e-ihracatta A’dan Z’ye yeni dönem

Ticaret Bakanlığı, geçtiğimiz günlerde ‘e-ihracat destekleri’ paketini açıkladı. Ancak paket, bildik teşviklerin ötesinde aslında bir iş modeli öngörüyor. Siparişten teslimata e-ihracatın bütün süreçlerini A’dan Z’ye aşama aşama tanımlayan paket, 17 tanıma 15 yeni destek getiriyor.

HABER: BARIŞ CABACI

Dünyadaki yeni ticaret düzeninin rekabet sahası e-ihracat ve mikro ihracat olarak görülüyor. Küresel e-ihracat pastası 4 trilyon dolara ulaşırken, Türkiye’de ise bu rakam 2.6 milyar dolara yükseldi. Yeni ticaret düzeninin belirleyicilerinden e-ihracat ve mikro ihracatın, tüm ülkelerin odak noktası olduğu gözlemleniyor.

ABD ve Çin gibi gelişmiş ülkelerde e-ihracatın genel ihracattaki payı yüzde 5’i bulurken, e-ihracat ve mikro ihracat yapan firmalara yönelik yatırımlar ve çeşitli teşvikler sağlanıyor. Türkiye’de ise bu rakam yüzde 1.3. Şirketlerin e-ihracata yatırımını artırmasıyla birkaç yıl içinde Türkiye’nin dünya ortalamasına ulaşması bekleniyor. e-ihracatın payını 2030’a kadar yüzde 10’a çıkarmayı hedefleyen Türkiye, e-ihracattaki tüm süreçleri destekleyen yeni bir destek paketini devreye aldı. Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren ‘E-İhracat Destekleri Hakkında Karar’, e-ihracatı A’dan Z’ye kadar ilgilendiren ilk destek paketi oldu. Bugüne kadarki ihracat destekleri hep geleneksel perakendeciliğe yönelik desteklerden oluşurken, bu yeni destekler tamamen e-ticaretin aşamalarını kapsıyor.

MİKRO İHRACAT VE İŞ MODELLERİ

Yayımlanan destek kararının sektörün nabzını tutan, adımlarını iyi analiz eden bir paket olduğunu söyleyen Elektronik Ticaret İşletmeleri Derneği (ETİD) Başkanı Emre Ekmekçi, şu değerlendirmeyi yaptı: “Paketin içinde yeni kavramlar bulunuyor. Bu kavramlar, yeni iş modellerini de beraberinde getirecek. Bunun yanında bu destek kapsamında paketten faydalanacak firmalara desteklerin bir platform üzerinden sağlanması adına e-ihracat konsorsiyumları kuruldu. e-ihracat alanında destek talep eden küçük firmaların başvurularının ardından desteklerini alabilmek için bu konsorsiyumlara başvuracağını, buradan birlik sağlayacağını öngörüyoruz. Sağlanan desteklerle e-ihracata cesaret edemeyen firmalar (genellikle mikro ihracat odaklı firmalar) hizmet alarak ürünlerini yurt dışı pazarlara rahatlıkla sunabilecek.”

MESLEKLER DE BERABERİNDE GELECEK

Yeni destek paketiyle birlikte e-ticaret sektöründe yeni iş modellerinin yanı sıra oluşan kavramlara yönelik işgücü yetiştirilmesi gerektiğini vurgulayan Ekmekçi, desteklerin yeni meslekleri beraberinde getireceğini söyledi. Ekmekçi, tanımlara yönelik yeni meslekleri ise şöyle sıraladı: “e-ihracatçı adında e-ihracat uzmanı, lojistik uzmanı, e-ihracat reklam uzmanı, e-ihracat dijital pazarlama uzmanı ve e-ihracat ticaret kategori uzmanı gibi hem yurt dışındaki platformları çok iyi tanıyan hem de global panelleri Türkiye’den yönetmeyi bilen kişiler ortaya çıkacak. En büyük avantaj olarak global platformların (Allegro, Amazon vb.) panellerinin Türkiye’den yönetilebilecek olmasını belirtebiliriz. Bu iş alanları için yurt dışından insan kaynağı bulmak zorunda kalmayacağız. Türkiye’den bu işler kolaylıkla yürütülebilecek.”

İŞ MODELLERİ VERİ ODAKLI

Mikro ihracatçıların yeni iş modeli belirlemede etkin rol üstleneceğini söyleyen İstanbul Ticaret Üniversitesi İşletme Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Ömer Torlak da paketin sektöre sunacağı faydaları şöyle anlattı: “İş modellerinde daha düşük stoklarla çalışma, taşıma, depolama, tasarım vb. maliyetleri paylaşma becerisi gösterebilen, hatta stratejik olmayan yazılım ve veri yönetimi konusunda da ortaklık yapabilen değişimleri yakalayacaklar. Yeni iş modelleri bağlamında daha fazla konuşulacak kavramlar olarak da veri madenciliği, veri analitiği ile veriyi stratejik bilgiye dönüştürme kavramlarını iş dünyasının günlük rutininde daha fazla duyacağız.”

YENİ BİR SOLUK

“Paket, geleneksel perakendeciler dışında; e-ticaret siteleri, pazaryerleri, B2B platformları ve yeni bir statü olarak getirilen e-ihracat konsorsiyumlarına yönelik destekleri kapsıyor” diyen Uluslararası E-İhracat Platformu (WORLDEF) Başkanı Ömer Nart ise konuyla ilgili şu bilgileri verdi: “e-ihracata yönelik destekler doğal olarak geleneksel perakende ekosistemini de kapsıyor. Bu desteklerde, eski desteklerden farklı olarak sipariş karşılama (fulfillment) ve depo kira destekleri dikkat çekiyor. Ayrıca, e-ihracat yapan ya da yapmak isteyen firmaların talep ve beklentilerine göre dizayn edilmiş. Yeni oluşan kavramlara göre teşvik edilen bu destek paketi, operasyonel bir paket oldu.”

Nart, 28-29 Eylül tarihleri arasında düzenlenecek World E-Commerce Forum’da yeni desteklerle birlikte işbirliklerinin artacağını ve global B2B işbirliklerinin daha da kolay olacağını belirtti.

DEPO ORTAKLIĞI AVANTAJ SAĞLAR

Destek paketinin sektörü mutlu ettiğini söyleyen ETİD Başkanı Emre Ekmekçi, şu açıklamaları yaptı: “Önümüzdeki dönemde bu konsorsiyumlarla yurt dışında ortak depo ya da PTT’nin öncülüğünde lojistik merkezleri açılabilir. Konsorsiyumların belirli yerlerde ortak hareket etmesi gerekebilir ve bu durum firmalara avantajlar sunabilir. Aynı zamanda bu çalışmalar yurt dışındaki pazaryerlerinin de Türkiye’ye ve Türk satıcı gruplarına artık daha fazla önem vermesini sağlayacak. Yurt dışındaki pazaryerlerinin rekabet ortamı gelişecek ve pazar hareketlenecek.”

İHRACAT BİRİM DEĞERİ YÜKSELİR

e-ihracatta hem yeni nesil iş modellerine adapte olmak hem de büyüyen pastadan daha fazla pay almak için desteklerin önemli olduğunu söyleyen İstanbul Ticaret Üniversitesi İşletme Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Ömer Torlak, “Büyük miktarlardaki ihracattan elde edilemeyecek ciro ve kazancın ortaya çıkmasına katkı sağlama potansiyeli olan e-ihracat teşviklerinin önemi daha net olarak anlaşılıyor. Katma değeri yükseltecek e-ihracat, aynı zamanda yıllardır çözüm aranan birim değeri yüksek ihracatı da sağlamış olacak. Büyük volümlü konteyner ticareti yanında küçük volümlü ve birim değeri daha yüksek küçük ölçekli ihracatımızın artmasına katkı sağlayacak bir teşvik sisteminden söz edilebilir. Farklılaştırılmış ve mikro ölçekte e-ihracatı özendirme potansiyeline sahip bu sistemin geleneksel ihracatı olumsuz etkilemesi değil, tam tersine olumlu anlamda teşvik edici olması da muhtemel” dedi.

MİKRO İHRACAT FORMALİTEYİ AZALTIYOR

Real Market Strategy Kurucusu Yakup Kocaman, KOBİ’lerin ve mikro ihracatın kıymetinin önümüzdeki dönemde daha çok anlaşılacağını söyledi. İhracatta firmaların bürokrasiyle uğraştığını, e-ihracat ve mikro ihracatta bu sürecin minimum olduğunu belirten Kocaman, şöyle devam etti: “Mikro ihracatta 300 kg ve 15 bin Euro baremi çok önemli. Gelen yeni destekler de mikro firmaların ve KOBİ’lerin teşvik edilmesini sağlayacak. Denizyolu, karayolu, havayolu veya hızlı kargo ile gönderilen veya teslim alınan malların tüm süreçlerinin dijitalleşmesi işlemleri kolaylaştırıyor. e-ihracat ve mikro ihracatın avantajlarını ise şöyle sıralayabilirim: Bürokrasiyi ortadan kaldırıyor, maliyetleri azaltıyor, süreçleri kolaylaştırıyor, işletmelerin büyümesini hızlandırıyor.”

ADIM ADIM TANIMLAR

Kararda geçen yeni tanımların yanı sıra mevcut tanımlara da açıklama getirildi.

İşte 17 e-ihracat tanımı:

* B2B platformu (aracı ve toplayıcılar): İşletmeden işletmeye e-ticaret yapılmasını sağlayan aracı ve toplayıcı hizmet sağlayıcısı.
* Dijital pazarlama: Potansiyel müşterilerin iletişime geçilmesi için yapılan pazarlama yöntemi.
* e-ihracat konsorsiyumu: Süreci uçtan uca yapan, yeterli işgücü, depolama alanı, süreçleri yönetim imkanları olan imalatçı firmalar, işbirliği kuruluşları.
* e-ihracat paydaşı: Yurt dışı pazaryerlerine giriş şartı olarak sunulan ilgili ülkede bulunan iş ortağı.
* İşbirliği kuruluşlar: Bakanlık tarafından belirlenen kamu kurum ve kuruşları, çatı kuruluşlar ve e-ticaret konsorsiyumları.
* Pazaryeri (aracılar): Türkiye’deki global siteler bu tanıma dahil oldu. Aracı olarak tanımlanan bu girişimler, firmaların global pazarlara açılmasını sağlıyor.
* Perakende ticaret siteleri: Firmaların kendi sitesi üzerinden yaptığı e-ihracat için getirildi.
* Sanal ticaret ve alım heyeti (Kısmi toplayıcılar): Yararlanıcılar ile yurt dışında yerleşik şirketleri sanal ortamda bir araya getiren dış ticaret uzmanları.
* Fulfiment (Sipariş karşılama): e-ihracat kapsamında şirketin yeni bir siparişinin, son varış deposundan müşteriye ulaşması.
* Yararlanıcılar: e-ihracata yönelik ikinci bölümde sayılan desteklerden faydalanabilen şirketler, e-ihracat konsorsiyumları, perakende e-ticaret siteleri, pazaryerleri ve B2B platformlarını kapsıyor.
* Yurt dışı pazaryeri: Üçten fazla ülkede faaliyet gösteren veya iş merkezinin yerleşik olduğu yabancı ülkede e-ticaret pazar payında en az yüzde 15 paya sahip olan pazaryerlerini ifade ediyor.

UÇTAN UCA DESTEK

Yeni destek paketi özellikle uçtan uca e-ihracatın artmasını hedefliyor. Pazar payını artıracak bu paket 15 kalemden oluşuyor.

* Rapor desteği: 1.5 milyon TL
* Pazara giriş projesi: 200 bin TL
* Dijital tanıtım: 25 milyon TL
* Sipariş karşılama: 4 milyon TL
* Sipariş karşılama ve depo kiralama: 5 ila 25 milyon TL
* Yurt dışı pazaryeri desteği: 200 bin TL
* Pazaryeri komisyon giderleri: 750 bin TL-3 milyon TL
* Çevrimiçi mağaza ve hedef ülke destekleri: 3 milyon TL
* Yararlanıcılara ilişkin üst limitler: 4 milyon-45 milyon TL
* Ürün; alım-tanıtım-geliştirme: 1 milyon-4 milyon TL
* Türkiye E-İhracat Platformu desteği: 150 milyon TL
* Yazılım, istihdam, eğitim: 30 milyon TL
* Çok kanallı zincir mağaza desteği: 750 bin TL-20 milyon TL

26 Eylül 2022 Pazartesi

Etiketler : Gündem