HABER: BARIŞ CABACI
İstanbul Ticaret Odası (İTO), 141 yıldır Türkiye’nin ticari, ekonomik ve sosyal tarihine yön veriyor. Yeni yaşını kutlayan Oda, 141 yıllık kurumsal hayatında birçok savaş, ekonomik buhran ve siyasi olaya tanıklık etti. İTO, cumhuriyet kurulduğunda ise 41 yıllık bilgi ve birikime sahipti ve bu deneyimini cumhuriyete aktarmak için çalıştı. 1923’ün Oda yönetim kurulu, proje ve ticaretin önünü açan girişimleriyle cumhuriyet ekonomisinin temellerinin atılmasında önemli rol oynadı. Kurulduğu günden bu yana misyonunu yerlileşme, girişimcilik, sanayileşme ve üretim olarak belirleyen İTO, 1923 yılında yayınlarıyla ve araştırmalarıyla da öne çıktı.
GİRİŞİMCİLİK MİSYONU
İTO’nun bu misyonu; yayınladığı rapor, dergi ve araştırmalara da yansıdı. Oda’nın yayınladığı İstanbul Ticaret ve Sanayi Odası Mecmuası’na göre, dönemin İTO Yönetim Kurulu Başkanı Hüseyin Bey, ilk projenin teşkilat projesi olması gerektiğini vurgulamış ve gereğinin yapılması için genel kurula sunmuştu. İTO, bunun yanı sıra zahire borsası, transit taşımacılık, limanların iyileştirilmesi, vergiler, yabancılarla rekabet, ticari hayatın iyileştirilmesi için gerekli yapısal reformlar ve bunlara yönelik hazırlanan kanun ve tüzükler için de çalıştı. Oda’nın 1923’teki hedefleri ne ise 2023 yılında da çalışmaları bu alana yönelik devam ediyor. Girişimciliğin geliştirilmesini her zaman ana gündem maddesi haline getiren İTO; Bilgiyi Ticarileştirme Merkezi, Teknopark İstanbul ve SoftITo ile cumhuriyetin ikinci yüzyılında da girişimciliği güçlendirecek projeler hazırlıyor.
YENİ MODEL
İTO’nun 1923’te girişimcileri destekleyen en önemli kurumlardan biri olduğunu söyleyen Fatih Sultan Mehmet Vakıf Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Tarih Bölümü Başkanı Prof. Dr. Zekeriya Kurşun, “Cumhuriyetin ilk yıllarında kamunun elindeki birtakım şirketler artık işlemez hale gelmişti. Verilen imtiyazlar yüzünden o dönemin girişimcileri hep yabancı firmalardı. Bu yüzden yerli girişimcinin teşvik edilmesine yönelik yeni modelin oluşması için İTO’nun öncü olduğunu söyleyebiliriz. Türkiye, kısa sürede girişimciliği büyük ölçüde çözdü ve bunda İTO, en önemli kurumlarından biri oldu” diye konuştu.
MİLLİLEŞME HAREKETİ
İTO, cumhuriyetin ilk yıllarıyla birlikte yerlileşme hareketine destek oldu. İTO’nun yayınlarından sorumlu olan Ahmet Hamdi Başar, ticaretin millileştirilmesi gerektiğini vurguluyor, bu nedenle 1922’de kurulan, 1923’te faaliyete geçen Milli Türk Ticaret Birliği’nin bu sorunu çözebileceğini belirtiyordu. Müslüman-Türk tüccarlar tarafından Türkiye ekonomisine ulusal nitelik kazandırmak amacıyla kurulan bu birlik, Anadolu’da milli hareketin vücuda getirildiği, ancak milli iktisadi birliği oluşturamadığı boşluğu doldurmak istiyordu. Bu yüzden birlik, ticaretin yerlileşmesi için kongreler düzenliyordu. Birliğin araştırmalarına göre, ithalat ve ihracat işleri ile uğraşanlar içinde Müslüman-Türk unsurun sayısı yüzde 4’tü. İstanbul’daki 4 bin 267 işletmenin sadece bin 202’si Türk tacirlere aitti.
TÜM İLLERE ÖRNEK OLDU
Prof. Dr. Zekeriya Kurşun, İTO’nun cumhuriyete katkılarını ise şöyle yorumladı: “İTO, cumhuriyet kurulduğunda 41 yıllık bilgi ve birikime haizdi. Osmanlı devletine yüklenen büyük mali yükümlükler ve tazminatların ticari yollarla ödenmesi için yol haritası hazırlayan İTO, Türkiye Cumhuriyeti’nin oluşumuna da katkıda bulundu. Ticaret odasının ülkeye yaptığı katkılardan dolayı ticaret odalarının tüm illerde açılması girişimi başlatıldı. İTO’nun kurulmasıyla devletin elinde olan ekonominin sivil ekonomiye kayması sağlandı. Bu da cumhuriyet dönemine en önemli katkılarından biridir. Böylece Türklerin ticaretle uğraşması toplumun dönüşümünü de sağladı.”
CUMHURİYETE UZMAN YETİŞTİRDİ
İTO’nun en önemli projelerinden birinin de yerli girişimci yetiştirmek olduğunu söyleyen Prof. Kurşun, “İTO, 1923’te devletin bile o zaman yapamadığını yaparak, ülkenin ihtiyaç duyduğu girişimcilerin yetişmesi için burslar sağladı. İTO, birçok genci yurt dışına gönderdi ve o gençler ülkelerine döndüklerinde konularının uzmanları olarak çalıştı. Büyük bir çoğunluğu geldikten sonra mecburi görevlerini kamuda yaptı. İTO, böylece devletin oluşumunda da büyük katkı sağladı” diye konuştu.
GİRİŞİMCİLİKTE ATILIM YILI
Cumhuriyet’in kuruluşunda girişimciliğin filizlenmesini destekleyen İstanbul Ticaret Odası, 100. yılında ise uluslararası pazarlara açılacak startupları ve geleceğin unicornlarını yetiştirmeye odaklandı. 2023 yılı iş planını da ‘girişimcilikte atılım yılı’ olarak ilan eden İTO; Teknopark İstanbul, Bilgiyi Ticarileştirme Merkezi, SoftITO, İTO Yetkinlik Merkezi ve DijitalKOBİM ile girişimcilik ekosistemine yön verecek projeleri bir bir devreye koydu.
