İlk ekonomi zirvesini 3. Selim toplamıştı

HABER: MÜGE BİBER

Çağdaşlaşma yolunda ilk adımları atan Osmanlı Padişahı 3. Sultan Selim, 1787 yılında ticari, zirai ve sınai sahalarda devlete bir istişare uzvu olacak müesseseleri toplamak adına Meclis-i Meşveret namıyla bir kongre düzenledi. Bu kongre ile toplanan meclis, 136 yıldır faaliyet gösteren İstanbul Ticaret Odası’na giden yolu açıyordu.

DEFTERDAR ÇARE ARADI

Nizam-ı Cedit adıyla orduyu modernleştiren, yurtdışında ilk büyükelçiliğin Londra’da açılmasını sağlayan Sultan 3. Selim’in bir amacı da idari ve mali sistemde reform yapmaktı. Bu nedenle oluşturulan meclis, idari ve mali düzensizliğe çare bulmanın yollarını araştırdı. Sultan Selim, kuruluşuna öncülük ettiği bu meclisin tüm sorumluluğunu, işleri daha iyi yürütmesi için işin ehli olan Defterdar Efendi’ye bıraktı. Defterdar Efendi, toplumun muhtelif zümrelerine mensup esnaf ile zanaatkar ve tüccarı davet edip, istişarelerde bulundu.

TANZİMAT PAŞASI

Defterdar Efendi’nin nezaretinde yapılan Meclis-i Ticaret işleri, Sultan Abdülmecid’in tahta çıkışına kadar devam etti. Sonrasında Meclis-i Ticaret, Tanzimat Fermanı’nın da öncüsü olan Reşit Paşa’nın çabasıyla kurumsal bir kimlik kazandı. 1866 yılında kurulan Islah-ı Sanayi ve Ticaret Encümeni’nin almış olduğu kararlarla bu kurumsal altyapı desteklendi.

DERSAADET TİCARET ODASI

1880 yılında 2. Abdülhamid’in Meclis-i Ticaret ve Ziraat’i lağvetmesiyle bugünkü Oda’nın kuruluşuna bir kilometre taşı daha eklendi. 2. Abdülhamid’in yayınladığı ferman ile Dersaadet Ticaret Odası kuruldu. Böylece Oda’nın Ticaret Müdüriyeti tarafından hazırlanan 11 maddelik kuruluş nizamnamesi de onaylanmış oldu.

TİCARET VE ZİRAAT AYRILDI

Haziran 1910’da yayınlanan nizamnameyle ise Ticaret ve Sanayi Odaları ile Ziraat Odaları birbirinden ayrıldı. Böylece Oda, İstanbul Ticaret ve Sanayi Odası olarak çalışmaya başladı.

TÜRK ANSİKLOPEDİSİ

1956 tarihli basımıyla o günleri anlatan Türk Ansiklopedisi, İstanbul Ticaret ve Sanayi Odası’ndan şu şekilde bahsediyor: “Türkiye’de ilk defa İstanbul’da kurulmuş olması hasebiyle İstanbul Ticaret ve Sanayi Odası en eski ve o nisbette mütekamil, en geniş iş sahasına malik bir teşekküldür.”

ODA’NIN 1956’DAKİ İDARİ YAPISI

Umumi Katiplik
Umumi Katip Muavinliği
Meslek Heyetleri Raportörlüğü
Umumi Katiplik Bürosu
Ticari ve Sınai Siciller Şubesi
Muhasebe ve Levazım Şubesi
Ticari ve Tetkikler Şubesi
Sınai Tetkikler ve Sergiler Şubesi
Muamelat Şubesi
Neşriyat Şubesi
Evrak ve Dosya Şefliği
İthalat Bürosu
Müşavirler

ORGANİZASYON ŞEMASI

Meslek Heyetleri (Muhtelif ticari ve sınai zümrelere mensup 30 meslek heyetini ihtiva eder)
Oda Meclisi (Her meslek heyetinden seçilen ikişer zattan mürekkep 60 azadan müteşekkildir)
İdare Heyeti (Meclis azaları arasından seçilen 7 kişiden mürekkeptir)