Gayrimenkul yatırımcıları yönünü yeniden toprağa çevirdi. Arsa alımları, pandemiyle birlikte başlayan doğaya yönelme eğiliminin etkisiyle yoğunlaşırken, küçük metrekareli evlere ilgi de arttı. Sahil kasabaları kalıcı yaşam alanı haline gelirken, lüks evde yaşama kültürü yerini enerji verimliliği olan, zemini sağlam, güvenli yaşam alanlarına bıraktı. 6 Şubat depremi, Trump 2.0 dönemiyle küresel belirsizliklerin artması ve Türk halkının geleneksel tasarruf kültüründe toprağın yer alması bu süreci daha da hızlandırdı.
ARSAYA YÖNELİM
Dünya genelinde kiralar son iki yılda ortalama yüzde 150 artarken, özellikle metropollerde bu oran yüzde 200’ü aştı. TÜİK verilerine göre, 2024 yılında Türkiye genelinde konut satışları bir önceki yıla göre yüzde 17.3 azalarak 1.2 milyon adede geriledi. Buna karşın, Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü verileri, 2024’te arsa satışlarının yüzde 22 artışla 720 bine yaklaştığını ortaya koydu.
Artan maliyetler nedeniyle müteahhitler yeni projelere daha temkinli yaklaşırken, vatandaş da küçük metrekareli ve doğa içinde zemini sağlam, geleneksel yaşam alanlarına ve arsa alımına yöneliyor.
VERİMLİLİK VE DOĞALLIK
2024 yılı itibarıyla İzmir, Muğla ve Antalya’nın sahil kasabalarında arsa ve küçük konut satışları ciddi bir yükseliş trendine girdi. Bodrum’da arsa fiyatları son 12 ayda yüzde 68 artarken, Antalya’da ise yabancıya konut satışında Rus ve Alman yatırımcıların etkisiyle yüzde 35’lik artış kaydedildi. Büyük metrekareli, yüksek aidatlı konutlar yerine enerji verimli, fonksiyonel, doğa ile entegre çözümler öne çıkıyor. Sektör temsilcileri, 2025 yılında modüler konut projelerine yönelik taleplerin yüzde 40 artmasını bekliyor.
FAİZ YÜZDE 1’İN ALTINI GÖRMELİ
İstanbul Ticaret’e konuşan Müstakil Sanayici ve İşadamları Derneği (MÜSİAD) Genel Başkanı Mahmut Asmalı, arsa alımının geçmişte de günümüzde de canlılığını koruduğunu belirterek, özellikle büyükşehirlerdeki arsa arzının artık fiziki sınırlarına ulaştığını ifade etti. İstanbul’da satılık arsaların çoğunda imar, miras ya da hukuki problemler bulunduğuna dikkat çeken Asmalı, “Sorunsuz imarlı arsa yok denecek kadar az. Bu da fiyatların sürekli yüksek seyretmesine neden oluyor” dedi.
2025 yılında konut piyasasında ciddi bir hareket beklenmediğini, çünkü mevcut faiz oranlarının orta ve alt gelir grubu için konut edinimini neredeyse imkansız hale getirdiğini belirten Asmalı, şöyle konuştu: “Aylık kredi faiz oranları yüzde 1’in altına inmeden piyasada canlılık oluşmaz. Bu da zaman alacak. Ancak yılın son çeyreği daha hareketli geçebilir.”
YENİ MODEL UYGULANMALI
Mahmut Asmalı; Bodrum, Marmaris, Kuşadası gibi sahil bölgelerinde son beş yılda yüzde 1500’e varan fiyat artışları yaşandığını kaydederek, bu bölgelerdeki yoğunluk ve fiyatların artık İstanbul’la yarışır düzeyde olduğunu vurguladı. İstanbul ve Marmara çevresi için sosyal konut üretiminin ve kentsel dönüşüm projelerinde rezerv konut modelinin hayata geçirilmesi gerektiğini belirten Asmalı, “Taşı, boşalt, yık ve tekrar yerleştir” sistemine dayalı dönüşüm modelinin uygulanması gerektiğini ifade etti.
PLANLI YATIRIM ŞART
Konyalı Sanayi ve İş Adamları (KONSİYAT) Genel Başkan Yardımcısı Mükremin Tekin de sektördeki dönüşüme dikkat çekerek, 2025 yılına ilişkin şu değerlendirmeyi yaptı: “2024’te faiz oranlarının yüksekliği ve ekonomik belirsizlik nedeniyle arsa talebinde yüzde 10 civarında düşüş yaşansa da 2025’te uzun vadeli düşünen yatırımcılar yine toprağa yönelecek. Konut piyasasında fiyatların yüzde 15 daha artması, barınma sorununu büyütebilir. Bodrum, Çeşme, Antalya gibi bölgelerde yatırımcılar sadece yazlık değil, kalıcı yaşam kuruyor. Sahil bölgeleri, gayrimenkulün yeniden şekillendiği alanlar haline geldi. Lüks kavramı da değişti. Gösteriş yerine çevre duyarlılığı, enerji tasarrufu, sağlıklı yaşam alanları ön plana çıkıyor. Statüden çok konfor ve sürdürülebilirlik aranıyor. 2025 yılı itibarıyla gayrimenkulde trend yön değiştirdi. Arsa yatırımı artık sadece birikimi değerlendirme aracı değil, aynı zamanda yeni bir yaşam vizyonu sunmaya devam ediyor.”
YENİ NESİL İÇİN KALICI TERCİH HALİNE GELİYOR
Gayrimenkul Yatırımcıları Derneği Yönetim Kurulu Üyesi Ömer Faruk Akbal, şunları söyledi: “Şehir hayatı içinde fazlalıklardan arınma fikri yükseliyor. Gençler, yeni evlenenler ve yalnız yaşayan bireyler artık büyük metrekarelere değil, akıllı çözümlere ihtiyaç duyuyor. Kompakt ama işlevsel ev tasarımları hem ulaşılabilir hem de sürdürülebilir bir yaşam vadediyor. 1+1 veya 2+1 ama çok iyi planlanmış daireler; sadeleşmenin, maddi yükü azaltmanın ve yeni nesil yaşam tarzının bir sonucu. Bu sadece geçici bir trend değil; özellikle yeni nesil için kalıcı bir tercih haline geliyor.”
İMAR DURUMUNDA HAYAL KIRIKLIĞI YAŞAMAYIN
Mükremin Tekin, arsa yatırımlarındaki yükselişin, imar dışı alanlarda kontrolsüz yapılaşma riski doğurabileceğini belirterek, “İmar durumu ve altyapı olanakları dikkatle incelenmeli, yatırım bölgesinin gelişim potansiyeli doğru analiz edilmeli. Kısa vadeli kazanç beklentisiyle hareket eden yatırımcılar, hayal kırıklığı yaşayabilir” uyarısında bulundu.
