Uluslararası Enerji Ajansı’nın (IEA) 2016 Dünya Enerji Görünümü Raporu’na göre dünyada önümüzdeki 24 yılda 42.2 trilyon doları aşan bir enerji yatırımı yapılacak. Bu rakam nüfus ve teknoloji kullanımı arttıkça dünyanın enerjiye duyduğu ihtiyacın artacağını da ortaya koyuyor. Bu ihtiyacı karşılamak için yatırımlar öneriliyor. 2040’a kadar geçecek 24 yıllık sürede yapılacak yatırımların önemli bir kısmı Türkiye ile ilgili. Çünkü Türkiye de son 10 yılda Çin ardından en fazla enerji ihtiyacı artan ülke konumunda.
YARISI ELEKTİRİKTE
Dünyada 2016-2040 yılları arasında elektrik sektörüne 19 trilyon 238 milyar dolar yatırım yapılacak. Yeni yapılacak elektrik üretim santrali projeleriyle birlikte, sisteme 7 bin 184 gigavatlık kapasite daha eklenecek. Böylece elektrikte toplam kurulu güç 11 bin 200 gigavata ulaşacak.
YÜZDE 57’Sİ YENİLENEBELİR
Kapasite artışının yüzde 57’sini yenilenebilir enerji kaynakları oluşturacak. Bu dönemde yenilenebilir enerji kurulu gücüne 4 bin 112 gigavat eklenecek. Yenilenebilir enerjiyi yüzde 22 ile doğalgaz takip edecek. Doğalgaz santrallerinin kurulu gücü bin 572 gigavat artacak. Kapasite artışı içerisinde kömürün payı yüzde 14, nükleer yüzde 5 ve petrolün de yüzde 2 olacak. Söz konusu dönemde, kömürden elektrik üretim kapasitesine bin 22 gigavat eklenecek. Onu, 351 gigavatla nükleer ve 127 gigavatla petrol izleyecek.
OECD DIŞI ÜLKELERE
Kurulu güce yapılan eklemelerin büyük bölümü Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü (OECD) dışındaki ülkelerde gerçekleşecek. Bu ülkelerde elektrik kurulu gücüne 4 bin 920 gigavat eklenirken, OECD üyesi ülkelerde ise bu rakam 2 bin 264 gigavat olacak. Dünyada 2040’a kadar elektrik talebi her yıl yüzde 2 büyüyerek, 34 milyon 250 bin gigavatsaata çıkacak.
YENİ SANTRALLERE 11 TRİLYON DOLAR YATIRIM
Elektrik sektörüne 2040’a kadar 19 trilyon 238 milyar dolar yatırım yapılacak. Yatırımın yüzde 58’i santral yapımında, geri kalan kısmı ise elektriğin iletim ve dağıtımında değerlendirilecek. Santral yapımına toplam 11 trilyon 179 milyar dolar yatırım yapılacak. Santral yapımında en büyük payı yenilenebilir enerji alacak. Yenilenebilir enerjiye 7 trilyon 78 milyar dolar kaynak aktarımı yapılacak. Aynı dönemde fosil yakıtlı santral yapımına 2 trilyon 684 milyar dolar, nükleer enerjiye 1 trilyon 417 milyar dolar harcanacak. İletim ve dağıtım sektöründe ise toplam 8 trilyon 59 milyar dolar yatırım gerçekleştirilecek.
PETROL ARAMA, ÜRETİM İLETİM VE RAFİNERİ
24 yıllık dönemde petrol ve doğalgaz kaynaklarının arama, üretim, iletim ve rafineri aşamalarına toplam 22 trilyon 836 milyar dolar yatırım yapılması bekleniyor. Petrol ve doğalgaz sektöründe en çok kaynak aktarımı arama ve üretim sektöründe gerçekleşecek. Söz konusu dönemde arama ve üretime 17 trilyon 489 milyar dolar yatırım yapılacak. Petrol ve doğalgaz iletimi için de toplam 4 trilyon 64 milyar dolar yatırım yapılacak. İletim masrafları içerisinde doğalgaza 3 trilyon 19 milyar dolar, petrole ise 1 trilyon 45 milyar dolar harcanacak.
KRİTİK TEKNOLOJİ PLANI GELİYOR
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı, enerji sektöründe teknoloji alanında dışa bağımlılığın azaltılması, cari açığın düşürülmesi ve istihdamın artırılmasına yönelik çalışmalarına hız verdi. Bakanlık, gelecek yıl bu alanlardaki araştırma ve geliştirme faaliyetlerine ilişkin yapılacak projelerin belirlenmesi için Kritik Teknoloji Planı oluşturacak. Söz konusu projeler, kamu kurumları, araştırma kuruluşları, üniversiteler, özel sektör temsilcileri ve ilgili sivil toplum kuruluşlarıyla yürütülecek ortak çalışmalar sonucunda belirlenecek.
GÜNEŞE DAYALI ÜRETİM
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı, teknoloji planının yanı sıra enerji sektöründe üretim ve verimliliği artıracak projeleri de hayata geçirmeyi planlıyor. Bu kapsamda, güneş enerjisine dayalı üretim miktarlarının denetimi amacıyla, Güneş Enerjisi İzleme ve Kontrol Sistemi’ni kurarak, bu alandaki verimliliği artırmayı hedefliyor.
İHTİYACI EN ÇOK ARTAN İKİNCİ ÜLKE TÜRKİYE
Türkiye de önemli enerji yatırımları planlıyor. Türkiye son 10 yılda Çin’in ardından enerji ihtiyacı en çok artan ikinci ülke konumunda. 2010-2015 yıllarında elektrik dağıtım bölgeleri için 8 milyar lira yatırım yapan Türkiye, elektrik dağıtım sektörü için 2016-2020 döneminde 18 milyar liralık yatırım daha yapacak. TEİAŞ’ın ana omurga sistemi için yapılacak 12 milyar liralık yatırımla beraber Türkiye’nin 5 yıl için öngördüğü yatırım toplamı 30 milyar lirayı bulacak.
YATIRIM DEVAM EDECEK
Dünyada petrol rafineri işlemleri için ise toplam 1 trilyon 283 milyar dolar harcanacak. OECD ülkeleri rafineri faaliyetlerine 369 milyar dolar kaynak ayırırken, OECD dışında ise bu miktar 914 milyar dolar olacak. Kömür kaynaklarına ise 1 trilyon 135 milyar dolar yatırım yapılacak. Kömürün iletimi için kullanılan liman ve demir yolu ulaşımına ise toplam 285 milyar dolar harcama yapılacak. Madencilik sektöründe yeni kapasite eklemeleri için 433 milyar dolar harcanırken, mevcut maden sahalarının bakımı için 417 milyar dolar kaynak ayrılacak.
MADENCİLİKTE E-DEVLET DÖNEMİ
Madenler başta olmak üzere tabii kaynakların etkin yönetimi ve ekonomiye katkısını artırmak amacıyla 2018 sonuna kadar tüm madencilik işlemleri e-devlet sistemi üzerinden yürütülecek. Enerji dışı doğal kaynaklar için kamu tarafından yapılan sondaj miktarı da 2019 sonuna kadar kademeli olarak artırılacak.
