Dünya balonlarının yüzde 80’i Türk patenti ile uçacak

HABER: SOYHAN ALPASLAN

Teknopark İstanbul Kuluçka Merkezi’nde (Cube Incubation) yerleşik Turkia Havacılık A.Ş., sıcak hava balonları için sıvılaştırılmış doğalgaz (LNG) kullanan yerli yakma ünitesi geliştirdi. Halen sıvılaştırılmış petrol gazı (LPG) ile uçurulan sıcak hava balonları, LNG’li yeni yakma üniteleri ile yüzde 40 tasarruf sağlayacak. Ayrıca LNG’li uçuşların enerji değeri, alternatif gazlara göre yaklaşık yüzde 50 daha yüksek olacak. Yani yedek dört yakıt tüpü yerine iki tüp taşımak yeterli gelecek ve böylece yolcu sayısı artırılabilecek.

AKADEMİSYEN ARAYIŞI

Renksiz, zararsız, çevre dostu LNG gazı ile çalışan yakma ünitesinin 20 yıllık incelemeli patentini alan Turkia, bu alanda birlikte çalışacakları yetkin akademisyen arayışını sürdürüyor. Almanya ve İspanya’dan gelen patent satın alma, ortaklık yapma tekliflerini reddeden firma, yeni nesil yakma ünitesini küçük değişikliklerle farklı sektörlere adapte etmeye hazırlanıyor. Turkia’nın kurucusu Elektrik ve Elektronik Mühendisi Hüseyin Dinç, Doğu Akdeniz Üniversitesi’nden 1991 yılında ilk üçte mezun olduktan hemen sonra iş hayatına atıldı. Dinç; Würth, Elf, Total Oil gibi akaryakıt sektörünün önde gelen firmalarında yöneticilik yaptı. 2015 yılında İzgi Enerji ve Kimya A.Ş.’yi, 2020 yılında ise Turkia Havacılık A.Ş.’yi kurarak girişimci oldu. Hüseyin Dinç, İstanbul Ticaret’in sorularını cevapladı.

SEKTÖR ‘OLUR’ DEDİ

Sıcak hava balonları için LNG’li yakma ünitesi geliştirme fikri nasıl doğdu?

Şimdiki çalışma arkadaşlarım; makina mühendisi İsmail Yener Toksöz, yanıcı-parlayıcı-patlayıcı maddeler uzmanı İsmail Haşimoğlu, yazılımcı Selçuk Karamağara, strateji planlama uzmanı Murat Yılmaz ile geçmişimiz yıllar öncesindeki iş hayatımıza dayanıyor. Sıcak hava balonu sahibi işletmelere LPG satışı yapıyor ve maliyetlerinin yüksek olduğunu biliyorduk. Sıcak hava balonları için sıvı doğalgaz ile çalışan yakma ünitesini geliştirmeye karar vererek uzmanlığımızın bu alana evrilmesini istedik. Projeye başlamadan önce balon uçuran firma sahipleri ile tek tek görüşerek, onların olurunu aldık.

20 YILLIK PATENT ONAYI

Projelerimizi hazırlayıp, 11 Ağustos 2015’te incelemeli patent müracaatımızı yaptık. Patentimiz 2018’de onaylandı ve 20 yıllık koruma süresi başladı. Türkiye Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü (SHGM), daha hızlı gelişe-bilmemiz ve imkânlarından yararlanmamız için Teknopark İstanbul’a yönlendirdi. 2019 Haziran ayında müracaatımızı yaptık ve bir ay sonra ‘Sıcak Hava Balonları İçin Yakma Ünitesi’ isimli projemiz ile Teknopark İstanbul’a kabul edildik. Turkia Havacılık A.Ş.’yi kurarak çalışmalarımıza başladık.

LPG İLE UÇUYORLAR

Sıcak hava balonlarında kullanılan yakıt türü nedir?

Balonların kubbeleri LPG’nin yanmasıyla ısıtılıyor. LPG saf propandan veya bütan ve propan karışımından oluşabiliyor.

10 UÇUŞ BÖLGESİ

Türkiye’de hangi bölgelerde balon uçuşları yapılıyor?

SHGM’nin tespit ettiği, yüksek turizm geliri sağlayacak 10 uçuş bölgesi mevcut. Uçuş izinleri de SHGM tarafından veriliyor. 350 sıcak hava balonu ile Nevşehir-Kapadokya en büyük uçuş bölgesi. Denizli-Pamukkale’de 70, Mardin’de 15 sıcak hava balonu uçuruluyor. Urfa Göbeklitepe, Kayseri ve Ordu’nun da içinde bulunduğu 7 bölgede uçuşların bu yaz başlamasını bekliyoruz. Balonların Türkiye’de ve dünyada ağırlıklı kullanım alanı turizm. Meteorolojide, keşif amaçlı çalışmalarda, coğrafi olarak ulaşımı güç bölgelerde bilimsel çalışmalarda da kullanılıyorlar.

İLK YERLİ BALON

Balonların menşei nedir?

Kapadokya’da yerleşik bir firmamız, 2019 yılında, Türkiye’nin ilk yerli tasarım ve üretim sıcak hava balonuyla bütün testleri geçerek, sertifika aldı. Yerli üretim balon sayısının kullanım oranının artmasını bekliyoruz.

BİRÇOK SEKTÖR KULLANACAK

LNG’li yakma ünitesi başka sektörlerde kullanılabilecek mi?

LNG’li yakma ünitesini çeşitli sektörlerin kullanımına sunmayı planlıyoruz. Büyük sanayi kuruluşlarının enerji jeneratörlerinde, otel ve restoranlarda, küçük binek araçlarında kullanılabilecek.

KKTC’YE UÇUŞ

Hüseyin Dinç, “KKTC’nin tanıtımı için hazırlık yapıyoruz. Kendi yakma ünitelerimizi kullanacağımız balonlarla Anamur’dan Girne ve Magosa’ya turistik uçuşlar yapacağız” dedi.

8 BİN BALON DÖNÜŞECEK

“Dünyada her yıl ortalama 8 bin sıcak hava balonu satılıyor. Bunların tamamı LPG’li yakma ünitesine sahip. Ürünümüzü 2021 yılı içinde ticarileştireceğiz. Önümüzdeki dört yıl içinde dünya sıcak hava balon sektörünün yüzde 80’ini ‘Made in Turkey’ yakma üniteleriyle dönüştürmüş olmayı hedefliyoruz. Çevre dostu, düşük maliyetli, yüksek enerji verimli bu dönüşümün karşısında durmanın mümkün olamayacağına inanıyoruz.”

22 BİN EURO CEPTE KALSIN

Hem yerli hem ithal balonlarda ürettikleri yerli yakma ünitesinin tercih edileceğini belirten Hüseyin Dinç, “Çünkü 22 bin Euro olan ithal yakma ünitesinin maliyetinden çok daha düşük maliyetli olacak. İthal sıcak hava balonu ve yakma ünitesinin maliyeti 70 bin ile 130 bin Euro arasında değişiyor” bilgisini verdi.

PATENTE YABANCI TALİP

Turkia Havacılık A.Ş., Almanya ve İspanya’dan gelen patent satın alma ve ortaklık taleplerini reddetti. Avrupa Birliği ülkelerinde patent müracaatını yapan firma, uluslararası havacılık firmalarına LNG kullanan yakma ünitesi satacak.


İŞTE AVANTAJLARI

* Yerli yakma ünitesi, yakıt maliyetini yüzde 40 azaltıyor.

* Satın alma maliyeti muadillerine göre çok düşük.

* LPG’li üniteden daha yüksek güvenirlilikte.

* Temiz, doğaya ve insan sağlığına zarar vermiyor.

* LNG yanarken oluşan gaz havada yok oluyor.

* LNG, karbon emisyon değerlerini düşürüyor.

15 Mart 2021 Pazartesi

Etiketler : Teknoloji