Avdagiç, “Bulunduğumuz pozisyon gereği önce dış ticaretin, ihracatın büyümeye katkısına bakıyoruz, sonra yatırımların büyümeye katkısına bakıyoruz. Türkiye’nin mutlaka ve mutlaka ihracatını ve yatırımlarını, büyüme oranlarının üzerinde tutması lazım” dedi.
Mayıs ayında ihracat, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 11.4 artarak 24 milyar 75 milyon dolar oldu. Aylık ihracat ise önceki yılın aynı ayına göre yüzde 10.3 azalarak 30 milyar 593 milyon dolara geriledi. Yılın ilk 5 ayındaki ihracat, önceki yılın aynı dönemine kıyasla yüzde 4.5 oranında artarak 106 milyar 914 milyon dolara yükseldi. Ayrıca yılın ilk çeyreği itibarıyla net ihracatın büyümeye katkısı eksi 6.3’ten artı 1.6’ya yükseldi. Bu arada ülke ekonomisinin, yılın ilk çeyreğine ait büyüme rakamları da TÜİK tarafından açıklandı. İlk çeyrekte büyümenin yüzde 5.7 olduğu kaydedildi.
DENGELENME SİNYALLERİ
İstanbul Ticaret Odası Başkanı Şekib Avdagiç, dış ticaretteki gelişmelerin büyümeye etkisini değerlendirdi. Avdagiç, 2024’ün birinci çeyrek büyüme verilerinin öngördükleri ‘dengelenme’ sinyallerini verdiğini kaydederek, “İlk pozitif detay; net dış ticaretin büyümeye katkısının yeniden pozitife dönmesi. İkinci önemli detay, sanayi ve yatırımlar kaleminin güçlü ve istikrarlı seyrini koruması. AB’deki toparlanmanın bunda etkili olduğunu düşünüyoruz” dedi.
Bloomberg HT’deki Finans Merkezi programında Genel Yayın Yönetmeni Açıl Sezen’in sorularını cevaplayan Avdagiç, şunları söyledi: “Bulunduğumuz pozisyon gereği önce dış ticaretin, ihracatın büyümeye katkısına bakıyoruz, sonra yatırımların büyümeye katkısına bakıyoruz. Ondan sonra diğer kalemlere bakmaya devam ediyoruz” dedi.
YÜKSEK TUTMALIYIZ
Avdagiç, şöyle devam etti: “Bundan önceki çeyreklerde özellikle dış ticaretin büyümeye katkısı düşmüştü. Büyüme rakamlarının altındaydı. Bizim gündeme getirmeye çalıştığımız konu şu; büyüme rakamı her neyse, dış ticaretin ve yatırımların, mutlaka büyüme oranının üzerinde olması lazım. Türkiye’nin ihracatını ve yatırımlarını, büyüme oranlarının üzerinde gerçekleştiriyor olabilmesi lazım. Mutlaka ve mutlaka, dış ticaret ve yatırımlara bağlı olarak, büyüme rakamını muhafaza etmeliyiz.”
TÜKETİMDE SOĞUMA ARTACAK
İTO Başkanı Şekib Avdagiç, “Tüketimde bir soğuma var. Bize göre bu durum ikinci çeyrekte daha hızlı şekilde devam edecek” dedi. Geçen yıl EYT kapsamında emekli olanların kıdem tazminatları sebebiyle piyasaya giren parayla harcamaların ve iç tüketimin arttığına dikkat çeken Avdagiç, EYT kapsamındaki emekliliklerin azalarak devam edeceğini ve bu arzın eskisi kadar etkili olmayacağını kaydetti. Avdagiç, “Şimdi artık artan faiz hadlerine bağlı olarak Türk Lirası’nın getirisi dikkate alındığında önümüzdeki dönemlerde büyümenin rakamının düşeceğini ama mutlaka dış ticaret ve yatırımlara bağlı olarak büyüme rakamını muhafaza etmemiz gerektiğinin altını çizmek istiyorum” dedi.
DÖVİZ KURUYLA ENFLASYON DENGESİ BOZULMAMALI
Geçtiğimiz günlerde açıklanan verilere göre bu yılın ilk beş ayında enflasyon yüzde 22.72 oldu. Ancak, döviz kurlarında enflasyona paralel bir değişiklik olmaması, özellikle ihracata yönelik çalışan sektörlerdeki yerli firmaları zorluyor. Hem enflasyon hem maliyetler artarken, özellikle tekstil ve hazır giyim sektöründeki yerli firmalar, dış siparişler için fiyat vermekte zorlanıyor. Alıcıların talep ettiği fiyatların maliyeti kurtarmadığını ifade eden sektör mensupları, “Döviz kuru bu seviyede oldukça bizim fiyatlarımız pahalı geliyor ve başka ülkelerden tedarik yoluna gidiyorlar. Siparişleri ve pazarları kaybediyoruz” şeklinde durumlarını dile getiriyor. Bu konuda da bir açıklama yapan İTO Başkanı Şekib Avdagiç, “Döviz son 10 ayda sadece yüzde 18 yükseldi. Bizim sürekli gündeme getirmeye çalıştığımız konu; döviz kuru ile enflasyon arasındaki korelasyonun bozulmaması gerektiği. Bu demek değil ki, enflasyon ile döviz kuru birebir paralel gidecek. Ama son aylardaki enflasyon artışı belli. Buna bağlı olarak sepet kurun sadece yüzde 18 artmış olması gerçekten ihracatçıyı zorluyor. İhracatın sürekliliğinin sağlanması ve artış trendinin de devam etmesi için yurt içindeki maliyetleri karşılayacak bir kurla karşı karşıya kalmamız lazım. Evet, verimliliği artırmamız lazım, evet birtakım maliyetlerimizi düşürmemiz lazım. Ama bunların hepsinin bir mertebesi ve derecesi var” dedi.
GERİLEYEN SEKTÖRLER
Rekabet gücü zayıflayan emek yoğun sektörler, mayıs ayını dış ticarette ekside kapattı. Küresel talep artışına rağmen hazır giyim sektörü geçen ay da artıya geçemedi. Söz konusu sektörün döviz bazında fiyatının dış alıcılara yüksek gelmesi sebebiyle sipariş kaybı yaşadıklarına dair şikayetlerinin gerçekliği de somut şekilde kendisini gösterdi. Ayrıca çimento, cam, seramik ve toprak ürünleri ihracatı yüzde 5.7, deri yüzde 8.3, tütün ise yüzde 18 geriledi.
EN ÇOK İHRACAT YAPAN SEKTÖRLER
* Mayıs ayında en fazla ihracat yapan sektör otomotiv endüstrisi oldu. Sektörün bir aylık ihracatı 3.2 milyar dolar olarak hesaplandı. 1.7 milyar dolarla Almanya, 1.2 milyar dolarla ABD ve 1.1 milyar dolarla Birleşik Krallık sektörün ilk üç pazarı oldu.
* Kimyevi maddeler ve mamulleri, mayıs ayında en çok ihracat yapan ikinci sektör oldu. Sektör, mayısta yüzde 23.3 artışla 3 milyar dolarlık ihracat yaptı. Sektör bu şekilde ülke ihracatından yüzde 12.6 oranında pay aldı. Sektörün yılın ilk beş ayındaki ihracatı ise yüzde 10.7 artışla 13.5 milyar dolar oldu.
* Otomotiv ve kimya sektörlerinin ardından mayıs ayında en çok ihracat yapan diğer sektörler şunlar oldu: Hazır giyim (1.6 milyar dolar), elektrik-elektronik (1.5 milyar dolar), çelik (1.46 milyar dolar).
* Savunma ve havacılık sanayi ise mayıs ayında 876 milyon dolarlık ihracat gerçekleştirdi. Bu tutar, sektörün bir ayda yaptığı en büyük ihracat oldu. Yılın ilk beş ayındaki ihracatını, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 9 artıran sektör, beş ayda 2 milyar 215 milyar dolarlık ihracat gerçekleştirdi.
