Elektrikli otomobillerle yıldızı parlayan madenler

HABER: BARIŞ CABACI

Avrupa Birliği (AB) üyeleri başta olmak üzere birçok ülke karbon salınımını engellemek için fosil yakıtlı araçların kullanımını kısıtlamaya başladı.

Bu durum, dünyada ve Türkiye’de başta elektrikli otomobiller olmak üzere elektrikli araçlara geçişi hızlandırmaya başlarken, değerli emtiaları da aranır hale getirdi. Bu süreçte lityum, nikel, kobalt ve grafit, elektrikli otomobilde temel madenler arasında yer aldığı için bunlara hem talep arttı hem de bu ürünlerin dönüşümü için yapılan yatırımlar hız kazandı. Türkiye ise bu madenlere talebin arttığı dönemde, grafit rezervlerinde dünya birincisi olarak dikkat çekiyor. Ancak, dünya genelinde bu madenlerin çıkartılarak ihtiyacagöre dönüştürülmesi için yatırım yapılması önemli.
Örneğin, elektrikli otomobilin temel girdileri arasında yer alan lityum pazarının 2025’e kadar 100 milyar dolarlık hacme ulaşması bekleniyor.

LİTYUM ALTERNATİF İLE ÇÖZÜLECEK

Türkiye, dört kıymetli emtianın pazar büyümesinde yer almak ve rezervlerini verimli kullanmak için çalışmalarını sürdürüyor. Jeologlar, Türkiye’de henüz lityum rezervinin keşfedilmediğini belirtiyor. Bu nedenle Türkiye, otomobilin kalbi olarak bilinen lityum üretimi için alternatif arayışına girdi. Dünya bor rezervlerinin yüzde 73’üne sahip olan Türkiye’de kurulan Eti Maden Lityum Karbonat Üretim Tesisi’nde, rafine bor üretimi esnasında ortaya çıkan sıvı atıklardan lityum üretmeye başlayan tesis, ilk etapta yıllık10 tonluk üretim yaptı.

Tam kapasiteyle devreye girmesi durumunda tesisin, yıllık 600 tonluk bir üretim gerçekleştirerek Türkiye’nin lityum ihtiyacının bir kısmını karşılaması bekleniyor.

TALEPTE BÜYÜK ARTIŞ

Dünyada lityum talebinin ise 2019’daki 17 bin tondan yüzde 990’lık artışla 2030’da 185 bin tona ulaşması bekleniyor.

Bir diğer maden olan kobaltın en büyük rezervi Demokratik Kongo Cumhuriyeti ile Rusya’da bulunuyor. Uluslararası Enerji Ajansı’nın (IEA) raporunda, 2019’da 19 bin ton olan kobalt talebinin 2030’a kadar yüzde 847 artarak 180 bin tona çıkabileceği belirtiliyor. Nikel için öngörülen ise talebin 65 bin tondan yüzde 1.323 artışla 925 bin tona yükselmesi. Grafit pazarının 2018’de 5 milyar dolarlık hacme sahip olduğu belirtilirken, pazarın iki sene sonraki büyüklüğünün ise 55 milyar dolara ulaşması bekleniyor.

ELEKTRİKLİ OTO İÇİN 5 KAT FAZLA MADEN

Dünyadaki otomobillerin yüzde 50’sinin, 2030’a kadar elektriklenmesi bekleniyor. Bu kapsamda, AB üyeleri başta olmak üzere birçok ülke karbon salınımını engellemek için fosil yakıtlı araçların kullanımını kısıtlamaya başladı. Yeşil dönüşümün olmazsa olmazı elektrikli otomobillerin üretilmesi için fosil yakıt tüketen otomobilden 5 kat daha fazla maden kullanılması gerekiyor. Elektrikli araçların üretiminde kullanılan lityum, nikel, grafit ve kobalt madenlerinin yaklaşık 1 milyar tonu aşkın bir
rezervi bulunurken, Türkiye bu madenlerden grafitte dünya lideri.

GERİ DÖNÜŞTÜREN KAZANIYOR

Dünyada arz-talep dengesine bakıldığında geri dönüşüm olmadığı varsayılırsa madenlerin ortalama 300 yıllık ömrü bulunuyor. Uluslararası Enerji Ajansı (IEA), bataryaların düşük karbon enerji sistemlerine geçişte kritik rol oynayacağını belirterek, batarya üretiminde kullanılan hammaddelerin daha sürdürülebilir şekilde üretilmesi gerektiği uyarısı yapıyor. Türkiye ile AB üyesi 6 ülkede elektrikli otomobil ve elektronik araçlarda kullanılan eskimiş lityum iyon pillerden elde edilecek hammaddeler, Türkiye’de dönüştürülmeye başlandı.

11 Nisan 2022 Pazartesi

Etiketler : Gündem