Araştırmalara göre İstanbul’da 397 kuş türü bulunuyor ve bunların bir bölümü kış mevsimi nedeniyle göç ediyor. Öte yandan kuş gözlemcileri, iklim krizi nedeniyle kuşların göç, dinlenme rotaları ve kalış sürelerinin değiştiğini belirtiyor.
HABER: FATMA NUR KARACA
İstanbul, kuşlara ev sahipliği yapmanın yanı sıra bu yıl da kuş göçünün önemli merkezlerinden biri olmaya devam ediyor. İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin araştırmasına göre, İstanbul’da 397 kuş türü bulunuyor. Bu kuşların büyük bir bölümü ise kış mevsimi nedeniyle göç ediyor. Bu yıl şehir, binlerce kuş türünün geçişine tanıklık ediyor. İstanbul Boğazı, Marmara Denizi ve çevresindeki doğal alanlar, göçmen kuşların dünya çapındaki yolculuklarında önemli bir durak noktası. Ancak, bu yılki kuş göçü, çeşitli türlerin artan sayıları ve göç yollarındaki değişikliklerle dikkat çekiyor.
3.5 MİLYON KUŞ
İstanbul, yılda yüz binlerce kuşun geçiş yaptığı, özellikle ilkbahar ve sonbahar aylarında büyük hareketlilik yaşanan bir bölge. Her yıl olduğu gibi 2024’te de göçmen kuşlar, İstanbul Boğazı ve göletler üzerinden geçiyor. İstanbul’daki kuş gözlemcileri, 2024 yılının ilk 9 ayında toplamda 3.5 milyon kuşun geçtiğini belirtiyor.
YIRTICI KUŞLAR ARTTI
2024’teki göç, özellikle yırtıcı kuşlar açısından zengin. Yılan kartalı, doğan ve şahin gibi kuşlar, bu yıl İstanbul Boğazı üzerinden daha yoğun bir şekilde geçiş yapıyor. Ayrıca, göçmen ördek türleri olan Kızılacak ve Yeşilbaş ördeklerinin de sayılarında belirgin bir artış gözlemleniyor. Leylek ve sığırcık türleri ise İstanbul’un semalarındaki en dikkat çekici figürlerden.
İKİ KEZ ZİYARET
Kuş gözlemcilerinin belirttiğine göre, İstanbul’a gelen kuşların çoğunluğunu kara leylekleri, sarı kuyruksallayanlar, kazlar ve güvercin türleri oluşturuyor. Bunların yanı sıra mavi ve yeşil başlı kuşlar ile büyük çekirgeleri de görmek mümkün. Akbabalar, kartallar, şahinler, deliceler, çaylaklar ve birçok yırtıcı kuş, ilkbahar ve sonbahar mevsimlerinde olmak üzere yılda iki kez İstanbul üzerinden geçiyor.
ERKEN GÖÇ
Ancak bozulan iklim dengesi, kuşların göç yollarını da etkiliyor. Birçok göçmen kuş, kışın soğuk bölgelerden kaçmak ve ılıman iklimlere ulaşmak için İstanbul’dan geçiyor. Bu yıl ise iklimsel değişimlerin etkisiyle bazı kuş türlerinin normalden daha erken göç etmeye başladığı görüldü.
DARALAN YOLLAR
Ayrıca yaban hayatı koruma alanlarının genişlemesi, tarım alanlarının azalması ve ormanlık alanların genişlemesi, kuşların daha güvenli alanlarda barınmalarını önlüyor. Özellikle inşaat faaliyetlerinin hızla devam ettiği bölgelerde kuşların geçiş yollarının daralması, onların göç süreçlerini zora sokuyor.
SICAK BÖLGE KUŞLARI
Göç rotaları şaşan bir kuş türü de papağanlar. İstanbul’da bir süredir Florya, Bakırköy ve Davutpaşa’da papağanların hem yaz hem kış mevsimlerinde koloniler halinde yaşadıkları gözleniyor. Kuş gözlemcileri, iklim değişikliğinin sıcak bölgeleri seven papağanların İstanbul’da daha uzun süre kalmasına neden olduğunu belirtiyor. Caddelerde, araçların üstlerinde görmeye alışık olduğumuz martılar da artık insanlarla iç içe yaşamaya başladı.
GÖÇE HAZIRLIK İÇİN ENERJİ TOPLUYORLAR
Göç öncesinde kuşların vücutları yağlanıyor; yediklerini depoluyorlar. Bu enerjiyi sürekli kanat çırparak geçirdikleri uzun ve aşırı yorucu yolculuklarda kullanıyorlar. Ayrıca bazı göçmen kuşlar, ilkbahar göçünden önce, bazıları da sonbahar göçünden önce tüylerini yeniliyor.
KUŞ ÇEŞİTLİLİĞİ İÇİN
İstanbul’daki kuş gözlemcilerine göre, kuşların geçiş yollarındaki tehlikeleri azaltmak için çeşitli projeler yürütülmesi gerekiyor. Göçmen kuşların yaşam alanlarını korumak, İstanbul’daki kuş çeşitliliğini sürdürülebilir kılmak için büyük önem taşıyor.
ROTAYI NASIL BULUYORLAR?
Güneşin daha erken ya da daha geç doğup batmaya başlaması, kuşları harekete geçiren en önemli unsur. Ayrıca kuşlar göçleri sırasında yeryüzünün manyetik alanından yararlanıyor. Bu manyetik alanları beyinleriyle bir pusula gibi algılayıp, rotalarını buluyorlar.
