Uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu Fitch Ratings, Türk bankacılık sektörüne yönelik yayımladığı son analizde, 2025’in ilk çeyreğinde sektördeki risklerin arttığına dikkat çekti. Yüksek Türk Lirası faiz oranları ve yavaşlayan ekonomik faaliyetler, bankaların kredi performansında bozulmalara yol açtı. Takibe düşen kredilerdeki artış, bankaların genel sorunlu kredi oranını yukarı çekti. Fitch’e göre, ilk çeyrekte bankaların ortalama sorunlu kredi oranı (NPL), yükselen takipteki kredi girişleri nedeniyle artış gösterdi. Özellikle durağan ekonomik koşulların ve sıkı para politikasının etkisiyle, kredi kalitesindeki bozulma hız kazandı.
KÂR MARJLARI DÜŞÜYOR, GELİRLER ZAYIF KALDI
Fitch’in raporuna göre, Türk bankalarının ortalama işletme kârlılığı, 2024 son çeyreğe kıyasla belirgin şekilde geriledi. Bankaların risk ağırlıklı varlıklar (RWA) üzerinden hesaplanan kârlılığı, %4,7 seviyesinden %3,9’a indi. Bu düşüşte, düşük kredi ve menkul kıymet getirileri ile mevduat maliyetlerinin yüksek seyretmesi etkili oldu. Marj daralması, bankaların kârlılık yapısını olumsuz etkiledi.
Ticari gelirlerde gözlenen zayıflama devam ederken, takas maliyetlerinin gerilemesi bazı kayıpları telafi etse de bankaların gelir hanesi sınırlı büyüme kaydetti. İlk çeyrekte, birçok banka yalnızca marjinal düzeyde pozitif katkı sunabildi.
STAGE 2 KREDİLERDE STABİLİTE, TAHVİL İHRAÇLARINDA YAVAŞLAMA
Fitch’in değerlendirmesine göre, takip ve batık kredilerde belirgin artış gözlenirken, Stage 2 yani potansiyel risk taşıyan kredilerin oranı %9,1 düzeyinde sabit kaldı. Bu oran, bankaların kredi portföylerinin önemli kısmının hâlâ dikkatle izlenmesi gerektiğine işaret ediyor.
Takipteki krediler için ayrılan özel karşılık oranı ise önceki çeyrekteki %66 seviyesinden %64’e geriledi. Bu düşüş, risk yönetimi açısından kırılganlığa işaret eden bir gelişme olarak değerlendiriliyor.
DÖVİZ MEVDUATLARI VE İHRAÇLARDA GELİŞMELER
Yılın ilk çeyreğinde döviz kurlarındaki göreceli istikrar, bankaların yabancı para mevduat oranlarını %34’e kadar düşürdü (2024 son çeyrek: %36). Ancak Mart ayı sonrasında yeniden yaşanan oynaklıkla birlikte, YP mevduatları yaklaşık 12 milyar dolar artış gösterdi. İlk çeyrekte toplam tahvil ihracı ise 2,4 milyar dolar seviyesine ulaştı; fakat Mart’taki siyasi gelişmelerin ardından bu alanda bir yavaşlama kaydedildi.
SERMAYE YETERLİLİĞİNDE GERİLEME VAR
Raporda öne çıkan bir diğer veri ise ana sermaye yeterlilik oranı (Tier 1) oldu. 2024 son çeyrekte %14,6 seviyesinde bulunan bu oran, 2025’in ilk çeyreğinde %12,9’a geriledi. Bu düşüşün arkasında düzenleyici düzenlemelerin etkisi, operasyonel düzeltmeler ve bazı bankaların gerçekleştirdiği temettü ödemeleri yer aldı.
KREDİ NOTUNU TEYİT ETMİŞTİ
Kredi derecelendirme kuruluşu Fitch'ten yapılan açıklamada, Türkiye'nin uzun vadeli döviz cinsinden kredi notunun "BB-", not görünümünün ise "durağan" olarak teyit edildiği bildirildi. Türkiye'deki politika risklerine ve kredi notunu etkileyen zayıf ve güçlü unsurlara değinilen açıklamada, ülkenin düşük kamu borcu, dış finansmana erişimin sürdürülebilmesi, dayanıklı bankacılık sektörü ve "BB" grubunun ortalamasına göre yüksek kişi başı Gayri Safi Yurt İçi Hasıla gibi güçlü yönlerinin bulunduğu vurgulandı.
Açıklamada, Fitch'in temel senaryosunun politikaların 2026 boyunca görece sıkı kalacağı yönünde olduğu belirtilerek, 2028'deki seçimler öncesinde bir gevşeme beklendiği ancak negatif reel faizlere dönüşün öngörülmediği kaydedildi.
Haziranda yüzde 35'e düşen enflasyonun 2025 sonunda yüzde 28'e, 2026 sonunda ise yüzde 21'e gerilemesinin beklendiği aktarılan açıklamada, ancak bu oranın hala yüksek olduğu belirtildi. Açıklamada, Türkiye ekonomisinin 2025'te yüzde 2,9, 2026'da yüzde 3,5 ve 2027'de yüzde 4,2 büyüyeceğinin tahmin edildiği ifade edildi.
KREDİ NOTU ARTIŞI GELEBİLİR
Artan politika güvenilirliğiyle desteklenen enflasyonda kalıcı düşüş ve makro dengesizlik riskinin azalmasının Türkiye'nin kredi notunda artışa neden olabileceği belirtilen açıklamada, dış tamponlarının belirgin şekilde güçlenmesinin de kredi notuna olumlu etki yapabileceği vurgulandı.
Fitch Ratings, geçen yıl eylül ayında, Türkiye'nin kredi notunu "B+"dan "BB-"ye yükseltirken, not görünümünü "durağan" olarak belirlemişti.
Kredi derecelendirme kuruluşu, ocak ayında yaptığı değerlendirmede de Türkiye'nin kredi notunu ve not görünümünü teyit etmişti.
