HABER: SOYHAN ALPASLAN
Teknopark İstanbul, stratejik sektörlerdeki üretimleri ve tasarımları ile dünyaya parmak ısırtan firmalara ev sahipliği yapıyor. Gazetemiz İstanbul Ticaret’te her hafta ünleri ülke sınırlarını aşan firmalarımızla gerçekleştirdiğimiz röportajlarla, onları daha yakından tanıtıyoruz.
DÜNYANIN İLKLERİ
Bu haftaki konuğumuz Teknopark İstanbul’un start up firmalarından Stratejik Yenilikçi Girişimler Ar-Ge Mühendislik şirketi. Firma, parabolik çanaklı güneş enerjisi sistemi, metal yorgunluğu sensörü, işitme kayıplarını ameliyatsız gideren östaki cihazı ve fırtınaya dayanıklı rüzgâr tribünü ile dünyada ilk ve tek olan üretimlere imza attı. Stratejik Yenilikçi Girişimler’in kurucusu ve Genel Müdürü Prof. Dr. Tarık Özkul’un geliştirdiği patent tabanlı eğitim sistemi ise MIT’de (Massachusetts Instute of Technology) büyük yankı buldu. İstanbul Ticaret’in sorularını cevaplayan Prof. Dr. Özkul, Boğaziçi Üniversitesi’nden elektrik mühendisi olarak mezun oldu. Florida Institute of Technology’de yüksek lisans ve doktora yaptı. 65’den fazla özgün ürünün tasarım ve üretiminde emeği geçti.
ENDOSKOPİK KAMERA ÜRETTİ
Ağabeyi ve firmanın kurucu ortaklarından Kulak Burun Boğaz (KBB) Doktoru Haluk Özkul’un muayenelerde kullanmak için kendisinden istediği endoskopik kamera tasarımını gerçekleştirerek sektörde bir ilki başaran Prof. Dr. Tarık Özkul bu süreci şu sözlerle anlattı: “1997 yılıydı… Sıfırdan özgün bir ürün tasarladım. Müşterilerimize 15 gün deneme süreci ve ömür boyu garanti veriyorduk, cihazı yok satıyorduk. Bizimle rekabet edemeyen Alman üretici fiyatlarını düşürmek zorunda kaldı. Ardından endoskopik kameranın soğuk ışığını ve optik endoskopun tasarımını ve üretimini yerlileştirdim. Katma değeri yüksek bir üründü. Türkiye’de katma değeri yüksek bir ürün olan grin lens teknolojisini de ilk biz kullandık. 1998’de genel muayenelerde kullanılabilecek 3.7 mm çapında bir mikro-laparoskop geliştirdim. Gramı altından daha değerli olan bu ürün ameliyatlarda lokal anestezi ile cerrahi müdahale imkanı sağladı. KOSGEB ürüne 10 üzerinden 10 vermişti ama sermaye bir türlü gelmeyince vazgeçtik.”
MİT’TE BÜYÜK YANKI YAPTI
1999 depremi ve 2001 krizinden sonraki gelişmeler Prof. Dr. Tarık Özkul ve ailesini 15 yıl Türkiye’den ayırdı. Birleşik Arap Emirlikleri’nin Sharjah Eyalet Üniversitesi’nden teklif alan Prof. Dr. Özkul, bilgisayar mühendisliği bölümünde hocalık yaptı. Üniversite için patent alırken patent yazmasını öğrenen Prof. Dr. Özkul bu süreci şu sözlerle dile getirdi: “Öğrencilerime de patent yazmasını öğrettim. Böylece düşük motivasyonlu öğrencilerim bir sınıftan 11 patent çıkardı. MIT’de eğitim konferansına gönderdiğim çalışmalar büyük yankı bulunca sistematik olarak patent geliştirme eğitimine başladım. 7 yıl yüzlerce lisans ve yüksek lisans öğrencisi üzerindeki araştırmalarımla ‘patent tabanlı eğitim sistemi’ kavramını oluşturdum.”
500 DÜNYA FİRMASI ARASINDA
Stratejik Yenilikçi Girişimler, Hello Tomorrow Global Challenge 2018’de dünyanın en etkili teknolojilerini üreten 500 firması arasına seçilerek finale kaldı.
İŞTE ŞAŞIRTAN 4 BULUŞ
1 PARABOLİK GÜNEŞ ENERJİSİ PANELİ
Dünyadaki ilk ve tek dev yekpare parabolik çanaklı güneş enerjisi sisteminin teknolojisi enerji, astronomi ve haberleşmede kullanılabiliyor. Prof. Dr. Özkul, bu konuda “Parabolik çanaklarla yüzlerce gigavat enerji ekonomik olarak toplanabiliyor. 3 bin derece sıcaklık üreten sistem enerjinin yanısıra hidrojenle oksijeni ayrıştıran enerji sistemlerinin ihtiyaç duyduğu ısıyı da üretiyor. Böylece yakıt jeneratörü olarak da kullanılabiliyor. Ürünümüze dünyanın her yerinden patent aldık. Çin 500 metre çaplı radio teleskopu 5 senede parça parça üreterek yerine taşıdı. Biz bu çanağı yekpare olarak yerinde aylar içinde kurabilecek kapasitedeyiz. Çin ile çölde parabolik çanak kurma çalışmalarımız var” bilgisini verdi.
2 İŞİTME KAYIPLARINA AMELİYATSIZ ÇÖZÜM
Prof. Dr. Özkul işitme kayıplarını engelleyecek icadını ise şöyle özetledi: “Östaki Disfonksiyonu Diagnostik Cihazını geliştirirken östaki borusunun her 20 saniyede bir açılıp kapandığını keşfettik. Kulak rahatsızlıklarının yüzde 80’i östaki borusu kaynaklı. Geliştirdiğimiz cihaz dünyada ilk. Östaki borusu ile ilgili problemleri bularak elektronik tedaviye imkan veriyor. Klinik denemeleri yapıldı ve ABD’de, AB’de patentini aldık.”
3 METAL YORGUNLUĞUNU ÖLÇEN SENSÖR
Metal yorgunluğu algılama sensörü; metal elemanlara sahip sistemlerin yorgunluğunu ölçüyor. Yorgunluğun, önce küçük daha sonra büyük çatlaklar ve kırılma ile sonlanmasını önlüyor. Çentik etkisi olgusunu kullanan, kredi kartı ebadındaki sensör taşıyıcının üzerine yapıştırılıyor ve kritik parçaların “konuşan dili” haline geliyor. Pilsiz çalışan sensör uzaktan elektronik olarak okunabiliyor. Taşıyıcının ömrü azaldıkça çentikler bir bir kırılarak kalan ömrü haber veriyor.
4 FIRTINAYA DAYANIKLI RÜZGAR TRİBÜNÜ
Prof. Dr. Tarık Özkul, “düşey akslı rüzgâr tribünlerine fırtına koruma özelliği eklediklerini belirterek bu icatlarını şöyle anlattı: “Fırtına çıktığında tribünün kanatlarını kapatan ve parçalanmasını engelleyen sisteme ABD, Japonya, Avrupa dahil bir çok ülkeden patent aldık. Ağırlığını azaltıp lego parçaları gibi standart parçalarla üretilebiliyorsunuz. Dünyada bu teknoloji ilk. Kurması, taşınması kolay, yüzde yüz yerli bu sistemin maliyeti de çok düşük.”
