ihracatta birim değer de yükselişte

Son aylarda toplam ihracat hacmi sürekli kendi rekorunu yeniliyor. Hedef, ihracat birim değerinde de rekor kırmak. Son dönemde bu alanda da bir yükseliş dikkat çekiyor. Önceki yıl 1.10 doların altına inen birim fiyat, bu yıl gelen taleplere paralel şekilde toparlanmaya başladı ve kg fiyatı yüzde 15’ten fazla artarak 1.26 dolara yükseldi. Birim fiyatı en çok artan ürün grupları ise mücevherat, deniz araçları, organik kimya ürünleri ve gübre oldu.

HABER: ADEM ORHUN

Geçtiğimiz yıl ekim ayında, 17.33 milyar dolarlık ihracatla Cumhuriyet tarihinin aylık ihracat rekorunu kıran Türkiye, pandemi ve tedarik kriziyle ortaya çıkan yeni şartlarda yeni bir ivme yakaladı. Yakalanan bu ivme ile ihracatçılar bu yıl eylül ve ekimde aylık 20 milyar dolar sınırını geçti. Ekim ayında Türkiye’nin ihracatı, geçtiğimiz yılın aynı ayına göre yüzde 20.2’lik artışla, 20.8 milyar dolara ulaştı. Büyük küçük, sayıları 100 bine ulaşan ihracatçılar, özellikle Avrupa’dan gelen talebe ürün yetiştirmeye çalışıyor.

TOPARLANMA BAŞLADI

İhracat tutarı ay ay artarken, ihraç edilen malın birim değeri de (kilogram fiyatı) artmaya başladı.

Pandemiden önceki beş yılda ihracatın kg bazında birim fiyatı 1.40 dolarlardan 1.20’lere geriledi. Geçen yıl pandemi şartlarında Çin’den tedarik problemleri sebebiyle Türkiye’ye yönelen talep, ihracat hacmini artırsa da birim fiyat 1.10 doların altında kalmıştı. Bu yıl ise ihracat hacminde yaşanan büyüme, birim fiyata da yansıdı. İhraç edilen malların birim fiyatı toparlanmaya başladı. Ekim ayında ihracatın birim değeri geçen yılın aynı ayına göre yüzde 16 artışla 1.38 dolara yükseldi. Aylık bazdaki bu iyileşme yıl geneline de yansıdı. Türkiye İhracatçılar Meclisi’nin verilerine göre ihracatta kg fiyatı yılın ilk 10 ayında 1.26 dolara ulaştı. Bu, yüzde 15.59’luk bir iyileşme anlamına geliyor.

ÖNCÜ SEKTÖRLER

Ekimde aylık bazda ihracat birim değerini artıran sektörlerin başında gemi, yat, çelik ve kimyevi maddeler geldi. Gemi alt grubunda ihraç edilen ürünlerin kg fiyatı 2.11 dolardan 4.73 dolara yükseldi. Feribot alt grubunda ise 13.47 dolar olan fiyat 26.64’e ulaştı.

Kimya sektörünün alt gruplarında da artışlar dikkat çekti. Bu sektörde 18 üründen 14’ünün birim fiyatı yükseldi. Bu sektörün ihraç ettiği gübrelerin ortalama fiyatı 0.22 dolardan 0.35 dolara yükseldi. Birim fiyattaki artış oranı ise yüzde 38 oldu.

YÜKSEK KATMA DEĞER

Bununla birlikte ihracatta 1.26 dolar fiyatı sağlayan sektörlerin başında yüksek katma değerli ürünlerin olduğu ‘tıbbi alet ve cihazlar’ geldi. Bu grupta kg değeri 66 dolardan 76 dolara yükseldi.

Elektronik cihaz ve parçaların birim fiyatı 12.85 dolar, eczacılık ürünlerinin 18.40 dolar, rulmanların 11.87 dolar, ambalaj makinalarının 19.29 dolar, takım tezgahlarının 7.12 dolar, vanaların 9.51 dolar, iç giyim 12.95 dolar, klima sistem ve elemanlarının 9.10 dolar oldu.

YAPMA ÇİÇEK

Yüksek gelir getiren alt gruplarda deri ve kürkten mamul giyim eşyasının birim fiyatı 122 dolar, deri ayakkabının 7.15 dolar, deri saraciye eşyasının 11.44 dolar oldu. Yine birim değeri yüksek ürünler arasında 16 dolar ile yapma çiçek yer aldı. Plastikten mamul mobilyaların kg fiyatı ise 3.41 dolar oldu.

ÇUVAL DA DEĞERLENDİ

Pandemiden sonra tekstil kumaşların kg fiyatı 4.49 dolardan 5.43 dolara yükseldi. Spor ve yüzme kıyafetlerinin fiyatı ise 8.73 dolardan 10.47 dolara çıktı. Konfeksiyonda dikkat çeken başka bir ürün grubu çadır ve çuvallar oldu. Bu ürün grubunda fiyat 3.07 dolardan 4.31 dolara yükseldi. Öte yandan zeytinyağının kg fiyatı 2.44 dolardan 3.23 dolara yükseldi.

Otomotivde alt gruplardan otomotiv ana sanayi ürünlerinde ise fiyat 10.68, otomotiv yan sanayisinde 4.72, diğer taşıt araçlarında 7.31 dolar oldu. Diğer taraftan savunma ve havacılık sanayi ürünlerinin kg fiyatı 46.59 dolar olarak gerçekleşti.

KÜRESEL GELİŞMELER PERFORMANSI ETKİLİYOR

OSTİM Teknik Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Murat Yülek, ihracattaki son gelişmeleri değerlendirdi. Prof. Dr. Yülek İstanbul Ticaret’e şu açıklamayı yaptı: “Pandeminin aşılama politikaları ile kontrol altına alınması sonucu artan küresel talebe bağlı olarak dünya ticareti bu yılın ilk çeyreğinde Dünya Ticaret Örgütü (DTÖ) verilerine göre yüzde 22 arttı. Ülkelerin hem ihracat hem de ithalat rakamlarındaki artışla birlikte dünya ihracat fiyatları da artıyor. Türkiye’de de benzer şekilde ihracat ve ithalat rakamlarına ek olarak ihracat birim fiyatlarında artış görülüyor. İhracat birim fiyatlarında görülen artışta, pandeminin etkisinin zayıflaması sonucu yurtdışı pazarlarda artan talebin etkisinin bariz olduğu söylenebilir. Küresel emtia ve nihai ürün fiyatlarındaki artışa paralel olarak yaşanan ihracat birim fiyatlarındaki artışı, ülkemizdeki girdi fiyatları ve enflasyondaki artışın üretim maliyetleri üzerindeki etkisinin hiç de azımsanmayacak kadar tetiklediğini de belirtmek gerekir. İhracat birim fiyatında bu yıl geçen yıla göre yaşanan artış diğer ülkelerde olduğu gibi Türkiye’nin de dış ticaret performansını arttırdığını gösteriyor. Bununla birlikte ihracat birim fiyatlarındaki bu yükselişin ekonomiye katkısının hissedilebilmesi için, geçtiğimiz 5 yıldaki düşüş göz önüne alındığında, önümüzdeki yıllarda da sürdürülmesi gerekiyor.”

15 Kasım 2021 Pazartesi

Etiketler : Gündem