Hem tacirin itibarı hem tüketici korunacak

HABER: MÜGE BİBER

Türkiye İstatistik Kurumu, mayıs ayına ilişkin hizmet, perakende ticaret ve inşaat güven endekslerini açıkladı. Buna göre mevsim etkilerinden arındırılmış güven endeksi, mayısta nisan ayına kıyasla hizmet sektöründe yüzde 6.1, perakende ticaret sektöründe yüzde 1.7 arttı. Mevsim etkilerinden arındırılmış perakende ticaret sektörü güven endeksi nisanda 119.4 iken, mayısta 121.4’e yükseldi.

Bu yükselişte, iki yılı aşkın süredir devam eden pandemi önlemlerinin bu ay bitmesinin ve okulların yaz tatiline girmesiyle tatil planlarının yapılmaya başlanmasının da etkili olduğu belirtiliyor. Bu yüzden de tüketici birçok indirim ve erken rezervasyon kampanyaları ile karşı karşıya kalıyor. Ticaret Bakanlığı da böyle bir dönemde hem tacirin hem de tüketicinin haklarını korumak için çalışmalarına hız verdi.

Bakanlık, Ticari Reklam ve Haksız Ticari Uygulamalar Yönetmeliği’nde değişiklik yaparak, gerçek olmayan fiyatlandırma uygulamalarına karşı tüketicilerin korunması için daha büyük bir adım atmıştı. Ticaret Bakanlığı, yönetmeliğin hem tüketici hem de tacir tarafından daha rahat anlaşılabilmesi için ‘Fiyat Bilgisi İçeren Reklamlar ile İndirimli Satış Reklamları ve Ticari Uygulamalar Kılavuzu’nu çıkardı. Ticaret Bakanlığı Tüketicinin Korunması ve Piyasa Gözetimi Genel Müdür Yardımcısı Oğuz Şahin, kılavuzla ilgili İstanbul Ticaret’e bilgi verdi. Şahin, herkesin birer tüketici olduğunu hatırlatarak, bu konuda herkese görev düştüğünün altını çizdi. Hazırlanan kılavuzla mevzuatın iyice anlaşılmasını sağladıktan sonra 81 il müdürlüğüyle toplantılar yapılacağını açıklayan Şahin, Türkiye genelinde farkındalığı artıracaklarını belirtti. Şahin, “2022 yılı bir dönüm noktası olacak” dedi.

KANIT GEREKECEK

Bakanlığın hazırladığı kılavuzla reklam verenler, reklam ajansları ve mecra kuruluşları açısından fiyat bilgisi içeren ve indirimli satışlara ilişkin mevzuat açıklığa kavuşturuldu. Böylece artık ‘3 al 2 öde’, ‘1 alana 1 bedava’ gibi koşullu satışlar, ‘en ucuz bizde’ gibi indirimli satış fiyatlarının karşılaştırmalarını esas alan reklamlar, fiyat indirimini ilan etme niteliği taşımayan kişiselleştirilmiş fiyat indirimlerine söz konusu satışlar, yönetmeliğin diğer hükümleri açısından kanıtlanması gerekecek.

YANILTICI İFADELER

Ticaret Bakanlığı tarafından yayınlanan kılavuz, yanıltıcı ifadelerin kullanımını da kısıtlıyor. Böylece hem fiziksel perakendecilikte hem de e-ticarette yanıltıcı ifadeler tarih oluyor. Artık, firmalar ve çalışanları bu ifadeleri kullanırken bir kez daha düşünmek zorunda kalacak.

YENİ DÜZENLEMELERLE NELER DEĞİŞTİ

Ticaret Bakanlığı’nın son değişikliği ile hem taciri hem tüketiciyi ilgilendiren birçok konuda düzenleme yapıldı. İndirimli satışlardan banka kredi reklamlarına, tüketici şikayetlerine cevap verme süresine kadar günlük hayata girecek uygulamalar şöyle:

REFERANS FİYATLAR

İndirimli satış reklamında, mal veya hizmete ilişkin indirimin duyurulduğu tarihten önceki 30 gün içinde uygulanan en düşük fiyat, referans fiyat olarak alınacak. Bir diğer ifadeyle indirimden önceki fiyat olarak belirtilmesi zorunlu olacak. Ayrıca, meyve ve sebze gibi çabuk bozulabilen mallara ilişkin reklamlardaki indirimin miktar veya oranının hesaplanmasında, indirimli fiyattan bir önceki fiyatın esas alınması sağlandı.

KREDİ REKLAMLARI

Reklamlarda kredinin vadesi, faiz oranı, kredinin tüketiciye toplam maliyetinin aylık ve yıllık yüzde değeri ve geri ödeme koşulları gibi hususlara reklamın yayımlandığı alanda ya da bir bağlantı veya uyarı işareti ile tüketicilerin yönlendirilerek ayrıntılı bilgi alabileceği bir internet sitesinde veya açılabilir ekranda görülebilmesi sağlandı.

72 SAAT KURALI

Bir platformda veya internet sitesinde yayınlanan tüketici yorumlarının, o mal veya hizmeti satın alan tüketicilerce yapılıp yapılmadığını kontrol etme ve buna ilişkin tüketicilere bilgi verme yükümlülüğü getirildi. Satıcıya, tüketici şikâyetleri yayınlanmadan önce açıklama yapma veya cevap verme hakkını kullanabilmeleri için en az 72 saat süre tanındı.

KARABORSA İLE MÜCADELE

Haksız ticari uygulama örnekleri arasına eklenen düzenleme sayesinde, etkinlik biletlerinin yeniden veya daha yüksek fiyatla satışa sunulması yasaklandı. Bu sayede, karaborsa bilet satışı ile mücadelede önemli bir adım atıldı.

İTO’DAN DESTEK

İstanbul Ticaret Odası, hem yönetmelik hem de yeni çıkan bilgilendirme kılavuzunun ayrıntıları ile ilgili bir seminer düzenledi. İTO’da düzenlenen seminerde, Ticaret Bakanlığı Tüketicinin Korunması ve Piyasa Gözetimi Genel Müdür Yardımcısı Oğuz Şahin, İstanbul Ticaret İl Müdürü İsmail Menteşe, İstanbul Esnaf ve Sanatkarlar Odaları Birliği Başkanı Faik Yılmaz katılımcıları bilgilendirirken, tüketicinin korunması ve piyasa gözetimi yetkilileri, yeni çıkan kılavuz ile ilgili bir sunum yaptı. Seminerin açılış konuşmasını ise İTO Yönetim Kurulu Sayman Üyesi Ahmet Özer gerçekleştirdi. Özer, tüketiciler ve haksız rekabetten dolayı mağdur olan tacirler için yürütülen ‘İndirimli Satışlarda Aldatıcı Uygulamaların Önüne Geçmek İçin Önlemler’ projesinin çok önemli olduğunun altını çizdi. Özer, İTO’nun bu konuda çalışmaları olduğunu vurgulayarak, şöyle devam etti:

“Tüketiciyi yanıltıcı reklam uygulamaları konusunda İTO sektör temsilcilerinin talep ve önerileri derlenerek, Ticaret Bakanlığı Tüketicinin Korunması ve Piyasa Gözetimi Genel Müdürlüğü ile Ticaret Bakanlığı Reklam Kurulu Başkanlığı’na iletildi. Bu konuda İTO, pek çok çalışma yaptı ve yapmaya devam edecek.”

KILAVUZDAKİ KRİTİK UYARILARDAN...

33 MİLYON TL YAPTIRIM

Ticaret Bakanlığı Reklam Kurulu tarafından 2021 yılında 2 bine yakın reklam incelemeye alındı. Bu reklamların 1693’ü mevzuata aykırı bulundu. Mevzuata aykırı reklamlar için toplam 33 milyon 273 bin TL’lik idari yaptırımlar uygulandı.

REKLAM VEREN SEKTÖRLER

Etki alanı oldukça geniş olan kılavuzda, marketler, beyaz eşya satışı yapan işletmeler, bankalar, GSM operatörleri, havayolu işletmeleri, emlakçılar, seyahat işletmeleri ve online mağazalar için yeni kurallar yer alıyor.

ENGELLİ, YAŞLI VE ÇOCUK

Yaşlılar, engelliler ve çocuklar gibi hassas tüketici gruplarına yönelik indirimli satış reklamlarında ve ticari uygulamalarda ilave özen gösterilmesi gerekiyor. Özellikle çocuklara yönelik indirimli satış reklamlarında;

• Çocukların, bir mal veya hizmeti edinmek için ebevyn veya başkalarını ikna etmeye doğrudan teşvik edilmemesi,
• Mal veya hizmetin her aile bütçesine uygun olduğunun ifade edilmemesi,
• İstismar edici ifade ya da görüntülere yer verilmemesi hükümleri yer alıyor.

FİYATLANDIRMA ÖRNEKLERİ

• Ayın beşi ile sekizini kapsayan bir indirimli satış kampanyası kapsamında, ayın birinde satış fiyatı 100 TL olan bir mal, ayın beşinde yüzde 50 indirimle 50 TL’den satışa sunuluyor. Ayın sekizinde indirim sona eriyor. Daha sonra yapılan farklı bir indirimli satış duyurusu kapsamında ayın on beşinde malın ilk satış fiyatı olan 100 TL’nin üzeri çizilerek yüzde 60 indirimle 40 TL’den satışa sunuluyor. Bu durum, yönetmelik hükmüne aykırı bir uygulama. Söz konusu mevzuat uyarınca ayın on beşinde üzeri çizili fiyat olarak son 30 gün içerisindeki en düşük fiyat olan 50 TL’nin gösterilmesi ve indirim oranının da yüzde 20 olarak belirtilmesi gerekiyor.
• Tekerlekli sandalye kullanan tüketici, kendilerine yönelik erişim kolaylığı sağladığını beyan eden tatil yerlerinin fiyatlandırma uygulamalarına karşı savunmasız olabilir. Bu yüzden istismara yol açan reklamlar verilemez.
• A seyahat acentesi, aslında daha fazla odanın rezerv edebilir olmasına rağmen ‘son 3 oda kaldı’ ibaresi ile reklam yapamaz.
• Yurt dışı paket tur ve eğitim hizmetleri ile yurt dışına yönelik ulaşım ve konaklama hizmetlerinin reklamları hariç olmak üzere, reklamlarda satış fiyatları; ‘Türk Lirası’, ‘TL’ veya ‘ ’ şeklinde yazılmalı.
• Fiyatın geçerliliği ile ilgili bir süre veya stok sınırı var ise bu süre ve stok miktarı reklamlarda açıkça belirtilmeli.

30 Mayıs 2022 Pazartesi

Etiketler : Gündem