Fintech girişimleri dijital banka oluyor

Geleneksel bankacılık lisansından bağımsız, doğuştan dijital bankalar kuruluyor. Bu gelişme, fintech girişimlerinin sayısını ve müşterilerin düşük maliyetli alternatiflerini daha da artıracak.

HABER: ADEM ORHUN

CovId-19 pandemisinde zaruri olarak bulunan çözümler, birçok sektörün gelişmesine de yol açtı. Bunlardan biri de finansal teknolojiler alanında oldu. Salgın sebebiyle insanların birbiriyle temastan kaçındığı ve uzaktan çalışıldığı dönemde ıslak imza gerekmeden dijital ortamda banka hesabı açılmasına izin verilmişti. 1 Mayıs 2021’de başlayan uygulamaya göre, müşterinin uzaktan kimlik tespiti yapılarak banka şubesine gitmesine gerek kalmadan müşteri kaydı oluşturulabiliyor. İki yıl önce başlayan bu uygulama, ‘doğuştan dijital banka’ iş modelinin de ne kadar uygulanabilir olduğunu gösterdi. ‘Uzaktan Müşteri Edinme’ uygulamasını, 29 Aralık 2021’de ‘Dijital Bankaların Faaliyet Esasları ile Servis Modeli Bankacılığı Hakkında Yönetmelik’ takip etti. 

Bu yönetmelikle şube olmadan, sadece elektronik bankacılık ile hizmet veren bankaların faaliyetlerine, bankacılık hizmetlerinin, finansal teknoloji şirketleri ve diğer işletmelere bir servis modeli olması amacıyla yeni düzenlemeler yapıldı. 

Tam da mevzuatta yer aldığı gibi finansal teknoloji şirketleri bu kapıdan girdi.

5 DİJİTAL BANKA VAR  

Daha önce geleneksel bankacılık faaliyetlerine bağlı olarak yürütülen dijital bankacılık hizmetleri, artık fiziki şubesi olmayan, doğuştan dijital bankalar tarafından da gerçekleştirilebiliyor. Bu alana, banka markasıyla bilinen kuruluşların yanı sıra finansal teknolojiler alanındaki girişimler ve çok şirketli kuruluşlar (holdingler) ilgi duydu. Nitekim Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu (BDDK) kararıyla şimdiye kadar kurulmasına izin verilen 5 dijital banka bulunuyor. Bunların bazıları katılım bankacılığı, bazıları ise mevduat bankası modeliyle çalışıyor.

DOĞUM TARİHLERİ

BDDK’nın kuruluş kararlarına göre faaliyetlerine izin verilen dijital bankalar şunlar oldu: 

* Hayat Katılım Bankası A.Ş. unvanlı (dijital) katılım bankası (21.04.2022)

* Kasa Katılım Bankası A.Ş. unvanlı (dijital) katılım bankası (07.07.2022)

* T.O.M. Katılım Bankası A.Ş. unvanlı (dijital) katılım bankası (04.08.2022)

* FUPS Bank A.Ş. unvanlı (dijital) mevduat bankası (28.09.2022)

* Ziraat Dinamik Banka A.Ş. unvanlı dijital banka (23.03.2023)

BÜRO VAR, ŞUBE YOK

Dijital bankaların fiziki ­­şube açmalarına izin yok. Mevzuata göre bu bankalar genel müdürlük ile genel müdürlüğe bağlı hizmet birimleri dışında muhabirlik, acentelik, temsilcilik kuramıyor. Genel müdürlüğe bağlı hizmet birimlerini fiziksel şube gibi kullanması da yasak. Ancak, müşteri şikayetlerini ele almak üzere en az bir fiziksel büro kurması zorunlu. Ayrıca dijital bankalar, kendi ATM ağları ya da diğer ATM ağları üzerinden hizmet sunabiliyor. Dijital kanallarda hesap işlemi, para transferi, kredi kartı işlemi, kredi kullanımı, fatura ödemesi, döviz, fon ve hisse senedi işlemi yapılabiliyor. 

MÜŞTERİLERİ KOBİ

Dijital bankalar, mevzuatta aksi öngörülmediği sürece mevduat ya da katılım bankası olmalarına göre kredi kuruluşlarının yapabileceği bütün faaliyetleri gerçekleştirebiliyor. Ancak dijital bankaların kredi müşterileri yalnızca finansal tüketicilerden ve KOBİ’lerden olabiliyor. Bu bankalar, KOBİ sınırları dahilinde faaliyet gösteren işletmeler ile ticari ve mesleki amaçlar dışındaki amaçlarla faaliyet gösteren tüketicilere kredi verebiliyor. 

DOĞUŞTAN ŞUBESİZ

Daha önce ‘dijital bankacılık’ hizmeti veren kurumlar mevcuttu. Örneğin Enpara ve CEPTETEB, dijital bankacılık hizmeti veriyor. Ancak bunu geleneksel bankacılık lisansına bağlı olarak ve hizmetlerinde yeni bir kanal olarak uyguluyorlardı. 

2022 başında yürürlüğe giren Dijital Bankacılık Yönetmeliği kapsamında artık herhangi bir finansal teknoloji girişimi, yeterli altyapıyı oluşturduğunda, geleneksel bankaların lisanslarına ihtiyaç duymadan (şubesiz) dijital banka kurma izni alabiliyor. 

03 Nisan 2023 Pazartesi