ABD Başkanı Donald Trump, ilk başkanlık döneminde olduğu gibi ikinci döneminde de ticaret politikasındaki ilk sert adımı çelik ve alüminyumda attı. 12 Mart 2025’ten itibaren geçerli olmak üzere tüm dünyadan yapılan çelik ve alüminyum ithalatına sırasıyla yüzde 25 ve yüzde 10 oranında ek gümrük vergisi uygulanmaya başlandı. Bu karar, küresel ticaret dengelerini derinden etkilerken, Türkiye’nin ABD pazarındaki konumunu da yeniden şekillendirecek.
287 BİN TONA DÜŞTÜ
2018’de Türkiye’yi hedef alan özel yaptırımlar çerçevesinde çelikte uygulanan vergi yüzde 50’ye kadar yükselmiş, ihracatta büyük düşüş yaşanmıştı. Ardından tekrar yüzde 25 seviyesine çekilmişti. Türk Çelik Üreticileri Derneği verilerine göre, vergi öncesi dönemde 2.2 milyon ton seviyesinde olan ABD’ye çelik ihracatı, 2018 sonrası yıllık 287 bin tona kadar gerilemişti. Ancak şimdiki tarife düzenlemesinde muafiyetlerin kaldırılması ve Kanada, Meksika, AB, İngiltere, Brezilya, Japonya, Güney Kore gibi ülkelere de eşit oranlı vergi uygulanacak olması, Türkiye açısından rekabet koşullarını dengeleyecek bir fırsat olarak görülüyor.
TÜRKİYE TARİFE REJİMİNE DİRENÇLİ
Türkiye, 2018’den bu yana çelik ihracatında yüzde 25’lik tarifeye dirençli duruma geldi. Yedi yıldır ek tarifelerle ABD ile ticaretini sürdüren Türkiye, bu duruma karşı tedbir aldı. Yeni düzenlemeler, Türkiye’nin diğer rakip ülkelerle aynı vergi rejimine tabi olması sebebiyle ihracatçıların ABD pazarında yeniden güç kazanabileceği bir ortam sunuyor. Ancak çelik ve alüminyum sektörlerindeki firmalar, artan maliyetler ve küresel rekabet baskısı altında zorluklarla da karşı karşıya kalabilir. Nitekim Türkiye’nin ham çelik üretimi şubat ayında geçen yılın aynı ayına göre yüzde 5.6 azalışla 2.9 milyon tona geriledi.
ABD PAZARI YENİDEN GÖZDE OLABİLİR
Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz, ABD’nin Türkiye’ye uyguladığı yüzde 10’luk genel tarifeyi Türk ihracatçıları açısından olumlu bir gelişme olarak değerlendirdi. Yılmaz, “Tüm ülkelerin eşit konuma gelmesi, Türk firmalarının ABD pazarına erişimini kolaylaştıracaktır” dedi.
KANADA ZİRVEDE
ABD’nin en büyük çelik ve alüminyum tedarikçileri arasında Kanada başı çekiyor. Kanada, ABD’nin birincil alüminyum ihtiyacının yüzde 79’unu karşılıyor. Meksika, Brezilya, Güney Kore ve Vietnam da ABD’nin en büyük metal tedarikçileri arasında yer alıyor.
Türk Çelik Üreticileri Derneği Genel Sekreteri Dr. Veysel Yayan
ABD İHRACATI ARTABİLİR AB PAZARI İZLENMELİ
Türk Çelik Üreticileri Derneği Genel Sekreteri Dr. Veysel Yayan, İstanbul Ticaret Gazetesi’ne yaptığı açıklamada, Trump’ın aldığı kararın ABD pazarında Türkiye açısından avantaj yaratabileceğini belirtirken, Avrupa Birliği’nin ek koruma önlemleri alma sinyalleri verdiğine dikkat çekti. Yayan, “AB’nin kota sistemini sıkılaştırması ve Rusya ile Belarus’tan açılan kotaları yüzde 66 oranında azaltması, Türkiye’nin Avrupa’ya yönelik çelik ihracatını olumsuz etkileyebilir. Türkiye, ABD pazarında yeniden ivme kazanabilir, ancak AB tarafındaki gelişmeleri yakından izlememiz gerekiyor” dedi.
ALTERNATİF PAZARLAR ŞART
Veysel Yayan, Türkiye ile ABD arasındaki ticaretin dengeli bir seyir izlediğini ve iki ülke arasındaki 100 milyar dolarlık ticaret hedefinin halen geçerli olduğunu vurguladı. Trump’ın Türkiye’ye yönelik pozitif açıklamalarının da sektörde dikkatle takip edildiğini belirten Yayan, “Bu kapsamda Türkiye’ye yeni vergiler getirilmesi yerine, mevcut yükün hafifletilmesi beklentimiz sürüyor. Diğer ülkelere getirilen vergiler, Türkiye’nin rekabet gücünü artırabilir. Ancak sadece ABD’ye odaklanmak yerine alternatif pazarlara yönelerek gücümüzü pekiştirmeliyiz” dedi.
DÜNYA GENELİNDE İŞSİZLİK ENDİŞESİ
ABD’nin çelik ithalatında Kanada liderliği sürdürüyor. Brezilya, Meksika, Güney Kore ve Vietnam, en büyük tedarikçiler arasında yer alıyor. Biden döneminde İngiltere, Japonya ve AB gibi ülkelere tanınan muafiyetler kaldırılarak Trump yönetimi tüm ülkelere yüzde 25’lik yeni tarife getirdi. Güney Kore’nin sadece geçen yıl ABD’ye yaptığı 4.8 milyar dolarlık çelik ihracatı, ülkenin toplam ihracatının yüzde 14’ünü oluşturdu. Çin ise ABD’den ithal edilen kömür, LNG, ham petrol ve tarım ürünlerine yüzde 10-15 arasında değişen vergiler getirerek misillemede bulundu. Bu durum, küresel ticaret savaşının derinleşeceğine ve yeni işsizlik dalgalarına neden olabileceğine işaret ediyor.
