanlar, indirimlerle hem firmaların cirosunun yaklaşık yüzde 10 artabileceğini hem de stokların yenilenebileceğini söylüyor.  Akademisyenler ise fiyat istikrarı için sektörlerin indirime gitmesinin; tüketici ve firmalara olumlu yansıyacağını belirtiyor.  

HABER: BARIŞ CABACI

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Cumhuriyet’in 100. kuruluş yıl dönümü nedeniyle, “Zincir marketlerimiz başta olmak üzere tüm esnafımızı, işletmelerimizi, yapacakları indirimlerle enflasyonla ve hayat pahalılığıyla mücadelemize destek vermeye davet ediyorum” diyerek, indirim çağrısı yapmıştı. İstanbul Ticaret Odası da aylardır gündeme getirdiği fiyat istikrarı çağrısıyla birlikte üyelerini fiyatlarını indirmeye davet etti. Ekonomiyle ilgili mesleki kuruluşlar da kendi sektörlerine çağrı yaptıktan sonra perakendede birçok üründen indirim haberleri gelmeye başladı. Piyasalardaki bu gelişme, hem üreticiler hem de tüketiciler açısından fiyat istikrarı beklentisini oluşturdu. 

VİRAJI BİRLİKTE AŞACAĞIZ

Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın indirim çağırısının hemen ardından İTO Başkanı Şekib Avdagiç, İTO’nun 750 binden fazla üyesini, fiyat artırmamaya ve imkanı olanları indirim yapmaya davet etti. Avdagiç, “İstanbul iş dünyamızın en büyük meslek örgütü olan İTO’ya üye tüm üretici ve tüccarımızın, en az yıl sonuna kadar bu çağrıya destek vermesini istiyorum” dedi. Avdagiç, piyasalarda özellikle otomotiv ve emlakta rutin, normal yürüyen bir piyasaya ve makul fiyatlara geri dönülmeye başlandığını kaydetti. Avdagiç, şunları söyledi: “Bu indirimleri, tüm sektörlere ve ürünlere yaymalıyız. Ülke olarak enflasyonla emücadelede kritik bir viraja geldik. Rasyonelleşme politikası kapsamında uygulanan politikaların etkileri görülmeye başlandı. Bu virajı birlikte hareket ederek aşacağız. Enflasyonla mücadele kararlılığımızı tavizsiz sürdürmemiz gerekiyor. Bunu başarınca, makul sürede tek haneli enflasyon rakamlarına ulaşacağımıza inanıyorum.”

6 SEKTÖRDE BAŞLADI

İndirim çağrısına katılan sektörler arasında gıda ve perakende, mobilya, restoran, otomotiv, gayrimenkul, küçük ve büyük ev aletleri bulunuyor. Birçok firmanın da çeşitli dönem kampanyaları ve indirimlerle bu çağrıya destek vermesi bekleniyor. Sektörlerle ilgili sivil toplum kuruluşlarından alınan bilgilere göre, yapılan indirim oranları şöyle:

* Gıda ve perakende: %10 ila %50

* Restoran: %20 ila %30 (indirim yapılan temel gıda ürünlerini etkileyen menülerde)

* Mobilya: %10 ila %20

* Otomotiv: %10 ila %20 (çeşitli takas indirimi ve finansman destekleri de geldi)

* Gayrimenkul: %5 ila %15 (çeşitli finansman desteği ve vade seçenekleriyle)

* Beyaz eşya: %10 ila %20

CİROLAR YÜZDE 10 ARTABİLİR

Çağrının üzerinden bir hafta geçmesine rağmen birçok firma alışveriş festivalleri adı altında indirimler düzenliyor. Türkiye Alışveriş Merkezleri ve Perakendeciler Federasyonu Başkanı Prof. Dr. Hüseyin Altaş, bu indirim döneminin perakende sektörünün önünü açacağını ifade etti. İndirimlerin ertelenen taleplerin karşılanması için bir fırsat olduğunu belirten Altaş, mağazalardaki yoğunluğun arttığını bildirdi. Ayrıca ulaşım, yakıt ve diğer masraflarda artış olmamasının sektörün ciro artışına katkı sağlayacağını ve bu senaryoda perakende firmalarının cirolarının, kâr oranları düşse dahi yaklaşık yüzde 10 artabileceğini vurguladı. 

TÜM TARAFLAR DESTEKLEMELİ

İndirime katılan sektörlerin stoklarını yenileme fırsatı yakalayabileceğini, daralan iç piyasanın da hareketlenmeye başladığını belirten Birleşmiş Markalar Derneği (BMD) Başkanı Sinan Öncel, İstanbul Ticaret’e şunları söyledi: “Bu kampanyanın kalıcı ve uzun süreli olabilmesi için tüm tarafların yani sadece mağazacıların değil, kargocusundan kredi verenine ve kiralama yapanlara kadar herkesin dahil olması gerekiyor. Perakendeci burada yükü uzun süre taşıyamaz. Her kesim enflasyonla mücadeleye aynı gönüllülükle katılırsa bu hem uzun vadeli hem de milli mutabakat çerçevesinde yapılmış olur. Sektörler birer birer indirim yapmaya başladı. Böylelikle ikinci yüzyıla fiyat istikrarıyla girebiliriz. Öte yandan, çağrıya cevap veren sektörlerde hareketlenmeler de başladı. Şunu söyleyebilirim ki, yeni dönemde sıkılaştırılan para politikalarından sonra böyle bir hareketlenme hem sektöre hem de tüketiciye ilaç gibi gelecek. Ekim ve kasım aylarında yurt dışı merkezli firmalar birçok indirim yapıyor. Burada indirim dönemlerinin artmasıyla birlikte yıl sonuna kadar kalıcı ve sabit bir fiyat politikası uygulanacak.”

2024’E YENİ STOKLARLA HAZIRLANALIM

Yeni sezonun indirim çağrısıyla birlikte açıldığını belirten Öncel, beklentilerini şöyle özetledi: “Ekimde bu indirim oranları kasıma göre sınırlı kalır. Şunu öngörüyorum; tüm sektörlerde yüzde 10 ile yüzde 30 arasında indirimler yapıldı. Bu dönemde mağazaların ciroları da stok tüketimi nedeniyle artacak. Kısa süreceği öngörülen indirimlerin devam etmesinin önünde iki engel bulunuyor; hammadde ve enerji. Kira stopajları ve kiralamada KDV 2-3 aylığına indirilebilirse aynı şekilde buraya diğer paydaşların, hammadde üreticilerinin, AVM yönetimlerinin, kargo ve lojistik firmalarının katılması teşvik edilirse bu gerçek anlamda topyekun bir kampanya olur. Böylelikle hareketlenen sektör 2024’e de canlı ve stoklarını tazeleyerek girer.”

KUR VE ÜCRET GEÇİRGENLİĞİ AZALACAK 

Türkiye’de iç talebin yavaşladığı bir döneme girildiğini belirten Piri Reis Üniversitesi Rektör Yardımcısı Prof. Dr. Erhan Aslanoğlu, İstanbul Ticaret’e şunları söyledi: “Benzer örnekleri daha önce gördük, ancak bu kampanyalar kalıcı bir fiyat düşüşüne yol açmıyor. Talebi inelastik (talep miktarının fiyattan etkilenmemesi olan ürünleri satan perakendeciler, özellikle zorunlu ihtiyaç gruplarına yönelik ürünler için fiyat indirimlerinin talebi canlandırabileceği bir dönemde olabilirler. Bu, büyüme ve iç talep konusunda pozitif etkilere yol açabilir. Ücret beklentileri de yakın bir süre içinde devreye gireceği için bu durumla birleşince, önümüzdeki 3-4 aylık bir süre için perakende sektörünü canlı tutabilecek bir etki olabilir. Konut ve otomobil gibi sektörlerde fiyatlar yüksek olduğundan etki daha sınırlı kalacak. Önümüzdeki dönemde birçok sektörün benzer adımlar atabileceğini düşünüyorum. Bu, kur ve ücret geçirgenliğini azaltabilir. Ekonomi yönetiminin enflasyonla mücadelede kararlılığını sürdürmesi ve toplumun enflasyonun azalacağına inanması kritik bir noktadır.” 

İÇ PİYASAYI DENGELEYECEK 

Yüksek enflasyonun toplumun tüm kesimlerini olumsuz etkilediğini belirten Medipol Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Nurullah Gür, şunları söyledi: “Ekonomik büyümeye ve istihdama en az hasar verecek şekilde kararlı ve hassas bir mücadele sürdürmeliyiz. Toplumun tüm kesimlerinin kendi hareket alanları dahilinde bu mücadeleye katkı vermeleri gerekiyor. Bu bağlamda hiç kuşkusuz reel sektörün de üzerine düşen görevler var. Perakende sektöründe fiyat indirimine gidilmesi, bir taraftan hanelerin satın alma gücünü, diğer taraftan ise şirketlerin satış rakamlarını koruyabilmeleri için anlamlı olacak. Yükselen enflasyon ve artan faiz oranları iç piyasada ciddi bir soğumaya neden olabilir. Bu senaryonun gerçekleşmesi, orta ve uzun vadede şirketlerin ellerinde aşırı stok birikmesini ve ciro rakamlarında hissedilir düşüşleri beraberinde getirir. Şirketlerin kâr oranlarından fedakarlık ederek fiyat indirimlerine gitmesi, enflasyonla mücadelede iç piyasanın daha dengeli bir seyir izlemesine katkı sağlayabilir. Gelecekte stok fazlalığının oluşmaması için birlikte hareket edilmeli.” 

23 Ekim 2023 Pazartesi