Yüzyılın felaketi olarak kayıtlara geçen Kahramanmaraş merkezli depremlerde yüzlerce kültürel emanet de zarar görmüştü. Kimi tamamen yıkılan kimi de büyük hasar alan bu yapılar için yenileme çalışmaları devam ediyor. Bir kısmı yeniden ziyarete açılan tarihi yapıların onarımının yılsonuna kadar tamamlanması hedefleniyor.
YÜZDE 50’Sİ
Depremden en çok etkilenen il olan Kahramanmaraş’ta kent genelindeki 866 kültürel varlığın 407’si hasar gördü. Eserlerin yeniden ayağa kaldırılması için Kültür ve Turizm Bakanlığınca çalışma başlatıldı. Kentin sembolü haline gelen tarihi Ulu Cami, Taş Köprü ve Maraş Kalesi’nin restorasyonu sürerken, geleneksel konaklardan ‘Ünver Aydemir Evi’, ‘Veysel Çelik Evi’ ve ‘Medine Çiriş Evi’nde çalışmalar bitti. Kentteki 14 cami, 1 hamam, 2 han, 27 dükkan, 5 kamu binası, 1 mezarlık, 6 çeşme, 208 konut olmak üzere 264 kültür varlığında da onarım çalışmaları devam ediyor.
KUBBE PROVASI YAPILIYOR
Hatay’ın en önemli eski camilerinden olan Habibi Neccar Camisi de depremde zarar gören önemli kültür varlıkları arasındaydı. Türkiye sınırları içinde inşa edilen ilk cami olarak bilinen 638 tarihli cami, depremde tamamen yıkılmıştı. İletişim Başkanlığı’ndan geçtiğimiz günlerde yapılan duyuruya göre, restorasyon çalışmalarında kubbe provası aşamasına gelindi. Prova çalışmaları kubbenin camiye yerleştirilmesi için son adımlar olarak kabul ediliyor.
ÇALIŞMALAR SÜRÜYOR
Şanlıurfa da Kahramanmaraş merkezli depremlerden en çok etkilenen iller arasında yer aldı. Bölgedeki tarihi konaklar ve camilerin yenileme çalışmalarında sona yaklaşıldı. Şanlıurfa İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü’nden yapılan açıklamaya göre, sadece taş konakların onarılması için 150 milyon lira ödenek ayrıldı. Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından hibe desteği verilen onarım çalışmalarının bu yıl tamamlanması bekleniyor. Bölgede son dönemlerde restorasyonu tamamlanan 28 camiden 11’i de yeniden ibadete açıldı.
HER DETAY DÜŞÜNÜLDÜ
Diyarbakır, Mardin, Batman ve Bingöl’de de depremden etkilenen yapılar restore edildi. Vakıflar Genel Müdürlüğü, bölgede 184 yapıda restorasyon çalışması yapıldığını duyurdu. Onarım çalışmaları kapsamında Diyarbakır’da simge haline gelen Dört Ayaklı Minare ve Fatih Paşa Camisi’nin restorasyonu tamamlanarak ibadete açıldı. Cami, özgün çinilerine kavuşturuldu. Ayrıca yıkımdan önce olmayan iki yeni merdiven de camiye katıldı.
TARİHİNDE İLK DEFA
Maraş depremleri, İstanbul’daki simgesel kültürel yapıların da markaja alınmasına vesile oldu. Geçtiğimiz yıl Ayasofya-i Kebir Camii Şerifi, tarihinde ilk defa bütüncül bir yenileme projesine kavuştu. Ayasofya-i Kebir Camii Şerifi’nin Bütüncül Projesi ile Ayasofya-i Kebir Cami-i Şerifi’nin strüktürel durumunun tespit edilmesi, olası büyük bir deprem karşısındaki muhtemel davranışının irdelenmesi, yapının ayakta kalmasını sağlayacak tedbirlerin alınması amacıyla harekete geçildi. Proje kapsamında yapının dijital modeli yapılmaya başlandı.
