e-Ticarette her il efsane olacak

Türkiye’de 2019 yılında yani pandemi öncesi e-ticaretin genel ticarete oranı yüzde 9.8 seviyesindeydi. Bu oran, şu an yüzde 19.1’e yükselmiş durumda. Yılsonu beklentisi ise bu oranın yüzde 20 bandını aşması ve e-ticarette yeni bir aşamaya daha geçilmesi.

Önümüzdeki dönem, e-ticaret faaliyeti yürüten işletmelerin sayısının tüm illerde artırılmasına yönelik çalışmalar ağırlık kazanacak. Devreye alınacak Türkiye e-İhracat Platformu’nun da sınır ötesi e-ticaret yönüyle önemli katkılar sağlayacağı kaydediliyor.

HABER: ŞEREF KILIÇLI

Türkiye ekonomisi, KOBİ ağırlıklı bir yapıya sahip. Girişimlerin yüzde 99.7’sini KOBİ’ler oluştururken, istihdamın yüzde 71’ini, katma değerin yüzde 35.5’ini, ihracatın yüzde 30.4’ünü ve Ar-Ge harcamalarının yüzde 27.1’ini yine KOBİ’ler gerçekleştiriyor. Dijitalleşme sürecinde Covid-19 salgınının hızlandırdığı e-ticaret, platform ekonomileri ve paylaşım ekonomileri gibi hizmet sunum kanallarının çeşitlenmesiyle birlikte Türkiye’deki KOBİ’leri de doğrudan etkiledi. Başarılı uygulamaların geliştiği, üretici ve tüketici davranışlarının yeni eğilimlere hızlı uyum sağladığı bir süreç yaşandı.

SON VERİLER

Toptan ve perakende ticaret gelişimini sürdürürken, e-ticaret de sektördeki ağırlığını artırdı. Nitekim en son verilere göre, 2022 yılında toplam e-ticaret hacmi 801 milyar lira olarak gerçekleşirken, perakende e-ticaret hacmi 458 milyar liraya ulaştı. Aynı dönemde sipariş adedi yüzde 43 artış ile 3 milyar 347 milyondan 4 milyar 787 milyona yükseldi. 2023 yılı ilk 6 ayında ise Türkiye’nin e-ticaret hacmi, bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 109.7’lik artışla 652.7 milyar lira olarak gerçekleşti. Perakende e-ticaret hacmi, bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 119’luk artışla 390 milyar lira oldu. Yine 2023 yılının ilk 6 ayında sipariş adetleri bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 20 artışla 2 milyar 131 milyon adetten 2 milyar 556 milyon adede yükseldi. Ayrıca 2004 yılında yüzde 0.9 olan internetten alışveriş yapanların oranının 2023 yılı sonunda yüzde 49.5’e ulaşması bekleniyor.

YENİ AŞAMA

Pandeminin gelişimini hızlandırdığı e-ticaret, genel ticarete oranında da büyük bir aşama kaydetti. 2019 yılından önce Türkiye’de e-ticaret istatistikleri Türkiye Bilişim Sanayicileri Derneği (TÜBİSAD) tarafından hazırlanıyordu. Buna göre, 2015 yılında e-ticaretin genel ticarete oranı yüzde 2 seviyesindeydi. 2019 yılından itibaren Ticaret Bakanlığı verileri yayınlamaya başladı. Pandemiden önce 2019 yılında e-ticaretin genel ticarete oranı yüzde 9.8 iken, bu oran 2020 yılında yüzde 15.7, 2021 yılında yüzde 17.7, 2022 yılında yüzde 18.6 seviyesine çıktı. Söz konusu oran, 2023 yılının ilk 6 ayında ise yüzde 19.1 olarak gerçekleşti. Beklenti, 2023 sonunda yüzde 20 bandının aşılması ve e-ticarette yeni bir aşamaya daha geçilmesi. Mevcut verilere göre, son 8 yılda e-ticaret genel ticarete oranını yüzde 855 artırmış durumda.

ÇOĞU 7 İLDE 

e-ticaret faaliyeti yürüten işletmelerin şehirlere göre dağılımına bakıldığında, 2023 yılının ilk 6 aylık verilerine göre işletmelerin yüzde 37.9’u İstanbul’da yer alıyor. İstanbul’u yüzde 9.2 ile Ankara, yüzde 7.3 ile İzmir, yüzde 4.6 ile Bursa, yüzde 3.3 ile Antalya, yüzde 2.4 ile Konya ve yüzde 2.3 ile Kocaeli takip ediyor. Yani e-ticaret faaliyeti yürüten işletmelerin toplam yüzde 67’si sadece 7 ilde yoğunlaşıyor. Kalan yüzde 33’ü de 74 ilde faaliyetlerini sürdürüyor. Dağılımdaki mevcut durum, önümüzdeki dönemde e-ticaret faaliyeti yürüten işletmelerin sayısının diğer illerde de artırılması hedefini beraberinde getirdi. e-ticaret hacminin düşük olduğu illerin e-ticarete katılım oranının artırılmasına yönelik çalışmalar, hem 12. Kalkınma Planı’nda hem de Cumhurbaşkanlığı 2024 Yılı Programı’nda yer aldı.

KASIM BEREKETİ

Öte yandan, e-ticaret için indirimlerin ve kampanyaların yoğun olduğu kasım ayında yeni bir rekor bekleniyor. 11 Kasım Bekarlar Günü, 24 Kasım Öğretmenler Günü ve Efsane Cuma ile 30 Kasım’da Siber Pazartesi dolayısıyla e-ticaret sitelerinde alışveriş oranlarının artacağı öngörülüyor. Sektör temsilcileri, işletmelerin kampanya indirimlerinin de etkisiyle Türkiye’de e-ticarette kasım ayında toplam 300-400 milyar liralık alışveriş yapılacağını tahmin ediyor. Söz konusu tahmin gerçekleşirse, 2023 Kasım kampanya döneminde, 2022 Kasım kampanya dönemine kıyasla yüzde 110’un üzerinde bir hacim artışı sağlanmış olacak. Ayrıca, e-ticaret ekosisteminde 2023 yılı toplam hacminin de yaklaşık 1.3 trilyon lira olması öngörülüyor.

YAPAY ZEKA DESTEKLİ TÜRKİYE E-İHRACAT PLATFORMU GELİYOR

Yurtiçi e-ticarette yakalanan başarının sınır aşan e-ticarette yani e-ihracatta da sürdürülmesi planlanıyor. Bu kapsamda Ticaret Bakanlığı, e-ihracatı desteklemek için TOBB ve TİM ile birlikte yeni nesil teknolojilerin kullanılacağı milli B2B platformu Türkiye e-İhracat Platformu’nu da önümüzdeki süreçte devreye alacak. Uygulama, e-ihracatın artırılması amacıyla ihracatçıların e-ihracat adımlarını öğrenebileceği, hedef ülke ve sektörlerin belirleneceği, ürün bazlı üretim ve ticareti ortaya koyan saha araştırmaları ve ihtiyaç analizlerinin gerçekleştirileceği yapay zeka destekli bir bilgilendirme platformu da olacak. e-ihracatın ihracat içindeki payının 2022 yılındaki yüzde 0.86 seviyesinden yüzde 10’a çıkarılması hedeflenirken, e-ihracat konsorsiyumları da hayata geçiriliyor. Şirketlerin, pazaryerlerinin ve perakende e-ticaret sitelerinin yurt dışı pazarlarda ve pazaryerlerinde satış yapabilmeleri desteklenirken, e-ihracat gümrük işlemleri de sadeleştirilecek. Basitleştirilmiş gümrük beyannamelerinin doğrudan mikro ihracatçılar tarafından verilebilmesine yönelik düzenlemeler de yapılacak.

LOJİSTİK ALTYAPI BELİRLEYİCİ OLACAK

e-ticaretin diğer illerde de artırılması hedefini değerlendiren Antalya Bilim Üniversitesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Mustafa Emre Civelek, lojistiğin belirleyici olmasına dikkati çekerek, “Bu hedefe ulaşmak için sadece teşviklerin verilmesi yeterli olmayacaktır. e-ticaret faaliyetlerinin artması ile lojistik altyapı arasında direkt ilişki bulunuyor. Bu nedenle öncelikle bir bölgedeki lojistik imkânların güçlenmesi, e-ticaretin gelişmesine doğal zemin oluşturacaktır” dedi. 

Türkiye e-İhracat Platformu’nunun oluşturulması çalışmalarına da değinen Doç. Dr. Civelek, şunları söyledi: “Önemli olan süreçlerin tamamen elektronik ortama taşınıp, sadeleştirilmesi ve basitleştirilmesi. İhracatçılarımızın dünya piyasalarında rekabet güçlerini artırmaları dijitalleşme ile yakından ilgili. Yeni kurulacak milli B2B platformunda dış ticaret işleminin başından sonuna kadar internet üzerinden yürütülebilmesi için işleme katılan tüm tarafların sisteme dahil olması gerekiyor. Gümrükler, bankalar, sigorta şirketleri gibi taraflar aynı platform üzerinde yer almalı ve süreçler tek sistem üzerinde bütünleştirilebilmeli.”

EFSANE CUMA EFSANE HAFTA OLDU  

Her yıl e-ticarete önemli bir ivme kazandıran kasım ayı kampanyalarını değerlendiren Birleşmiş Markalar Derneği (BMD) Başkanı Sinan Öncel, şöyle konuştu: “11.11 kampanyalarının iyi geçtiğini gözlemledik. 62 markayı işleten bir platformun yöneticisi bizim yönetim kurulu üyemiz. 11.11’deki artışın adet bazında ortalama yüzde 50 olduğunu söyledi. Pazartesi efsane hafta olarak başladı. Yani efsane cumayı, efsane haftaya dönüştürdük. Bizim için çok önemli bir satış aracı. Ancak perakendeci, yüksek maliyetlere rağmen kârlılıklardan çok büyük feragat ediyor. Kasım verilerinde, 2021-2022 yıllarının artışı ortalama yüzde 150 seviyesindeydi. Bu sene de aynı artışın olacağını tahmin ediyoruz.”

27 Kasım 2023 Pazartesi