G20’de yer alan tek Afrikalı

* Afrika kıtasının en büyük ikinci ekonomisi olan Güney Afrika Cumhuriyeti, G20 üyeleri arasındaki tek Afrikalı ülke olarak öne çıkıyor. Türkiye ile yaklaşık 1.5 milyar dolar ticareti olan ülke, ekonomisini yeniden canlandırmak için sektörel eylem planı ve ekonomik toparlanma programını açıkladı.

* Güney Afrika Cumhuriyeti, 59 milyon nüfusu ve birçok kıtalar arası anlaşma ile diğer ülke pazarlarına doğrudan açılabiliyor. ABD pazarına gümrük vergisi olmaksızın erişilebiliyor. Ülke milli gelirinin büyük bir kısmını yeraltı kaynakları, hizmet ve turizm sektörleri oluşturuyor.

HAZIRLAYAN: AYSUN DİNLER

Afrika kıtasının en güneyinde yer alan Güney Afrika Cumhuriyeti (GAC), 59 milyon nüfusu ve ekonomisi ile Sahraaltı Afrika’sının önde gelen ülkeleri arasında. G20 üyesi olan Güney Afrika Cumhuriyeti, dünyanın en büyük 35. ekonomisi, Sahraaltı Afrika’sının da Nijerya’dan sonra en büyük ikinci ekonomisi konumunda. Ekonomik büyümede duraklama dönemine giren Güney Afrika Cumhuriyeti, kalkınma hızını yeniden hızlandırmak için sektörel eylem planını ve ekonomik toparlanma programını açıkladı.

Hint ve Atlas Okyanusu’nun geçiş noktasında yer alan Güney Afrika Cumhuriyeti’nde eyalet sistemi uygulanıyor. Ülkede Pretoria (idari), Cape Town (yasama), Bloomfontein (yargı) olmak üzere 3 başkent bulunuyor.

ÖNEMLİ İKİ ANLAŞMA

Türkiye ve Güney Afrika Cumhuriyeti arasında ticaret hacmini geliştirmek için birçok anlaşma ve yatırım için çalışılıyor. İki ülke arasında 2000’de Yatırımların Karşılıklı Teşviki ve Korunması Anlaşması, 2005’te ise Çifte Vergilendirmenin Önlenmesi Anlaşması imzalandı. Bu anlaşmalarla günden güne artan ticaret hacmi, 2020’de 1.462 milyar dolara ulaştı. Türkiye ve Güney Afrika Cumhuriyeti arasında STA bulunmaması, ticaretin gelişmesinin önündeki en büyük sorun olarak ortaya çıkıyor. Bu kapsamda Güney Afrika Cumhuriyeti, Ticaret Bakanlığı tarafından belirlenen hedef ülkeler arasında yerini aldı.

G20 ÜYESİ

Güney Afrika Cumhuriyeti’nin dünya ekonomisiyle bütünleşmesi 1994 yılında tam demokrasiye geçişiyle gerçekleşti. Afrika kıtasındaki tek G20 üyesi olan Güney Afrika Cumhuriyeti, ekonomik çeşitliliği tekrardan sağlayarak vatandaşların gelir farklarını ortadan kaldırmayı hedefliyor. Güney Afrika Cumhuriyeti’nde birçok yatırımı bulunan Türk firmaları için önemli bir diğer konu da, pazarda tüketicilere göre ürün politikası belirleyip, buna uygun yatırım yapmak.

PLATİNDE LİDER

Dünyada iş yapma kolaylığı sıralamasında Güney Afrika Cumhuriyeti 84. sırada yer alıyor. Yatırımların önündeki bir diğer sorun da ülkede bulunan bürokratik engeller. Ülke hükümeti bu sorunları aşmaya yönelik adımlar atıyor. Ekonomik gelir kaynağının büyük bir kısmını ise hizmet sektöründen karşılıyor. Sanayi alanında kendini geliştirmek için yatırımları bekleyen Güney Afrika Cumhuriyeti’nde, ihracatın yüzde 40’ı değerli maden ve metallerden oluşuyor. Ayrıca Güney Afrika Cumhuriyeti, dünyanın en büyük platin üreticisi. Bunun yanında dünyada en fazla altın, kömür ve krom rezervine sahip ülkeler arasında. Güney Afrika Cumhuriyeti, doğal kaynaklar konusunda zengin olduğu için emtia fiyatları konusuna da duyarlı yaklaşıyor.

Cumhurbaşkanı Cyril Ramaphosa tarafından 2020’de açıklanan ekonomik toparlanma programında, ülke ekonomisinin büyümesini tetikleyecek öncü sektörün altyapı olduğu belirlendi. Programın ikinci ayağında ise enerji güvenliğinin sağlanması hedefleniyor.

HEDEF ÜLKE

Güney Afrika Cumhuriyeti, diğer ülkelerle imzaladığı ticaret anlaşmalarıyla yatırımcılara önemli fırsatlar sunuyor. Ayrıca yatırımcıları çekmek için ekonomik bölgeler de oluşturuldu. Bu bölgelerde vergiler yüzde 28’den yüzde 15’e düşürüldü. Güney Afrika Cumhuriyeti, en eski gümrük birliği olarak bilinen Güney Afrika Gümrük Birliği’nin (SACU) de üyesi. Bu anlaşma ile ülke, ABD pazarına ‘African Growth and Opportunity Act’ ile gümrük vergisi olmaksızın erişebiliyor. Güney Afrika Cumhuriyeti’nin, AB ve EFTA üye ülkeleriyle STA ve MERCOSUR ülkeleri ile yaptıkları tercihli ticaret anlaşmaları bulunuyor. Bu anlaşmalar sayesinde yatırım yapan firmalar neredeyse tüm kıtalara ulaşımı tek bir noktadan sağlıyor.

STA için zamana ihtiyaç var

İki ülkenin stratejik ortak olduğunu söyleyen Güney Afrika Cumhuriyeti Büyükelçiliği Maslahatgüzarı Tshepo Ranamane, İstanbul Ticaret’in sorularını yanıtladı.

İkili ticari ve ekonomik ilişkiler hakkında kısaca bilgi verir misiniz?

İki ülkenin gelişen siyasi ve büyüyen ekonomisinin nedeni jeostratejik konumları. İki ülkenin ekonomik gelişmeleri Ortak Ekonomi Komisyonu’na (JEC) dayanıyor. Dönemin Güney Afrika Ticaret ve Sanayi Bakanı olan Rob Davies, 2017 yılında gerçekleştirilen son JEC’de, Güney Afrika’da bir Karma Ekonomik Komisyonu için üst düzey bir Türk ekonomi heyetini ağırladı. Türkiye ile iş yapma konusunda karşılaşılan temel sorun ise Serbest Ticaret Anlaşması imzalanması konusu.

Bu, hâlâ üzerinde düşünülen ve sonuçlandırılabilmesi için zamana ihtiyaç olan bir süreç.

İNŞAATTA FIRSAT

Covid-19 nedeniyle iki ülke arasında potansiyel sektörlerde ve yatırım alanlarında yaşanan değişimler neler?

2020’de Başkan Ramaphosa, altyapı açığının bir an önce giderilmesi gerektiğini belirtti. Bu da Türk inşaat sektörüne pek çok fırsat sunuyor. Yatırım zirvesi sırasında Cumhurbaşkanı, enerji gibi stratejik sektörlere daha fazla yatırım çekme arzusunu dile getirdi. Diğer yandan, kömür karbonundan en büyük yeşil ev gazı yayanlardan biriyiz. Dolayısıyla mevcut elektrik kesintileri, Türk yenilenebilir enerji sektörü için bir fırsat olarak değerlendirilebilir.

Ayrıca iş insanları turizme acil ilgi göstermeli.

HAMMADDE REZERVLERİ

Güney Afrika, Türk iş insanlarına ne gibi fırsatlar sunuyor? İşbirliği yapılacak sektörler ve ürün grupları neler?

Mineral kaynakları, kimyasallar, çelik-metal açısından Güney Afrika hammaddelerine yönelik küresel talep giderek artıyor. Bu nedenle, Türk iş insanlarının bu kaynaklardan yararlanmayı ya daha fazla ithal ederek ya da ürün işleme ve geliştirme yatırım projeleri için mevcut teşviklerden faydalanmayı düşünmesi gerekiyor. Afrika Kıta Serbest Ticaret Anlaşması, Afrika içi ticareti hızlandırmayı amaçlıyor. Ancak bunun başarılı bir şekilde gerçekleşmesi için Türk yatırımcıların Güney Afrika ve diğer Afrika ülkelerini tercih edilen bir yatırım hedefi olarak görmeleri gerekiyor.

ÖNCE PAZARI ANLAYIN

Güney Afrika’da Türk iş insanlarının yaşadığı zorluklar neler?

Güney Afrika’daki Türk işletmelerinin başarılı olabilmesi için Siyahi Ekonomiyi Güçlendirme (Black Economic Empowerment/BEE) ve Geniş Tabanlı Siyah Ekonomik Güçlendirme (Broad-Based Black Economic Empowerment/BBBEE) politikalarını anlayarak yatırım yapması gerekiyor. İyi bir şekilde hazırlanmış SEZ (Özel Ekonomi Bölgesi) teşviklerimiz ve tek durak noktası çerçevesinde iş yapma kolaylığı, bakım sonrası yardım da dahil olmak üzere iş öncesi zorlukların tamamının veya çoğunun azaltılmasını ve ortadan kaldırılmasını sağlamak için tasarlandı.

Güney Afrika
Cumhuriyeti ile
ilgili detaylar için
QR kodu
okutunuz

EN ÇOK NELER SATIYOR?

Makina ve cihazlar, işlenmiş ve ham yeraltı madenleri, çeşitli motorlu taşıtlar.

EN ÇOK NELER ALIYOR?

Otomobiller, bakır teller, hava araçları ve yedek parçaları, boya ve sıva malzemeleri.

15 Mart 2021 Pazartesi

Etiketler : Gündem