Bu adımlar gelecek nesilleri de etkileyeceği için dijital teknolojilerle desteklenmiş ve olumlu sonuçları görülmüş örneklerin dikkate alınması gerekiyor. Burada da yeni bin yılın başında uygulanmaya başlayan dijital ikiz yöntemi öne çıkıyor.
HABER: DOÇ. DR. AYÇA DOĞANER
Kahramanmaraş depremlerinin birinci yılına geldiğimiz bugünlerde, kentlerin dönüşümü her yerde konuşuluyor. Özellikle deprem riski yüksek olan illerde yapılan dönüşümler hayati derecede önemli. Halihazırda depremden etkilenen kentlerin dönüşümünde de bazı gerçekler göz önünde bulundurulmalı. Kentsel dönüşümün deneme-yanılma ile yapılması için ise yeterli süre yok. Günümüzde alınan kararların gelecekte kritik etkileri olduğu göz önünde bulundurulduğunda yapılan planlamaların stratejik ve doğru olması elzem. Bu noktada kentlerin dijital ikizleri için adımlar atılması gerektiği vurgulanıyor.
Kentlerin yönetimi konusunda dünyada Şangay, Singapur, New York gibi örneklerin arkasında dijital ikiz teknolojileri bulunuyor. Dijital ikiz kavramı, ilk kez David Gelernter tarafından 1991 yılında öngörüldü. Dijital ikiz konsepti ise 2002 yılında Florida’da ilk kez üretim alanında uygulanarak, halka tanıtıldı.
KENTİN DİJİTAL MODELİ
Dijital ikiz, fiziksel bir varlığın, sürecin ya da sistemin sanal bir kopyası demek oluyor. Kentler bağlamında ise tüm kentsel çevrenin dijital bir modelinin oluşturulması anlamına geliyor. Söz konusu model, binalar ve altyapıdan ulaşım sistemlerine, kamu hizmetlerinden kamusal alanlara kadar her şeyi dahil ediyor. Kentle ilgili gerçek zamanlı veriler, daha öncesinde yaşanmış senaryolar ve kentle ilgili gelecek öngörüleri dijital ikiz teknolojisi sayesinde yerel yönetimler hızlı ve kolay bir şekilde paylaşılıyor. Gerçek zamanlı veri ve yapay zeka kullanan dijital ikiz, kentlerin sanal ve canlı aynaları haline gelerek, altyapıdan trafik düzenine, enerji tüketiminden inşaat süreçlerine kadar her alanda simülasyon sunuyor.
NELER SAĞLIYOR?
Dijital ikiz, şehirlerin maliyetleri azaltmasına ve inovasyonu artırmasına yardımcı oluyor.
VERİMLİ PLANLAMA
Hazırlanan raporlarda, kentlerin ‘daha verimli’ planlanması için dijital ikizlerin kullanılması sonucunda, 2025 yılına kadar 500’den fazla şehrin dijital ikiz teknolojisini benimseyeceği ve 2030 yılına kadar 280 milyar dolar tasarruf edileceği öngörülüyor. Aynı zamanda dijital ikiz teknolojisi ile kent yaşamının sürdürülebilirlik çalışmalarına da katkı sağlanacağı ortaya konuyor. Pazar büyüklüğü açısından, dijital ikiz pazarının 2026 yılına kadar 48.2 milyar dolara ulaşması ve yüzde 58 yıllık bileşik büyüme oranı ile büyümesi bekleniyor.
UYGULANAN ŞEHİRLER
Dünyada birçok bölgede dijital ikiz uygulamaları devam ediyor. Dijital ikiz kentlerden bazıları şunlar:
Rennes (Fransa): Dijital ikiz, metro planlamasında kullanıldı ve bu uygulama neticesinde önemli ölçüde inşaat maliyetleri azaldı.
New Mexico (ABD): Dijital ikiz, daha temiz bir şehir ve karbon emisyonlarını azaltmak için kullanıldı.
Georgetown (Malezya): Dijital ikiz, Covid-19 salgınının etkisini azaltmak ve kentsel ekonomik toparlanmayı sağlamak için kullanıldı.
Yeni Güney Galler (Avustralya): Dijital ikiz, altyapı inşaatçıları, proje uygulamasından önce sağlam dijital planlama kararları almasına ve bölgesel ekonominin gelişiminin teşvik edilmesine yardımcı.
Kunming (Çin): Trafik veritabanı kentsel trafik yönetiminde kullanıldı.
Shenzhen (Çin): Dijital ikiz teknolojisi Mawan Akıllı Limanı’nda uygulandı.
Xiong’an Yeni Bölgesi (Çin): Kentin ‘planlama, inşaat, yönetim, kullanım ve bakımını’ içeren kent yönetiminin tüm yaşam döngüsünün dijital denetimi için bir BIM yönetim platformu oluşturuldu.
TÜRKİYE’DEKİ DURUM
Afet yönetiminde bir binanın, mahallenin ve kentin dijital ikizinin olması oldukça önemli. Dijital ikiz sayesinde doğal afetlere hazırlanmak ve müdahale etmek, kamu güvenliğini düzenlemek ve kentin genel direncini artırmak daha kolay.
Dijital ikiz ile afet durumlarının simülasyonu yapılıp, afetin hızlı, doğru ve verimli bir şekilde yönetilmesi sağlanıyor. Kentte yer alan IoT (Nesnelerin Interneti) araçlarından alınan anlık veriler dijital ikiz teknolojisi ile işleniyor. Toplumun afetlerden en az düzeyde etkilenmesini sağlayan bu teknoloji ile geçmişi daha sağlıklı okumaya, anlık veriye sağlıklı bir şekilde ulaşmaya ve geleceğe yönelik öngörü artırılıyor.
Türkiye’de kentsel dönüşüm ve dijital ikiz projelerinin acil bir şekilde hayata geçirilmesi gerekiyor. Yapılacak olan kentsel dönüşüm projelerinde kentlerin dijital ikizlerinin de oluşturularak geleceğe yön verilmesi önemli.
Bu kapsamda demografi, ulaşım, altyapı, su, enerji gibi kentsel bileşenleri canlı olarak takip edebilmeyi ve kentin hayat standartlarının iyileştirilmesini sağlayıcı uygulamalar ön planda olmalı. Bu uygulamaların yapılması sürecinde, akıllı elektrik, su, doğalgaz şebekesi ve sayaçları, akıllı sokak aydınlatma sistemleri, enerji yönetimi sistemleri, acil müdahale ve afet hizmetleri gibi hususlar mutlaka değerlendirilmeli.
Tüm bu süreçlerde aynı zamanda kentin kültürel ve tarihi değerleri, çevresel sürdürülebilirlik ilkeleri de göz önünde bulundurulmalı.
ŞEHİRLERDEKİ DÖNÜŞÜM İÇİN DE ETKİLİ
Dijital ikiz; dijital teknolojideki yenilikleri kentsel operasyonel mekanizmalarla etkili bir şekilde birleştiren ve kentsel iyileştirme için uygulanabilir yol sağlayan bir model. Aynı zamanda gelecekteki sürdürülebilir kalkınma için bir kentsel planlama ve inşaat modeli de sunuyor. Hassas haritalama, sanal-gerçek entegrasyon ve fiziksel ve dijital şehirlerin akıllı geri bildirimi sayesinde, daha güvenli, daha verimli kentsel faaliyetleri ve daha rahat ve kapsayıcı günlük hizmetleri teşvik etmenin yanı sıra daha düşük karbonlu, sürdürülebilir ortamlar oluşturmaya yardımcı oluyor.
