Defterini getir dönemi bitiyor

Kurulacak Türkiye Dijital Vergi Dairesi sayesinde tarh, tahakkuk, tebliğ ve tahsilat dahil bütün işlemler dijital olarak yapılacak. Böylece adrese tebligatı takip etme, vergi dairesine defter taşıma gibi uygulamalar son bulacak.

HABER: ADEM ORHUN

Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın Mart 2021’de yayımladığı Ekonomi Reform Paketi’nde yer alan vergi eylem planları için gerekli adım atıldı. Reform paketinde vergisel düzenlemeler başlığı altında “Tüm mükellefleri kapsayacak şekilde 7/24 hizmet verebilen ‘TürkiyeDijital Vergi Dairesi’ uygulaması hayata geçirilecek” diye ifade edilen eylem planları için gerekli kanun teklifi, TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu’nda kabul edildi. Vergi Usul Kanunu başta olmak üzere, vergi uygulamaları ve harçlarla ilgili bazı kanunlarda değişiklik öngören kanun ile dijital vergide yeni bir dönem başlayacak. Yine Ekonomi Reform Paketi’nde yer alan “Dijital Vergi Denetimi sistemi geliştirilerek, vergi iade incelemeleri dahil olmak üzere inceleme süreleri kısaltılacak” eylem planı da bu kanunla birlikte yasal altyapı bulacak.

Son yıllarda internet ve teknolojik imkanlara bağlı olarak, vergi uygulamalarının elektronikleşmesi yönünde birbiri ardına gelişmeler yaşandı. Elektronik defter ve belge uygulamaları, Hazır Beyan Sistemi, Defter-Beyan Sistemi devreye girdi. Ayrıca İnternet Vergi Dairesi ve İnteraktif Vergi Dairesi uygulamaları, Elektronik Yoklama Sistemi, Elektronik Tebligat gibi birçok elektronik uygulama, mükelleflerin kullanımına sunuldu.

İNTERAKTİF UYGULAMALAR

Vergi Usul Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi, vergiyle ilgili kayıt, defter, sunum, denetim ve yazışmaların artık bütünüyle elektronik ortamda yapılmasına imkan tanıyan hükümler içeriyor. Yeni düzenleme ile vergilendirme, defter tutma, belge düzenleme, beyan ve bildirimde bulunma, değerleme, ceza ve uzlaşma hükümlerinde değişiklikler yapılması öngörülüyor. Yeni dönemde interaktif uygulamaların teknik boyutu ve kapsamı genişletilip Türkiye Dijital Vergi Dairesi devreye alınacak. Kanun ile kayıt dışılığın azaltılması, gönüllü uyumu destekleyecek uygulamaların hayata geçirilmesi hedefleniyor.

ŞUBE GİBİ OLACAK

Kanun teklifinin 12’nci maddesine göre, Vergi Usul Kanunu’nun dördüncü maddesinde değişiklik yapılması öngörülüyor. Bu değişiklikle, fiziki ortamdan bağımsız, elektronik ortamda vergi dairesi kurulabilecek, bu vergi daireleri diğer vergi dairelerinin şubesi olarak belirlenecek, böylece mükelleflere hızlı ve etkin hizmet verilebilmesi sağlanacak. Yine aynı maddeye göre, vergi dairesince yapılan işlemlerin elektronik ortamda kurulan vergi daireleri tarafından da yerine getirilmesini temin edecek düzenlemeler yapma yetkisi Hazine ve Maliye Bakanlığı’nda olacak.
Bu şekilde vatandaşların kullandığı e-devlet sistemine benzer şekilde vergiyle ilgili konular, kayıt, sorgu ve işlem yapma ortamıdijital platform olacak.

E-MUHASEBE FİŞİ GELİYOR

Elektronik defter uygulamasında kullanılan ‘elektronik defter beratı’ ile ‘elektronik muhasebe fişi’ne ilişkin tanımlar kanun metnine eklendi. Yeni düzenleme ile elektronik ortamda düzenlenen kayıt, defter ve belgelerin elektronik ortamda ibraz edilmesi ile elektronik defter, belge ve kayıtların oluşturulması, imzalanması, iletilmesi ve saklanması hususlarından herhangi biri için hizmet verme konusunda yetkilendirilen mükelleflerin ortak, yönetici ve çalışanlarının kanunun vergi mahremiyeti hükümlerine tabi olması sağlanacak.

ETKİN 4T İÇİN

Kanunla öngörülen yeni düzenlemeleri değerlendiren uzmanlara göre verginin tahakkukunda fazla problem yok, ancak tahsilinde sıkıntı yaşanıyor. Özellikle mevcut durum, iş dünyasının ve piyasaların çok hızlı işlediği günümüz şartlarıyla çelişiyor. Tebligatta bir sürü problem yaşanıyor. Tebligat ulaştı mı, itiraz oldu mu, itiraz olursa yeni dosya tanzim ediliyor, işler uzuyor, çoğu mükellef de yasal süresi varsa sürenin sonuna kadar beklemeyi tercih ediyor. Dijital vergi dairesi müessesesi bunun da önüne geçecek bir uygulama. Yeni kanundan, tarh, tahakkuk, tebliğ, tahsilat (4T) konusunda tamamen online bir mecra murat ediliyor. Yeni uygulamada tebligat da dijital daireden yapılacak, dosyalar da dijitalden yüklenecek. Yeni uygulama, yoğun çalışan,çok sık denetime tabi olan işletmeler için işlemleri hızlandıracak. Dolayısıyla hızlı bir vergilendirme yapılacak.

GEREKÇE: HIZLI İŞLEM

Kanunda değişikliklere gerekçe olarak, ticari faaliyetlerin icrasında değişen iş yeri kavramı, vergi incelemesine taraf olan mükelleflerin büyük çoğunluğunun elektronik defter ve belge kullanması, dijital olarak veri depolama olanaklarının çeşitlenmiş olması, incelemelerin daha çok teknolojik ekipmanlar kullanılmak suretiyle yapılması, inceleme süreçlerinin dijital ortama taşınması gibi gelişmelerin uzaktan incelemeyi mümkün hale getirdiği vurgulandı. Gerekçede ayrıca, “İncelemenin uzaktan yapılabilmesi mükelleflere hem kolaylık hem de zaman tasarrufu sağlayacaktır. Yapılan değişiklikle kamusal denetim faaliyetlerinin etkin,verimli ve hızlı bir şekilde yürütülmesi amaçlanmaktadır” denildi.

YAZIŞMALAR DİJİTAL ŞUBEDEN

Gelir İdaresi Başkanlığı kaynaklarından edinilen bilgiye göre, Türkiye Dijital Vergi Dairesi, bütün mükelleflerin kayıt, işlem, tebligat ve yazışmalarının yapılabileceği platform olacak. Dijital vergi dairesine, büyük mükelleflerden önce sayıları 1 milyonu bulan, matrahları küçük hacimli olan mükellefler dahil edilecek. Mükellefler, bulundukları adreslere göre bağlı oldukları vergi dairesine fiziki olarak gitmek, oraya defter ve evrak götürmek yerine, vergi dairesi şubesi gibi çalışacak dijital vergi daireleri üzerinden bütün yazışmalarını yapabilecek, sorularını iletip cevaplarını alabilecek. Aynı şekilde mükellefin vergi denetimi de bu sistemdeki dijital kayıtlar üzerinden gerçekleştirilecek.

Bu da, Türkiye genelinde herhangi bir yerdeki mükellefe tebligat yapma, mükellefe denetim uygulama konusunda aksaklıkları, itirazları, zaman kaybını en aza indirecek.

YAPAY ZEKA ETKİLİ OLACAK

Vergide yeni düzenlemeleri İstanbul Ticaret’e değerlendiren Uyumsoft Bilgi Sistemleri ve Teknolojileri A.Ş. Yatırım Hizmetleri Genel Müdürü Özlem İkiz, Türkiye’de her altı işletmeden birinin dijitalleşme sürecine girdiğini söyledi. Türkiye Dijital Vergi Dairesi’nin önemini vurgulayan İkiz, “e-Fatura, e-Defter ve e-Arşiv gibi e-belge kullanmaya geçmiş yaklaşık 500 bin firma var. Bu işletmeler dijital dönüşüm uygulamaları ile işlerini, uçtan uca zaman ve mekan bağımsız yönetmeye başladılar. Geriye kalan işletmelerin de işlerini, elektronik ortamda yapması için Türkiye Dijital Vergi Dairesi önemli bir katkı sağlayacak. 24 saat açık vergi dairesi hizmeti, hem ticaretin seyrini, hem ülke kalkınmasının önünü açacaktır. Ayrıca yeni sistemde vatandaşlardan gelebilecek sorulara yapay zekalı dijital vergi asistanları cevap verecektir. Dijital vergi sistemine yapay zekanın eklenmesiyle bireyler ve şirketler, devlete olan sorumluluklarını zaman kaybetmeden görürken, sunulan maddi desteklere ve teşviklere daha hızlı ulaşabilecek” dedi.

Dijital sistemde hem işletmelerin, hem devletin hem de vatandaşın kazanacağını belirten Özlem İkiz, şöyle devam etti: “Kurum ve şirketler işlerini, uçtan uca dijital dönüşüm ile yönetebilecek. Uluslararası iş yapan firmalar için de, dijitalleşme iş süreçlerinde hız veciddi bir konfor sağlayacak. Bir diğer konu da, dijitalleşmeye çözüm üreten sektörlerin başında yazılım sektöründeki firmalar yer alıyor ve yazılım sektöründe iş yapan şirketlerin iş hacimleri artarak büyüyor.”

İNTERAKTİFTEN ÇOK DAHA KAPSAMLI

İstanbul Ticaret Üniversitesi İşletme Fakültesi Muhasebe ve Denetim Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Gencay Karakaya, kanunda öngörülen yeni dijital sistemin mevcut uygulamalardan farkının ne olacağını anlattı.

Dijital Dönüşüm Ofisi’nin himayesinde devam eden dönüşümlerin, e-devlet ve buna bağlı İnteraktif Vergi Dairesi’nin (İVD) kolaylık ve hız anlamında hayatımızda yer ettiğini kaydeden Karakaya, kanunla ilgili değerlendirmesinde şunları söyledi: “Yeni kanunda öngörülenler ise İVD ile sunulanların çok üstünde. Kanunda belirtilen dijital sistemin, meskun mahalde kurulan bir vergi dairesinin tüm faaliyetlerinin online mecraya taşınması olduğu anlaşılıyor.

Halbuki İVD, kısmen daha bireysel işlemlerle sınırlı. İVD, gerçek ve tüzel kişilerin tasarrufları, vergi ödemeleri, bazı tahsilatların yapılması, varsa cezanın ödenmesi, beyanname ödemesi varsa bunun yapılması gibi çok temel işlemlere aracılık ediyor. Hali hazırdaki sistemde vergi müfettişi, mükellefi arayarak, ‘şu şu senelere ilişkin defterlerinize ihtiyaç duyulmuştur’ diyor. O defterlerin fiziki olarak torba torba vergi dairesine getirilmesi talep ediliyor. Bu kadar dijitalleşmeye rağmen bu şekilde bir uygulama var. Yeni kanundaki dijital vergi dairesi ise mükelleflerle kamu kuruluşu arasındaki ilişkiyi tamamen bu sistem üzerinden yürütme ve denetleme işlevinin yeri olacak.

Dijital vergi dairesi, mevcuttaki İVD’nin çok çok üstünde bir kapasiteye sahip. Yeni dijital sistem daha çok verginin tahsili açısından etkili olacak. Yeni sistem, denetime tabi işletmenin tebligattan tutun, verginin hesaplanması ve bildirimine kadar geçen süreyiazami süreden asgari süreye çekecektir. Yeni uygulama piyasayı regüle edecek, piyasaya dinamizm getirecek.”

11 Ekim 2021 Pazartesi

Etiketler : Gündem