Teknopark İstanbul firmalarından Arı Drones, dünya çapında dikkat çekecek ileri teknolojiye sahip bakım-onarım dronları geliştiriyor. Bu yeni nesil bakım dronları, gemi inşa ve bakım süreçlerini çok daha verimli ve güvenli hale getiriyor. Projenin tamamlanmasıyla birlikte, bu ileri teknoloji ürünlerin 2025 yılında hizmete sunulması planlanıyor. Geliştirdikleri ürünleri ve hedeflerini, şirketin kurucu ortaklarından Doğuhan Hazar Cengiz, İstanbul Ticaret’e anlattı.
* Bu fikir nasıl doğdu?
Arı Drones, 2023 yılında Teknopark İstanbul’da Adil Evren Günay ile ortak kurduğumuz bir teknoloji şirketi. Kendisiyle 2022’de Teknopark İstanbul’un kuluçka merkezinde tanıştık. Ben o dönemde DNA Marin’in kurucusu olarak orada bulunuyordum.
Evren Günay’ın ise tarım sektörüyle ilgili bir dron projesi fikri vardı ve bilgi almak amacıyla oradaydı. Dronla ilgili hep bir şeyler yapmak istiyordum, Evren Günay’la karşılaştığımda bu fikir şekil değiştirdi. Dronla kalınlık ölçüm dronu yapma fikrini ilerleyen günlerde Evren Günay’la paylaştım. Tarım sektörü elbette önemli ancak sektörde yeterince firma vardı. Kendisiyle gemi inşa sektörünün ‘mavi deniz’ olduğunu ve sektörde geliştirilebilecek pek çok şey olduğunu söyledim. İkimiz de kurumsal firmalarda deneyim sahibi olduğumuz için birbirimizi çok iyi anlıyorduk ve gerçekten bir takım olabileceğimizi bu süreçte anladık. Tanışmamızdan yaklaşık 4 ay sonra anlaşıp, firma kurmaya karar verdik. KOSGEB destekli projemizle 2023 yılı başında yola çıktık. Kuluçka merkezindeki bu sinerji ve güven ortamı, Arı Drones’un kurulmasında önemli bir dönüm noktası oldu.
GPS’SİZ ÇALIŞIYOR
* Ürün veya hizmetiniz hakkında bilgi verebilir misiniz?
Arı Drones olarak, mekanik bir kola sahip, üzerinde sensörler ve kameralar bulunan yeni bir bakım-onarım dronu tasarlayıp geliştiriyoruz ve karmaşık teknolojiyi basit, etkili çözümlere dönüştürmeyi hedefliyoruz. İlk olarak, Türkiye’de bir ilk ve dünyada çalışma prensibi açısından öncü olacak gemilerde sac kalınlık ölçüm ve inceleme dron projesi üzerinde çalıştık. Tasarımı ve yazılımı tamamen bize ait olan bu dron, süreç içerisinde birçok inovatif çözümle zenginleştirildi. Bu proje, sıradan bir dron projesi gibi düşünülmemeli; çünkü GPS olmayan ortamlarda operasyon yapabilecek bir dron geliştiriyoruz.
EĞİTİM DRONU GELİŞTİRDİ
Proje kapsamında ileriye dönük olarak, dron pilotlarının bilgisayar ortamında pratik yapabilmesi için gerçek fizik motoru ile çalışan bir simülatör geliştirdik. Sonuçta dronu bir firmaya teslim etmeden önce, pilotların simülasyon ortamında yeterince pratik yapması gerekiyordu. Böylece dronun yanına ikinci bir ürün daha ekledik. İhtiyaç duyduğumuz kumanda oldukça spesifik olduğu için de kendi kumandamızı üretme kararı aldık ve şu anda geliştirme süreci devam ediyor. Yakında bu kumanda da tamamlanarak üçüncü ürünümüz olarak piyasaya çıkacak.
HAZIR KULLANMADI KENDİSİ ÜRETTİ
* Geleneksel yöntemlere göre avantajlarınız neler?
Fikir aşamasındayken birçok kişi, “Neden kendi dronunuzu yapıyorsunuz? Bu büyük bir risk. Hazır dronları kullanıp üzerine eklemeler yapabilirsiniz” şeklinde önerilerde bulundu. Ancak bu öneriler, işin donanım, bakım, tutum ve yazılıma müdahale gerekliliğini göz ardı ediyordu. Özellikle dronun GPS olmayan ortamlarda çalışması gerektiği düşünüldüğünde, hazır bir dron üzerine platform inşa etmek hem bizi daha fazla zorlayacak hem de belli bir noktadan sonra imkansız hale gelecekti. Biz ise bu süreçte biraz daha uzun bir yol tercih ettik, ancak şu an elimizde tamamen kendi üretimimiz olan, üzerinde istediğimiz değişiklikleri yapabileceğimiz bir dron bulunuyor.
HAREKETLİ ROBOT KOL
* Dronunuzu özel kılan nedir?
Dünya genelinde ve Türkiye’de çalışma prensibi açısından bir ilk olacak dronumuzu özel kılan, üzerindeki hareket kabiliyetine sahip robot kol. Sektörde az sayıda firma tarafından üretilen bu tür dronlarda robot kol genellikle sabit olup yalnızca yere paralel hareket edebiliyor ve ölçüm alma noktaları sınırlı kalıyor. Arı Drones’un en büyük farkı, sektörde düşünülmemiş olanı hayal edip gerçeğe dönüştürme yeteneğinde yatıyor. Sabit kola sahip dronlarla yapılan operasyonları analiz ettikten sonra bu ilkel teknolojiyi nasıl daha esnek ve verimli hale getirebileceğimizi sorguladık ve süreç içerisinde birçok yenilikçi revizyon gerçekleştirdik. Şimdi ise ortaya çıkmasını beklediğimiz inanılmaz bir prototipimiz var. Bu ürünün alternatifi ise geleneksel yöntemlerle yani yüksek noktalardan, sarkarak veya merdiven, hidrolik sepetle ölçüm almaktır. Bu yöntemler oldukça riskli ve zaman alıyor. Tercihlere karışamayız, ancak ürün çıktığında ölçüm almanın bu kadar kolay ve risksiz olduğu görülünce, sektör bu yeni teknolojiye kayacaktır, gelişimin ve ilerlemenin önünde durulamaz.
OTONOM SİSTEM SON FAZDA
* Yapay zeka ya da makina öğrenmesi gibi ileri teknolojiler kullanıyor musunuz?
Projemizin ilk fazı olan bu prototip ve ticari versiyonlarında yapay zeka kullanımı bulunmuyor. Ancak, dört faza kadar sürecek bu serüvenin son aşamasında yapay zeka destekli ve tamamen otonom bir sistem hedefliyoruz. Detaylarını şimdilik saklı tutmayı tercih ettiğimiz bu aşamada, pilot ihtiyacını tamamen ortadan kaldıracak bir sistem tasarlamayı planlıyoruz. Hatta bunun daha da ilerisi için planlarımız var. Denizcilik sektörünü büyük veri ile tanıştıracağız. Tabii bunun için dron kullanımının bu sektörde yaygınlaşması gerekiyor. Yani özetle daha yolun başındayız, ancak dünyadan bir adım öndeyiz diyebilirim.
3 FİRMA SIRADA BEKLİYOR
* Geliştirdiğiniz ürünün ticari geleceği hakkında neler söylemek istersiniz?
Şu anda prototipimizin son aşamasındayız ve test süreçlerimiz beklediğimizden de iyi ilerliyor. Hali hazırda Türkiye’de üç firma, dronumuzun piyasaya çıkmasını sabırsızlıkla bekliyor. Şimdiye kadar her şeyden tam anlamıyla emin olmadan reklam veya tanıtım çalışmalarına başlamayı tercih etmedik. Zaten geliştirdiğiniz ürün veya sunduğunuz hizmet, en etkili reklam aracıdır. Özellikle gemi inşa sektörü, geniş bir sektör olmasına rağmen kendi içinde dinamik bir yapıya sahip. İyi yapılan bir iş hızla duyulur ve sektörde yayılır. Bu nedenle geliştirdiğimiz bu ürünün sektörde büyük bir yankı uyandıracağından eminiz.
İlerleyen süreçte, nihai ürün piyasaya çıktıktan sonra yurt dışı fuarlarına katılmayı planlıyoruz. İş yükümüzün hafiflediği bir dönemde, ürünü sadece kiralamayla/satmakla kalmayıp doğrudan hizmet de sunmayı hedefliyoruz. Türkiye’de yapacağımız başarılı çalışmaların, ürünümüzün yurt dışında daha hızlı tanınıp talep görmesini sağlayacağına inanıyoruz. Şu anda yurt dışından iletişimde olduğumuz birkaç firma bulunuyor. Ürünümüzün çalışma prensibini ve operasyonel yeteneklerini gören firmaların, işbirliği teklifleriyle karşımıza çıkacaklarından hiç şüphemiz yok.
ASKERİ PROJE
* Gelecekte farklı alanlarınız olacak mı? Hedefleriniz neler?
Şu anda en zorlu sektörlerden biri olan gemi inşasına yönelik dron teknolojisine odaklanmış durumdayız. Geliştirdiğimiz dron, piyasada hizmet veren dronlardan çok daha kapsamlı bir yapıya sahip. Bu nedenle en zor olanı başardığımız için gelecekte karşılaşacağımız projelerin üstesinden rahatlıkla gelebileceğimize eminiz. Ticari projelerimizin yanı sıra, üzerinde çalışmayı planladığımız bir askeri proje de var. Bu projeye henüz başlamadık, ancak yerel patenti aldık, global patent alma sürecinde önemli bir ilerleme kaydettik. Önümüzdeki dönemde hem ticari hem de askeri alanda yenilikçi çözümler sunmayı hedefliyoruz.
YOL ARKADAŞINI TEKNOPARK İSTANBUL’DA BULDU
* Teknopark İstanbul’da yer almak hangi faydaları sağlıyor?
Teknopark İstanbul’u en iyi şekilde şu sözlerle tanımlayabilirim: Arı Drones’un doğmasına vesile olan dinamik, benzersiz bir kuluçka merkezi. Evren Günay’la o gün burada karşılaşmamış olsaydık, şu anda bambaşka hayatlar yaşıyor olabilirdik. Kuluçka merkezinde, fikirsel olarak aynı frekansta buluşabileceğiniz çok kıymetli insanlar var. Öyle ki, yakın arkadaş olduğumuz beş firma daha mevcut. Burada girişimci bir yaklaşım sergilemek büyük önem taşıyor; süreç içerisinde ne gibi kazanımlar elde edebileceğinizi öğreniyorsunuz. Şu anda iki firma ile düzenli bilgi paylaşımı yaparak karşılıklı fayda sağlıyoruz.
