Doğal afetlere sigorta kalkanı

Dünya peş peşe doğal afetlerle sarsılıyor. Küresel Doğal Afetler Raporu’na göre, 2023’ün ilk yarısında doğal afetler 194 milyar dolarlık küresel ekonomik kayba neden oldu. İklim değişikliğiyle önümüzdeki dönemlerde artması beklenen doğal afetlere karşı en önemli güvence ise riski sigortalamak.

HABER: SÜMEYRA YARIŞ TOPAL

Kahramanmaraş depremleri, Küresel Doğal Afetler Raporu’na göre 2023 yılının ilk yarısında küresel ekonomide en büyük kayba neden olan felaket olarak kayda geçti. Türkiye ve Suriye depremleri küresel ekonomide 91 milyar dolarlık kayba yol açarken, söz konusu kayıpların yalnızca 5.6 milyar doları sigortalı kayıp olarak kayıtlarda yer aldı. Bu arada dünya genelinde ilk altı ayda yaşanan doğal afetlerin yol açtığı ekonomik kayıp ise 194 milyar dolar oldu. Küresel Sigorta Birlikleri Federasyonu (GFIA) tarafından hazırlanan ‘Küresel Sigorta Koruma Boşlukları 2023’ raporuna göre, küresel riskler karşısında dört büyük koruma açığından birini de doğal afetler oluşturuyor. Sigortalama kültürünün gelişmemesi, iklim değişikliğiyle artacağı öngörülen doğal afetler karşında ekonomik kayıpların katlanmasına neden oluyor. 

SEL İÇİN GÜVENCE 

Türkiye Sigorta Birliği tarafından düzenlenen Sigorta Haftası’nın 12’ncisi, 25 Eylül-1 Ekim tarihleri arasında gerçekleşecek. Sigortacılık Haftası’nın bu yılki teması ise ‘Deprem ve Doğal Afetlere Hazırlıkta Sigorta Sektörünün Önemi’ olarak belirlendi. Sigortacılar, doğal afetler karşısında sigortalanma kültürünün yaygınlaşması için etkinliklerini planlamaya başlarken, Türkiye Sigorta Birliği, Sigortacılık ve Özel Emeklilik Düzenleme ve Denetleme Kurumu (SEDDK) tarafından yayımlanan tarife gereği; bina hasarlarında, tenzili muafiyet ya da müşteri sigorta uygulamaları yapılabildiği, bunun haricinde, deprem dışındaki sel ve doğal afetler için de üye sigorta şirketlerinin sunduğu poliçelerle sigorta güvencesi sağlanmasının mümkün olduğu çağrısında bulundu.   

ARTIYOR ANCAK YETMİYOR

GFIA’nın raporu, sigortalama konusundaki boşlukları gözler önüne seriyor. Rapora göre, 1990-2000 yılları arasında sigortalı kayıpların ortalama payı yaklaşık yüzde 22 olarak kayıtlara geçti. 2010- 2020 yılları arasında ise bu oran yüzde 33’e çıktı. Rapora göre sigortalama oranı artsa da kayıpların değeri arttığı için bu oran yetersiz kalıyor. Son 10 yılda sigortalama açığı nedeniyle yüzde 64’lük koruma boşluğu oluştu ve sigortalama kültürünün artmasıyla bu kayıplardan kurtulmak mümkün.

DEĞERLİ VARLIKLAR RİSKTE

Rapora göre, sigortalı kayıpların ortalama payı artıyor, ancak doğal afet koruma açığını mutlak rakamlarla azaltmak mümkün olmuyor. Koruma açığının artmasında nüfusun artması ve değerli varlıkların yüksek riskli bölgelere taşınması etkili oluyor. Açık Kuzey Amerika ve Avrupa gibi bölgelerde yüzde 30-40 arası bir yekun oluştururken, bazı düşük ve orta gelirli ekonomilerde neredeyse yüzde 100’e ulaşıyor. Bu durum da uzun vadeli ekonomik zorluklarla yüzleşilmesine ve büyük doğal afetlerde uluslararası yardıma muhtaç hale gelinmesine neden olabiliyor. 

İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ 

Dünya Ekonomik Forumu 2022’de, iklim değişikliğiyle ilgili önlem alınmazsa 2050 yılına kadar küresel GSYH’de yüzde 4 ila 18 arasında bir kayıp olacağı duyurulmuştu. GFIA da doğal afetlerin en büyük risk grubunu oluşturduğunu ve buna karşı koruma oranının yüzde 40’ın altında olduğunu belirterek, sigortalama kültürü için acil eylem planı çağrısında bulunmuştu. 

BÖLGEYE GÖRE FARKLILIK

Sigortalama açığından oluşan maddi kayıplar bölgelere göre farklılık gösteriyor. Rapora göre, Kuzey Amerika’da sigortacılar doğal afet kayıplarının yüzde 40’ını karşılarken Çin’de bu oran yüzde 10. Türkiye Sigorta Birliği’nden alınan bilgiye göre bu oran Türkiye’de yüzde 4-8 arasında. Bazı az gelişmiş ekonomilerde koruma açığı yüzde 100’e kadar ulaşabiliyor. Sigorta ve kamu sektörünün bazı çabalarına rağmen açık, 1970-2020 yılları arasında yıllık yüzde 4 oranında arttı ve iklim değişikliğinin hızlanması nedeniyle bu açığın büyümeye devam etmesi bekleniyor. 

YÜZDE 139’LUK ARTIŞ

Türkiye Sigorta Birliği’nden yapılan açıklamaya göre, sigorta sektörü 2023’ün ilk yarısında, bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 139 artışla 186 milyar TL prim üretiminde bulundu. Sektörün üstlendiği toplam tazminat, Kahramanmaraş depremlerinin de etkisiyle geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 273 artarak 165 milyar TL seviyesine ulaştı. Depremin etkisinin en yüksek olduğu ‘yangın’ branşında ise sektörün üstlendiği hasar, 6 milyar TL seviyesinden yüzde 914 artışla 66 milyar TL seviyesine yükseldi.

04 Eylül 2023 Pazartesi