Omurilik yaralanmalarına bağlı felç, uzun yıllardır geri döndürülemez olarak kabul edilirken, Çin’de gerçekleştirilen çığır açıcı bir klinik deney bu algıyı kökünden sarsacak nitelikte. Şanghay Fudan Üniversitesi'nde yapılan çalışmada, dört felçli hastanın minimal invaziv bir ameliyat sonrası sadece birkaç saat içinde bacaklarını yeniden hareket ettirmeye başladığı bildirildi.
Beyin ve omuriliğe yerleştirilen özel elektrot çipleri sayesinde, yaralanma nedeniyle kopan sinir iletişimi yeniden kuruldu. Deneme kapsamında geliştirilen beyin-omurga arayüzü, doğrudan sinirleri uyararak hareket kontrolünü yeniden sağladı. Elde edilen sonuçlar ise hem bilim dünyasında hem de tıp çevrelerinde büyük yankı uyandırdı.
FELÇLİLER SAATLER İÇİNDE AYAKTA
İlk gönüllü olan 34 yaşındaki bir erkek hasta, 8 Ocak'ta ameliyat edildi. Sadece 24 saat içinde her iki bacağını da hareket ettirebildi. Ameliyattan sonraki 14. günde ise ayakta durabilen ve beş metreden fazla yürüyebilen hasta, engellerin üzerinden adım atmaya başladı. Şubat ve Mart aylarında ameliyat edilen diğer üç hastada da benzer şekilde hızlı iyileşmeler görüldü. Hastalar, birkaç hafta içinde bağımsız olarak yürüyebildi ve bazıları sinir duyularının geri geldiğini bildirdi.
YENİDEN YAPILANMA
Bu başarı, hareketi kontrol etmek için harici bilgisayarlara dayanan geleneksel beyin-bilgisayar arayüzlerinden (BCI) farklı bir yöntemle elde edildi. Fudan Üniversitesi araştırmacıları, doğrudan sinirleri uyararak beyin ve omurilik arasındaki kaybolan iletişimi yeniden kurmayı başardı. ‘Nöral yeniden şekillenme’ olarak adlandırılan bu süreç, sinir sisteminin kendi kendini yeniden yapılandırmasına olanak tanıyor ve uzun vadede yardımcı cihazlara olan bağımlılığı ortadan kaldırabilecek potansiyele sahip.
Fudan Beyin Benzeri Zeka Bilim ve Teknoloji Araştırma Enstitüsü'nden araştırmacılar bu teknolojinin önemine dikkat çekerek, geleneksel üst düzey tıbbi ekipmanlar yerine şimdi dünyanın ilk yeni nesil orijinal beyin-omurga arayüz sistemi çözümlerini elde ettikleri söyledi.
DAHA HIZLI İYILEŞME SÜRECİ
Bu yöntem, daha önce İsviçre’de yapılan benzer çalışmalara kıyasla iyileşme süresini büyük ölçüde kısalttı. İsviçre’deki araştırmalarda benzer etkiler altı ay sonra gözlemlenirken, Çin’deki yöntemle bu süre sadece iki haftaya düştü. Üstelik bu hızlı iyileşme, minimum cerrahi müdahale ile sağlandı.
İlk hastanın Şubat ayı sonunda gerçekleştirilen kontrolünde, prosedürün etkinliği bir kez daha doğrulandı. Hasta, “Ayaklarımı sıcak ve terli hissediyorum, bir karıncalanma var. Ayağa kalktığımda bacaklarımdaki kasların kasıldığını hissediyorum,” diyerek hislerinin geri geldiğini belirtti.
ÇİN’İN NÖROTEKNOLOJİ ALANINDAKİ YÜKSELİŞİ
Bu ameliyatlarda kullanılan tüm tıbbi cihazların Çin’de geliştirildiği belirtildi. Bu gelişme, ülkenin nöroteknoloji alanındaki yükselişini gözler önüne serdi. Çin’de 3,74 milyon omurilik yaralanması hastası bulunurken, her yıl 90.000 yeni vaka bildiriliyor. Araştırmacılar, bir spinal arayüz yerleştirilip, akabinde de üç ila beş yıllık rehabilitasyon eğitimiyle, hastanın sinirleri yeniden bağlanabilir ve yeniden şekillendirilebilir.
2024 Doğa Endeksi'ne göre, ABD sağlık bilimleri araştırmalarında küresel liderliğini sürdürürken, Çin ikinci sırada yer alıyor. Ancak bu tür atılımlar, Çin’in bu alandaki konumunu hızla güçlendirdiğini gösteriyor.
