İmalat-istihdam-ihracatla büyüme sürecek

Küresel talep ve ertelenen iç tüketimin devreye girmesi, Türkiye’nin üçüncü çeyrekte yüzde 7.4 büyümesini sağladı. Büyümenin itici gücü olan ihracattaki artış hızı, ithalattaki artış hızının 10 puan önüne geçti.

Uluslararası kuruluşlar da Türkiye’nin büyüme tahminlerini artış yönünde revize etti. Ekonomi yönetimi ve iş dünyası, önümüzdeki dönemde de imalat, ihracat ve istihdam (3İ) gücüyle Türkiye’nin küresel ligdeki yerini sağlamlaştıracak.

HABER: ADEM ORHUN

Önceki yıl, küresel talebin pik yaptığı üçüncü çeyrekte yüzde 6.3 büyüyen Türkiye, ihracattan aldığı güçle Gayri Safi Yurtiçi Hasıla’sını (GSYH) daha da artırmayı başardı. Bu yılın üçüncü çeyreğinde büyüme yüzde 7.4 oldu. Türkiye bu büyüme oranını, dış talebe ve hane halkının ertelenen talebine cevap vererek elde etti. Böylece Türkiye, dünyada pandemi önlemleri gevşetildikten sonra en fazla büyüyen ülkeler arasında yer aldı. Üçüncü çeyrekte G20’nin en yüksek oranda büyüyen birinci, OECD’nin ikinci ülkesi Türkiye oldu. OECD’de Şili birinci olurken, OECD ortalaması yüzde 4.5 olarak hesaplandı.

LOJİSTİK AVANTAJI

Tedarik krizinde, üretim gücü ve lojistik avantajları ile öne çıkan Türkiye, küresel pazarların ihtiyacını hızla karşıladı. Hükümet pandemide kapanma ve aşılama süreçlerini etkili bir şekilde yönetmeyi başarırken, yeme-içme sektöründeki kısıtlamalara rağmen hiçbir sektörde üretim durmadı. Reel sektör, aynı anda hem dış talebi hem de iç talebi karşılayacak esnekliği gösterdi. Bu durum, Avrupa pazarından daha fazla siparişin Türkiye’ye yönelmesine sebep oldu.

SİPARİŞLERE YETİŞİYOR

Siparişlerle birlikte üretim arttıkça, uluslararası otoriteler de Türkiye’nin büyümesine dair tahminlerini iki kez revize etti. Nitekim üçüncü çeyrekte hizmetler ve iletişim sektörleri yüzde 20’nin üzerinde büyüdü. Aynı dönemde kamu harcamaları yüzde 9.6, hane halkı harcamaları yüzde 9.1 arttı. Ertelenen tüketimin getirdiği canlılık ve imalattaki canlılık, kapasite kullanım oranı ve istihdam için itici güç oldu.

Üretim ve ihracattaki artış, dış ticaret dengesi için de ümitleri artırdı. Aylardır ihracatın artış hızı, ithalatın artış hızının 8-10 puan üstünde gerçekleşiyor. Bunda hem satışın hem de ithal ara mal oranının azaltılmasına yönelik çalışmaların etkisi oldu. Bu yöndeki gelişmeler, cari açığın kapatılabileceği yönündeki umutları artırdı.

KAPASİTE KULLANIMI

Üretimin gidişatı için güçlü bir işaret olan kapasite kullanım oranı, 2018’in üçüncü çeyreğinden bu yana yukarı yönlü hareket ediyor. Bu oran kasım ayında yüzde 78’e ulaştı. Türk ürünlerine olan güçlü talebin sürmesinin, önümüzdeki çeyreklerde de kapasite kullanımını artırması bekleniyor.

YATIRIM BELGELERİ

Bu arada üretimi ve istihdamı artırmak için verilen destekler yatırımı da teşvik etti. Ayda 400-500 olan yatırım teşvik belgesi sayısı, bini geçti. Yatırım iştahı, üçüncü çeyrekte alınan belge sayısına da yansıdı. Yatırım teşvik belgesi sayısı üç ayda üç bini aştı. Diğer yandan hükümetin son dönemde ağırlık verdiği düşük faiz politikası da yeni bir dönemin kapısını araladı. Bu yöndeki kararlı tutumla birlikte bankalar, kredi faizi oranlarında indirim açıklamaya başladı. Düşük faizli yeni dönemin, ticareti ve yatırım maliyetini olumlu etkilemesi bekleniyor.

TAHMİNLER GÜNCELLENDİ

Üretim ve ihracat odaklı ekonomik faaliyetler, uluslararası kuruluşların tahminlerini yeniden güncellemelerine sebep oldu. OECD, eylül ayında yüzde 5.7 açıkladığı küresel büyüme tahminini yüzde 5.6’ya indirirken, Türkiye’ye ilişkin beklentinin arttığını duyurdu. OECD’nin Türkiye ekonomisine yönelik büyüme beklentisi yüzde 8.4’ten yüzde 9’a yükseldi.

Standard&Poor’s (S&P) da Türkiye’nin 2021 ve 2022 yılları için büyüme tahminlerini yükseltti. S&P’nin Avrupa, Orta Doğu ve Afrika (EMEA) Gelişen Piyasalar raporunda, Türkiye’nin 2021 için ekonomik büyüme tahmininin 1.2 puan artırılarak yüzde 9.8’e, 2022 yılı için büyüme tahmininin ise yüzde 0.4 artırılarak 3.7’ye revize edildiği kaydedildi. Türkiye, talep ve tedarik ile şekillenen ticaretteki pozisyonunu imalat, istihdam ve ihracat (3İ) gücüyle geliştirecek. Yeni dönemde de Türkiye’nin politikası 3İ olacak.

İTHAL İKAMECİ ÜRETİM ÖNEMLİ

Ekonomist ve serbest piyasa uzmanı Hikmet Baydar, ihracat, kur ve büyümeyle ilgili değerlendirmesinde yerli girdiyle üretimin önemini vurguladı. 3. Göz Danışmanlık Kurucusu Baydar, İstanbul Ticaret için yaptığı açıklamada şunları söyledi: “Enflasyonun kaynağı ithal girdiler. Bu açıdan, ihraç odaklı üretim iç piyasada fiyatların daha hızlı artmasına zemin hazırlayabilir. İthal girdiyle ihracat artarsa ithalat da artar. Fark, her zaman iç talep için girdi ithalatıdır. Bu döngüden çıkmak için ithal ikameci üretime geçilmeli.

O zaman cari fazla oluşur. TÜİK’in çeyrek raporunda stok seviyesinin de büyümeye etkisi belirtilmiş. Canlı ekonomilerde stok düşer, durgun ekonomilerde stok artar. Çünkü bazı sektörlerde üretimin hızı değiştirilemiyor. Sanayici ve iş adamlarımız zaten kura karşı tedbirini almışlar ve kısa vadede döviz pozisyon fazlası olduğundan, kur yükselişinden fiilen negatif etkilenmiyorlar. Kurlardaki oynaklık nedeniyle fiyatlama sıkıntıları daha etkili oluyor. O yüzden kurda bir öngörülebilirliğin ve istikrarın sağlanması gerekiyor. Kur yükselişleri TL sabit gelirli olan insanların gelirlerinin enflasyon karşısında erimesine neden oldu. O yüzden işçi, memur ve emeklilerin gelirlerinde ayarlama yapılması gerekiyor. Gerek sanayi üretimi gerekse dış ticaret sektörünün durumu son derece iyi. Aksaklıklar giderildiği takdirde, kurun ekonomimize olumsuz etkilerinin önemli bir bölümü bertaraf edilir.”

DIŞ TİCARETTE HEDEF AŞILDI

Türkiye, kasım ayında 21.5 milyar dolarlık ihracatla en yüksek aylık ihracat hacmine ulaştı. Türkiye İhracatçılar Meclisi’nin (TİM) açıkladığı verilere göre, kasım ihracatı, geçtiğimiz yılın aynı ayına göre yüzde 33.4 arttı. İhracat, yılın ilk 11 ayı dikkate alındığında, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 34 artışla 203.1 milyar dolar oldu. Son 12 ayda 221 milyar dolarlık ihracatla da yıllık hedef olan 211 milyar dolar aşıldı. Geçtiğimiz ay 1800 firma, ilk kez ihracat yaptı. Yılbaşından bu yana ilk kez ihracat yapan 17 bin firma, Türkiye’ye 3.1 milyar dolar değer kattı. Birim ihracat değeri, kasımda geçtiğimiz yılın aynı dönemine göre yüzde 24.5 artışla 1.44 dolara yükseldi.

İHRACAT 10 PUAN ÖNDE

İhracatın ithalatı karşılama oranında olumlu gelişmeler yaşanıyor. Son çeyreklerde ihracattaki artış, ithalattaki artıştan 8-10 puan daha fazla gerçekleşiyor. TÜİK’in verilerine göre, dış ticarette denge umudunu artıran sonuçlar şu şekilde oldu:

* İlk iki çeyrekte ihracat yüzde 46.9, ithalat ise yüzde 38.7 arttı.

* Üçüncü çeyrekte yüzde 35.9 artan ihracata karşılık ithalat yüzde 23.7 arttı.

* Ocak-ekim döneminde ihracat yüzde 33.9, ithalat yüzde 22.5 arttı.

* Kasım ayında ihracat, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 33.4 arttı.

FAALİYET ALANINA GÖRE GSYH ARTIŞI (%)

* İdari ve destek hizmet:25.4

* Bilgi ve iletişim:22.6

* Hizmetler:20.7

* Diğer hizmet faaliyetleri: 11.7

* Sanayi: 10

* Eğitim, sağlık ve sosyal: 8.3

* Gayrimenkul: 4.7

* Finans ve sigorta: -19.9

* İnşaat:-6.7

* Tarım, ormancılık:-5.9

06 Aralık 2021 Pazartesi

Etiketler : Gündem