HABER: CANAN BİLGİN
Dünya nüfusunun giderek yaşlanacağı önümüzdeki 32 yıllık dönem, Türkiye için büyük bir avantaj haline gelecek. Avrupa’nın en genç ülkesi Türkiye, genç ve eğitimli nüfusu sayesinde 2050 yılına kadar ‘demografik fırsat periyodu’nda kalacak.
Bu fırsat, ekonomik büyüme ile sonuçlandırıldığında ise Türkiye yaşlılık dönemine ‘zengin’ olarak adım atacak. Japonya ve Güney Kore başta olmak üzere Asya Kaplanları’nı bugün zengin ve gelişmiş ülkeler ligine taşıyan bu fırsat sürecinde şimdi sıra Türkiye’de…
TARİHİ TEŞVİKLER
Çalışma çağındaki yani 15-64 yaş arasındaki nüfusun zirve yaptığı bu dönem, yılbaşından bu yana ard arda açıklanan, reel kesimden tüketiciye, yatırımdan istihdama, vergiden girişimciliğe, Ar-Ge’den ihracata yayılan Cumhuriyet tarihinin en büyük teşvikleriyle birlikte Türkiye’yi de katma değerli bir üretim sürecine taşıyacak büyük bir fırsat niteliğinde. Tarihi teşviklerin yanısıra ‘Burası Türkiye Burada İş Var’ sloganıyla geçtiğimiz hafta başlatılan ve yılsonuna kadar 2.5 milyonluk istihdamı öngören 2019 İstihdam Seferberliği de, bu periyodun kilometre taşlarından biri olacak.
EN ÜRETKEN NÜFUS
Birleşmiş Milletler Nüfus Fonu (UNFPA) verilerine göre, dünyada her 8 kişiden biri 60 yaş ve üstünde. Gelişmekte olan ülkelerde hızla artan, dünya nüfusunun yüzde 9’una denk gelen ‘yaşlı nüfus’un, 2050 yılına kadar yüzde 22’ye yükseleceği tahmin ediliyor.
Türkiye ise şu anda her ülkenin tarihinde sadece bir kez karşılaşacağı bir ‘armağan’ olarak değerlendirilen demografik dönüşüm sürecinden geçiyor. Demografik fırsat penceresi olarak da adlandırılan bu dönem, 15-64 yaş arası çalışma çağındaki nüfusun ekonomik olarak en aktif, en üretken olduğu bir dönem.
NİTELİKLİ İSTİHDAM
2023’te yaklaşık 87 milyona ulaşıp Türkiye nüfusunun yüzde 67.2’sini oluşturarak zirve yapacak bu genç nüfus, daha sonra azalacak ve yerini yaşlı nüfusa bırakacak. Ekonomik büyümeyi hızlandırma, milli geliri artırma ve Türkiye’yi gelişmiş ülkeler ligine taşıma olasılığının en yüksek ve koşulların en elverişli olduğu demografik fırsat periyodu, 2050 yılına kadar devam edecek.
Genç ve dinamik nüfus, bu süreçte 64 milyonun üstüne kadar çıkıp en büyük sermayemiz ve zenginliğimiz olacak. Ancak, bu fırsatı değerlendirebilmenin yolu, çalışma çağındaki bu nüfusun iş gücüne katılmasından geçiyor.
Genç nüfusun eğitimi ve daha fazla katma değer üretecekleri nitelikli işlerde istihdam edilmesiyle Türkiye, ekonomik atılımlarını gerçekleştirip yaşlanan dünyada güçlü bir aktör olma imkanı bulabilecek.
Türkiye, şu anda 31.6 milyonluk iş gücüyle Avrupa’nın üçüncü en büyük iş gücü havuzunu oluşturuyor. Sayısı hızla artan üniversiteler de genç nüfusun donanımlı ve kalifiye iş gücüne dönüşmesini sağlıyor. YÖK verilerine göre Türkiye’de yüksek öğrenim gören 6.7 milyonu aşkın öğrenci var. Üniversitelerden mezun olanların sayısı ise yılda yaklaşık800 bine ulaşıyor.
YAŞLILIĞA ZENGİN BAŞLADILAR
Son 50 yılda genç nüfus potansiyelini değerlendiren ülkelere en iyi örnek, ‘Asya Kaplanları’ olarak adlandırılan Japonya, Güney Kore, Tayvan ve Singapur. Özellikle Japonya ve Güney Kore, 1970-1980 döneminde girdikleri demografik fırsat periyodu’nu avantaja çevirerek ekonomik büyüme ile taçlandırdı. Şu anda dünyanın en yaşlı ülkelerinin başında gelen iki ülke, yaşlılık dönemine zengin ve gelişmiş olarak girmeyi başardı. 1980’lerin taklitçisi Güney Kore, genç ve üretken nüfusun işgücüne katılmasıyla bugün dünyanın en ‘icatçı’ ülkelerinden biri... Yaklaşık 51 milyonluk nüfusa sahip Güney Kore, dünyanın 13. büyük ekonomisi. Ülkede kişi başı milli gelir 37 bin 900 dolar civarında. Bu süreçte Samsung ve Hyundai gibi markalar çıkaran Güney Kore, dünyanın önemli otomobil ve elektronik eşya ihracatçılarından biri konumunda. Demografik fırsat periyodu avantaja dönüştürülebileceği gibi sosyal ve ekonomik politikalarla desteklenmediği takdirde tehditler de barındırabilir. Ortadoğu’da Arap Baharı ile başlayan süreç bunun en somut örneği. Ortadoğu ülkelerinde gençlerin işsizlik oranı oldukça yüksek.
AVRUPA’NIN NÜFUSU AZALACAK
Birleşmiş Milletler (BM) Nüfus Fonu (UNFPA) verilerine göre, bugün yaklaşık 7.7 milyara ulaşan dünya nüfusu, 2050’de 10 milyarı bulacak. Her yıl yaklaşık 84 milyon artan dünya nüfusu, yüzyılın sonunda da 11.2 milyara yükselecek. UNFPA’ya göre, 2017-2050 arasında dünya nüfusuna 2.2 milyar kişinin eklenmesi bekleniyor.
Söz konusu dönemde dünya nüfusuna Afrika kıtasından 1.3 milyar, Asya’dan 750 milyon insanın katılması öngörülüyor. Bu dönemde nüfusunda azalma olması beklenen tek bölge ise Avrupa kıtası. Tahminlere göre, 2050 yılında dünya nüfusunun yarısını sadece dokuz ülke oluşturacak.
Bu ülkeler Hindistan, Nijerya, Kongo, Pakistan, Etiyopya, Tanzanya, ABD, Uganda ve Endonezya olarak sıralanıyor.
64 MİLYON ÇALIŞMA ÇAĞINDA
TÜİK’in 2018-2080 nüfus projeksiyonuna göre, demografik eğilimler devam ettiği takdirde 80 milyon 810 bin 525 kişi olan Türkiye nüfusu, 2023 yılında 86 milyon 907 bin 367 kişiye, 2040 yılında ise 100 milyon 331 bin 233 kişiye ulaşacak. 2069’da 107 milyon 664 bin 79 kişiyle en yüksek değerini elde edecek ülke nüfusu, bu yıldan itibaren azalışa geçecek. 2080’de ise 107 milyon 100 bin 904 kişi olacak. Çalışma çağındaki nüfus oranı 2023’te yüzde 67.2 olacak. Bu oran 2040’ta yüzde 64.4, 2060’ta yüzde 60.4 ve 2080’de yüzde 58.7’ye gerileyecek. Çalışabilir nüfus 2040’ta 64 milyonla zirve yaparak azalma eğilimine geçecek. Bu da nüfus piramidimizin yukarı yaşlara doğru yoğunlaşması anlamına geliyor. Yaşlı nüfus olarak tanımlanan 65 yaş ve üzerindeki nüfusun oranı 2023’te yüzde 10.2’ye, 2040’ta yüzde 16.3’e, 2060’ta yüzde 22.6’ya, 2080’de yüzde 25.6’ya çıkacak. Bu nüfus, üretimden çok tüketen, sağlık ve sosyal güvenlik harcamaları ekonomide büyük pay alan bağımlı nüfus olarak değerlendiriliyor. 0-14 yaş grubundaki çocuk nüfusun oranı ise 2023’te yüzde 22.6, 2040’ta yüzde 19.3, 2060’ta yüzde 16.9 ve 2080’de yüzde 15.7’ye gerileyecek.
KÜRESEL YATIRIMCI İÇİN AVANTAJ
Genç nüfus, küresel yatırımcı için de büyük bir avantaj. Yabancı yatırımcı ülkeye girişte, nüfusun büyüklüğünü, yaş ve yerleşim dağılımını, tüketim gücü ve tercihlerini de dikkate alıyor. Dünya Bankası’nın İş Yapma Kolaylığı 2019 Raporu’nda Türkiye, 2018’e göre 17 basamak yükselerek 190 ülke arasında 43. sıraya yerleşti.
HER 8 KİŞİDEN BİRİ 60 YAŞ ÜSTÜNDE
UNFPA’ya göre, gelişmekte olan ülkelerde hızla artan, dünya nüfusunun yüzde 9’una denk gelen yaşlı nüfus, 2050 yılına kadar yüzde 22’ye yükselecek. Halihazırda dünyada her 8 kişiden biri 60 yaş ve üstünde.
