Emlakta yabancı piyasası hareketli

Giriş: 28.05.2019 - 00:00
Güncelleme: 17.12.2024 - 22:35

HABER: ADEM ORHUN

Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlığına hak kazanmak için öngörülen sabit sermaye tutarı 2 milyon dolardan 500 bin dolara indirildi. Türkiye’de gayrimenkul sahibi yabancıların vatandaşlığa geçişi için gereken asgari taşınmaz bedeli de 1 milyon dolardan 250 bin dolara çekildi. Türkiye’de 250 bin dolarlık gayrimenkul alan yabancılar ve aileleri, Türk vatandaşlığı için başvuruda bulunabiliyor. Konuyla ilgili olarak İstanbul Ticaret Odası’nda ilgili kurumların uzmanlarının katılımıyla bir toplantı düzenlendi. Gayrimenkul ve Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı Derneği (GYODER) tarafından düzenlenen toplantıda, İçişleri Bakanlığı Yabancı Yatırımcılar Vatandaşlık Müracaat Ortak Ofisi’nden Göç Uzmanı Alper Işık, Hazine ve Maliye Uzmanı Gönül Köklü Öztürk, Tapu Uzmanı Hüseyin Üstün, İstanbul İl Nüfus ve Vatandaşlık Müdürlüğü’nden Rabia Yüksel mevzuattaki değişiklikleri anlattı ve soruları cevapladı. Toplantıda geçtiğimiz aylarda yapılan düzenlemelerin ardından yabancıya taşınmaz satışı yoluyla vatandaşlık başvurusunda yoğunluk yaşandığı kaydedildi. Başvuruların önemli bir kısmının İran, Suudi Arabistan ve Irak vatandaşlarından geldiği belirtildi.

DEĞERLEME RAPORU

Emlak müşavirleri, avukatlar, inşaat projesi hazırlayanlarla müteahhitlerin ilgiyle takip ettiği toplantıda, kamu uzmanları özellikle taşınmaz satışında ‘değerleme raporu’nun önemine ve ‘ödeme’ usulüne dikkat çekti. Önceki yıllarda dolandırıcılık şikayetlerinin yaşandığını belirterek, yeni düzenlemeye göre, yabancıya taşınmaz satışında öncelikle ‘emlak rayiç değeri’ni gösterir rapor hazırlanması gerektiğini belirttiler. Uzmanlar, “Tapuda yazan satış rakamıyla değerleme rakamı aynı olmak zorunda değil. Ancak satış rakamı 250 bin doların üzerinde olmalı” dedi.

KDV İNDİRİMİ

Değer ve satış rakamının 250 bin dolardan az olmaması gerektiğini belirten uzmanlar, KDV indiriminden yararlanmak isteyenlerin bu indirimi düştükten sonra 250 bin dolardan aşağıya inmeleri durumunda vatandaşlığa başvuramayacağına dikkat çekti. Ödemenin banka hesabından nakit yapılması gerektiğini hatırlatan uzmanlar, “250 bin ABD doları veya karşılığı olan TL olarak ödenebilir. Ancak ödemeyi yapan hesabın, taşınmazı alan kişinin olması lazım. Vekil olursa da açıklama kısmında ‘şu kişinin satın aldığı şu taşınmaz için vekili tarafından yapılan ödeme’ olduğu mutlaka belirtilmeli” dedi. Uzmanlar ayrıca, hisseli taşınmaz satışının da mümkün olduğunu, ancak vatandaşlık başvurusu yapmak için alınan hissenin değerinin en az 250 bin dolar olması gerektiğini kaydetti.

TAPUDA İŞLEM ŞART

Uzmanların verdiği bilgiye göre, taşınmaz mülkiyetinin devrini amaçlayan resmi sözleşmelerin mutlaka taşınmazın bulunduğu Tapu Sicil Müdürlüklerinde yapılması gerekiyor. Buna göre resmi satış öncesinde noter huzurunda ‘satış vaadi sözleşmesi’ imzalanması da mümkün.
Ancak satış sözleşmesi resmi şekilde yapılan taşınmazın mülkiyetinin kazanılması Tapu Müdürlüklerinde yapılacak tescil ile mümkün oluyor.
Uzmanlar ayrıca şu noktalara dikkat çekti:

  • Satışı yapılan taşınmazın 2017’den itibaren yabancılarla ilişkisi bulunmamalı.
  • Taşınmaz satışı Türk vatandaşından yabancıya yapılmalı.
  • Satın alınan taşınmaz, üç yıl boyunca başkasına satılmamalı.

SATIŞ BEDELİ NASIL TRANSFER EDİLMELİ?

Satış bedeli transferinin yabancı ülkeden veya Türkiye’deki bankalar aracılığıyla döviz ya da karşılığı Türk parası olarak gerçekleştirilmesi mümkün. Bedelin, alıcı hesabından çıktığının ve satıcı hesabına yatırıldığının bankalar tarafından onaylanmış dekontlar ile tevsik edilmesi gerekiyor. Ayrıca ödemenin, taşınmazı alan kişinin hesabından yatırılması gerekiyor. Taşınmaz satış sözleşmesini yapan kişinin ödemesi, babasının hesabından yapıldığı için vatandaşlık başvurusu reddedilen kişiler olduğu bildirildi.

BAŞVURU NEREYE YAPILIYOR?

Taşınmaz maliki veya yetkili temsilcisinin, Tapu Müdürlüğü’ne ön başvuru yapması gerekiyor. Ön başvurular genellikle öğle tatilinden önce, Tapu Müdürlüğü’nde sıra numarası alınarak yapılıyor.

ÇOCUKLARIN YAŞINA DİKKAT

Türkiye’de taşınmaz satın alan yabancının varsa eşi ve çocukları da vatandaş olabiliyor. Ancak satış yapılıp dosya İçişleri Bakanlığı tarafından onaylanana kadar 18 yaşını dolduran çocuk, vatandaşlık alamıyor. 45 günde tamamlanması öngörülen sürecin bu günlerde satıştan sonra üç-dört ayda tamamlanabildiği öğrenildi. Uzmanlar bu bakımdan, emlak müşavirlerine ve vekillere, “Satış işlemi dışında bir vaatte bulunmayın” tavsiyesini dile getirdiler.

YABANCILAR HANGİ TAŞINMAZLARI ALABİLİYOR?

Yabancı uyruklu gerçek kişiler, kanuni sınırlamalara uyulmak kaydıyla ülkemizde nitelik bakımından her türlü taşınmaz (konut, işyeri, arsa, tarla) edinebiliyor. Yabancı uyruklu gerçek kişiler, satın aldıkları yapısız taşınmazda (arsa, tarla) geliştireceği projeyi iki yıl içinde ilgili Bakanlığın (Belediye, Tarım İl Müdürlüğü) onayına sunmak zorunda.

HANGİ BELGELER GEREKİYOR?

  • Taşınmazın Tapu Senedi Belgesi veya köy/mahalle, ada, parsel, bina, bağımsız bölüm bilgisi
  • Kimlik belgesi veya pasaport (Gerektiğinde tercümesi ile birlikte)
  • İlgili belediyeden, taşınmazın emlak rayiç değeri belgesi taşınmaz değerleme raporu
  • Binalar için (konut, işyeri, vb.) zorunlu deprem sigortası poliçesi
  • Satıcının 1 adet, alıcının 2 adet fotoğrafı (son 6 ay içinde, 6x4 ebadında)
  • Türkçe bilmeyen taraf varsa yeminli tercüman
  • Yurt dışında düzenlenen vekaletname ile işlem yapılması halinde tercümesiyle beraber vekaletnamenin aslı veya onaylı örneği

İŞLEM MALİYETLERİ NELER?

  • İlgili belediyeden alınan ‘emlak rayiç değeri’nden az olmamak üzere satış bedeli üzerinden, hem alıcı hem satıcı tarafından tapu harcı ödeniyor.
  • Yöresel olarak belirlenen döner sermaye ücreti tahsil ediliyor (2019 yılı için en fazla 128x2.5 TL)
  • 2644 sayılı Tapu Kanunu’nun 35’inci maddesine göre yapılan mülkiyeti devir borcu doğuran işlemlerde hizmet bedeli, işlem sırasında ve işlem için belirlenen döner sermaye bedeline ilave maktu olarak tapu müdürlüğünce tahsil ediliyor(2019 yılı için 598.25 TL).