Gelecek derin teknolojide

HABER: BARIŞ CABACI

Mühendislik ve bilimsel araştırmalar üzerine çalışılan alanları kapsayan derin teknoloji, insanlığın karşı karşıya kaldığı çevre ve tıbbi sorunları çözmeyi amaçlıyor. Bu nedenle dünya teknoloji merkezlerinde önümüzdeki yıllarda tek konuşulan teknoloji alanı derin teknoloji olacak gibi gözüküyor.

TEKNOLOJİK GİRİŞİMLERİ GEÇTİ

Teknopark İstanbul’un kuluçka merkezi Cube Incubation öncülüğünde İstanbul Kalkınma Ajansı (İSTKA) iş birliğiyle hazırlanan “Türkiye’de ve Dünyada Derin Teknoloji Girişimciliği” başlıklı rapora göre, küresel girişimcilik ekosistemi, yaklaşık 3 trilyon dolar değerle, bir G7 ülkesi GSYİH’si kadar değer üretiyor. Geçtiğimiz yıl girişimcilik ekosisteminin risk sermayesi yatırımları 300 milyar dolara yaklaşarak, son 20 yılın en üst seviyelerine ulaştı. Bu sermaye birikimi genel olarak kısa vadeli ve teknoloji odaklı yatırımlardan oluşuyor. Yatırımcılar unicornlar çıkararak bu girişimlerin meyvesini aldı. Büyük finansman yükü ve riski ortadan kaldırmak için zamana ihtiyacı olan daha karmaşık teknolojiler ise artan toplumsal ihtiyaçlara rağmen nispeten daha az sermaye çekti. Bu durumdan özellikle bilim ve Ar-Ge üzerine inşa edilen, ancak iyi tanımlanmış bir pazarı olmayan derin teknoloji de nasiplendi.

2010-2011 yılları arasında teknolojik girişimlerin payı yüzde 77.2 olurken, derin teknolojinin payı yüzde 22.8 idi. 2017-2018 yıllarında bu oran teknolojide yüzde 55, derin teknolojide de yüzde 45’e yükseldi.

DÜNYADA YATIRIMLAR

Dünyada yaklaşık 51 ülkede bin 350 şehirde derin teknoloji yatırımı var. Dünyanın en büyük 10 şirketinden 7’si teknoloji alanında faaliyet gösterirken, aynı zamanda derin teknolojiye yatırımlarını da artırdı. Bu 7 şirket böylelikle birçok büyük şirketle ortaklığa yöneldi.

FOTONİK VE ELEKTRONİK

Dünya genelinde derin teknolojiye yapılan yatırımlarda en büyük payı fotonik ve elektronik aldı. Yatırımın en düşük yapıldığı alan ise kuantum bilgisayarları oldu.

ABD VE ÇİN LİDER

Derin teknoloji yatırımlarının yüzde 81’i ABD ve Çin tarafından gerçekleştirildi. ABD derin yatırımlar için 33 milyar dolar ayırırken, Çin ise 14.6 milyar dolarlık yatırım yaptı. Ancak yakında AB ülkelerinin genç dinamik nüfusu ve pazar büyüklüğü ile bu yatırımlarda lider olması bekleniyor.

TÜRKİYE’DE DURUM

Türkiye de bu yeni ve dinamik pazara 2015 yılında girdi ve bugüne kadar bin 307 firma deep.tech girişimi yaptı. Bunların 107’si bazı sebepler yüzünden kapandı. Kalan firmalardan sadece 172’si yatırım aldı. Bu firmaların aldığı yatırım miktarları ise henüz ürün gelişimine yetecek seviyede değil.

PATENT SAYISI ARTTI

Derin teknoloji ürünleri eşsiz olmasının yanında uzun vadeli yatırımlar gerektiriyor. Maliyetler de bu denli yüksek oluyor. Bu nedenle derin teknoloji ürününün patent aşamaları da önemli. Patent sayısını dikkate aldığımızda dünyada bugüne kadar 2.5 milyon patent başvurusu ile yeni malzemeler ve nanoteknolojinin birinci sırada olduğu görülüyor. Son 5 yılda ise en büyük artış yüzde 341 ile otonom araçlar, robotlar ve mekatronik kategorisinde gerçekleşti. Patent başvurularının artış oranı incelendiğinde, en büyük artışın yüzde 27 ile yapay zeka, veri ve görüntü işleme alanında gerçekleştiği görülüyor.

407 GİRİŞİM PATENTLİ

Türkiye’de faaliyet gösteren bin 200 girişim arasında patent alan 407 derin teknoloji girişimi mevcut. Bu girişimlerin toplam bin 100 patenti var. Ayrıca Türkiye’de derin teknolojiye ait özel fonlama şirketleri faaliyette. Bu şirketler, sadece derin teknoloji girişimleri fonluyor.

TÜRKİYE LİDERLİĞE OYNUYOR

Türkiye toplam girişimler içinde derin teknoloji ürünlerinin payının yüzde 25’e ulaşmasını hedefliyor. Son yıllarda sayısı hızla artan teknoparklar sayesinde bu hedefe ulaşmak mümkün olabilecek. Bu nedenle Teknopark İstanbul’a derin teknoloji için 100 milyon liralık yatırım yapıldı. Teknopark İstanbul Genel Müdürü Bilal Topçu, İstanbul Ticaret’e bu alandaki çalışmaları anlattı.

1.7 MİLYAR $ YATIRIM

Türk girişimler tarafından yurt dışında kurulan 60 derin teknoloji girişiminin 1.7 milyar dolarlık yatırım aldığını söyleyen Topçu, şunları kaydetti: “Ülkelerin ve insanların geleceği tamamen derin teknolojilerle şekillenecek. Çünkü dünyayı değiştirecek ve geliştirecek çözümler derin teknoloji ile sağlanıyor. Pandemi, birçok alanda teknolojilik girişimin yararını gösterdi. Şüphesiz bu dönemde derin teknolojik çözümler insanlık adına önemli çözümler de buldu. Türkiye’nin derin teknoloji alanında daha fazla söz sahibi olması gerekiyor. Bu hedef için hem savunmada hem derin teknolojide Ar-Ge üssü olan Teknopark İstanbul ve Cube Incubation faaliyetlerine tüm hızıyla devam ediyor. Yapılan tüm yatırımlar ve belirlenen yol haritası ile Türkiye bu alanda liderliğe oynayacak.”

SATIŞ-PAZARLAMA

Derin teknoloji girişimlerinin klasik girişimlere göre birçok açıdan zorlandığını söyleyen Bilal Topçu, satış ve pazarlamanın bunların başında geldiğini belirtti. Topçu, “Girişimcilerin yüzde 64’ü sermaye ihtiyacı duyuyor. Bu zorluğun ardından sırasıyla tutucu pazar yapısı, doğru bağlantılara ulaşma ve ürün geliştirme sürelerinin uzunluğu geliyor” dedi.

Bilal Topçu, bu sorunların çözümünü yönelik şu önerilerde bulundu: “Girişimler satış ve pazarlama konularında nitelikli iş gücüne erişebilir ve Ar-Ge dışı alanlarda deneyimli ortaklarla eşleşebilirlerse pazara ulaşma konusunda başarılı olabilirler. Yeni deep.tech merkezimiz de hem yönetimsel tecrübesi hem derin teknoloji şirketlerinin iş süreçlerinde gerek duyacağı tüm fiziki koşulları sunma ve dış kaynaklara ulaşmada önemli bir köprü olacak.”

Topçu, kısa zaman içerisinde uluslararası arenada önemli bir derin teknoloji merkezi olmayı hedeflediklerini belirterek, “Türkiye’deki derin teknoloji girişimlerinde hizmet sağlanan ana sektörlerde sağlık, üretim ve yapı öne çıkıyor. Bu iki sektöre ek olarak savunma ve havacılık sektörlerine odaklandık. Türkiye’nin gücünü artıracak girişimleri bu merkezden birlikte çıkaracağız” dedi.

DERİN TEKNOLOJİ NEDİR

Deep.tech ya da derin teknoloji kavramı, bundan tam 7 yıl önce VC firması Propel(x)’in CEO’su Swati Chaturvedi tarafından ortaya atıldı. Bu kavram, derin teknolojiler geliştiren girişimleri, iş modeli inovasyonunu, artırılmış hizmet iyileştirmelerini genel teknolojik girişimlerden ayırmak için kullanılıyor.

DEVLET DESTEĞİ VAR

Derin teknolojiye yatırım yapmak isteyen girişimciler devlet desteklerinden de yararlanabiliyor. Desteklerden yararlanmak isteyenler, TÜBİTAK BİGG Girişimcilik Programı’na başvurabiliyor.

Bugüne kadar hibe alan girişimlerin oranları şöyle:

* %70:0-50 bin $
* %20: 50 bin-100 bin $
* %8: 100 bin-250 bin $
* %1: 250 bin-500 bin $
* %1: 500 bin ve üstü $

DERİN TEKNOLOJİ NEDEN ZOR?

* Güçlü araştırma tabanı
* Ağır endüstrileşme süreci
* Büyük yatırım ihtiyacı
* Henüz tanımlanmamış ürünlerin pazarlanması

DERİN TEKNOLOJİ KATEGORİLERİ

* Yapay zeka, veri ve görüntü işleme
* Artırılmış ve sanal gerçeklik
* Otonom araçlar, robotlar ve mekatronik
* Endüstri 4.0 alanındaki girişimler

ANA SEKTÖRLER

* Tarım
* Otomotiv ve ulaşım
* Tüketici ürün ve hizmetleri
* Savunma ve havacılık
* Enerji
* Çevre ve su
* Finans
* Gıda
* Sağlık
* Üretim ve yapı
* Mobil telekomünikasyon
* Perakende

DEEP.TECH GİRİŞİMLERİNİN YÜZDE 45’İ İSTANBUL’DA

* %45: İstanbul
* %24: Ankara
* %9: İzmir
* %5: Kocaeli
* %3: Eskişehir
* %2: Bursa
* %12: Diğer

27 Eylül 2021 Pazartesi

Etiketler : Gündem