ABD, ‘de minimis’ olarak bilinen düşük değerdeki ürünlere gümrük vergisi muafiyetini kaldırdı. Böylece ABD, ürünün değeri ne olursa olsun tüm yurt dışı paketlerine vergi uygulamaya başladı. Daha önce 800 doların altındaki e-ticaret ithalatına vergi muafiyeti uygulanıyordu. Öte yandan, ABD Gümrük ve Sınır Koruma Birimi, geçiş sürecinde posta yoluyla gelen gönderilerde 6 ay boyunca 80-200 dolar arası sabit vergi alınacağını duyurdu. Trump yönetimi de bu adımın ABD’ye yıllık 10 milyar dolarlık ek gelir sağlayacağını ve yerli üreticileri koruyacağını açıkladı.
AB DE SINIRI KALDIRIYOR
ABD’nin vergi muafiyetinde sıfırlama uygulaması, AB ve İngiltere’yi de harekete geçirdi. AB Komisyonu, Şubat 2025’te üye ülkelere 150 Euro altındaki e-ticaret paketlerine uygulanan vergi muafiyetinin kaldırılması için çağrı yaptı. Alınan kararla birlikte vergi muafiyetinin 2028’e kadar tam kapsamlı bir şekilde uygulanması hedefleniyor. AB genelinde tüketiciye doğrudan gönderilen her küçük paket için 2 Euro gibi sabit bir işlem ücreti alınması da bir diğer önlem olarak düşünülüyor. Bu kararın en önemli nedeni ise 2024’te AB ülkelerine değeri 150 Euro altındaki paketlerle 4.6 milyar dolarlık ithalatın yüzde 91’inin Çin’den geldiğinin tespit edilmesi oldu. Bu rakam, 2023’e göre iki kat, 2022’ye göre üç kat artış anlamına geliyor. Avrupa’da Temu platformunun 92 milyon, Shein’in ise 130 milyonun üzerinde kullanıcıya ulaştığı ve bu platformların agresif büyümesinin pazar dengelerini sarstığı belirtiliyor.
135 STERLİN EŞİĞİNE AYAR
e-ticaret devlerinin yarattığı baskı, İngiltere’yi de harekete geçirdi. İngiltere’nin önde gelen perakende zincirleri Sainsbury’s ve Next, düşük değerli ithalat muafiyetinin hızla büyüyen Çin menşeli platformlarla rekabet edemediğini açıkladı. Bunun üzerine İngiltere, 135 Sterlin’in altında değere sahip ürünlerin gümrük vergisinden muaf olması kuralını gözden geçiriyor.
TÜRKİYE’NİN ÖNCÜ ADIMI
Türkiye ise e-ticarette düşük değerli ürünleri denetime tabi tutan ilk ülkelerden biri oldu. Yurt dışından alışverişlerde daha önce 150 Euro’ya kadar gümrüksüz ithalata izin verilirken, 2024’te alınan kararla bu kota 30 Euro’ya düşürüldü. Türkiye’de, değeri 30 Euro’ya kadar olan yurt dışı siparişlerde, AB ve ABD’den gelen ürünlere yüzde 30, diğer ülkelerden gelen ürünlere de yüzde 60 oranında vergi uygulanıyor. Kitap gibi basılı yayınlar ise vergiden muaf. Bu tutarın üzerindeki alışverişlerde normal ithalat vergileri, ürüne göre gümrük vergisi, yüzde 20 KDV, gerekiyorsa ÖTV ve gümrük sunum ücreti, damga vergisi gibi ek masraflar devreye giriyor. Araştırmalara göre, Türkiye’ye her gün ortalama 10 milyon dolar değerinde Çin menşeli ürün giriyor.
BAKANLIĞIN DESTEKLERİ
Küresel ticarette yeni bariyerler olduğunu söyleyen e-ticaret Uzmanı Merter Özdemir, “Özellikle düşük kıymetli (de minimis) gönderilerde dünya çapında belirgin bir sıkılaşma var” dedi. ABD’nin son kararının tüm ithal ürünlerine yönelik olduğunu, dolayısıyla tüm dünyadan ABD’ye giden küçük paketleri etkileyeceğini kaydeden Özdemir, AB ve İngiltere’nin muafiyet adımlarını da şöyle değerlendirdi: “AB, 2021’den beri 22 Euro ve altındaki paketlere KDV muafiyetini uyguluyordu. Bugün tüm ithal küçük paketlerde KDV var. Gümrük vergisi cephesinde de 150 Euro gümrük vergisi eşiğinin kaldırılması planlanıyor. AB’de de e-ticarete yeni bariyerler geliyor.” Türkiye’nin de bu durumdan kısmen etkileneceğine dikkat çeken Özdemir, şunları söyledi: “ABD’ye satış yapan Türk satıcılar ve düşük kıymetli tüm siparişler artık denetime ve vergiye tabi tutulacak. ‘Delivered Duty Paid (DDP)’ modelleri, yetkili aracı ile gümrük vergisi tahsilatı ve beyan süreçleri şart haline getirildi. Türkiye, Ticaret Bakanlığı’nın önceden hazırladığı desteklerle Türk ihracatçısının maliyeti artırmadan ticarete devam etmesine imkan sağladı.”
İHRACATÇILARA 6 TAVSİYE
e-ticaret Uzmanı Merter Özdemir, ABD’nin son gümrük vergisi kararından sonra firmalara ticareti devam ettirebilmeleri için şu 6 öneride bu lundu:
1. Pazar bazlı fiyat/marj revizyonu: ABD, AB ve İngiltere için vergiler dahil ‘landed cost’ hesaplarını ürün bazında güncelleyin; DDP opsiyonunu varsayılan yapın.
2. Beyan & sınıflandırma disiplini: HS kodu, menşe, kıymet; yanlış/eksik beyan riskleri artık daha maliyetli. (ABD’de Section 321’e dayalı pratikler bitti.) Beyanlarda yanlış bilgi vermeyin.
3. IOSS (Tek noktadan ithalat merkezi) & İngiltere KDV uyumu: AB için IOSS, İngiltere için 135 Sterlin altı satışta POS KDV süreçlerini eksiksiz işletin.
4. Yerelleştirme/depoculuk: AB’de 2028 senaryosunu düşünerek AB içi stok (3PL/fulfillment) opsiyonlarını değerlendirin. ABD için de yerel stok çözümü transit süre ve vergi şokunu azaltır.
5. Müşteri iletişimi: Sepette vergiler/duty dahil fiyat ve tahmini teslim sürelerini şeffaf gösterin; iade süreçlerini basitleştirin.
6. Bakanlık destekleriyle maliyet dengeleme: Pazaryeri komisyon/abonelikleri, dijital pazarlama, sipariş karşılama ve yurt dışı marka faaliyetlerini destek kalemlerine oturtun; 2025 üst limitlerini baz alarak bütçeleyin.
