Bu çiçekler İstanbul’a sevdalı

HABER: SÜMEYRA YARIŞ TOPAL

Trafik keşmekeşi, sürekli devam eden inşaat çalışmaları, kalabalık caddeler arasında fark edilmeyen İstanbul’un sakinleri onlar…

Her yıl belirli dönemlerde sessizce başlarını topraktan çıkarıp, meraklılarınca fark edilip mevsimlik hükümlerini sürdükten sonra uykuya dalan nadir güzeller… İstanbul, dünyanın sayılı metropolleri arasında yer alıyor. Ancak aynı zamanda bitki çeşitliliği konusunda tek başına bir kent kimliği ile İngiltere, Hollanda, Polonya ve Finlandiya gibi ülkeleri geride bırakıyor. Kadim kent, toplam 2 bin 512 tür bitkiye ev sahipliği yaparken, bunlardan 56’sı ise endemik bitkiler arasında yer alıyor.

DÜNYADA BAŞKA YOK

Endemik bitkiler, dünyada sadece belirli bölgede yetişen türler olarak tanımlanıyor. Türkiye, barındırdığı 3 bini aşkın endemik türle tüm Avrupa ülkelerini solluyor.

Bu rakam, bütün Avrupa ülkelerinin toplam endemik varlığından bile daha fazla. İstanbul, ekonomik, ticari ve stratejik kimliklerinin yanı sıra endemik bitki çeşitliliği ile de göz dolduruyor. Barındırdığı 56 endemik tür, İstanbul’la birlikte nadir de olsa Marmara’nın çeşitli bölgelerinde yetişiyor. Ancak 9 çiçek türü, İstanbul haricinde dünyada başka hiçbir bölgede yetişmiyor.

ADINI ALDILAR

İstanbul, mevsim çeşitliliği açısından bitkiler için önemli göç yolları arasında bulunuyor. Bilim dünyasınca çeşitli zamanlarda keşfi yapılan endemik bitkilerden 12’si, adını İstanbul’dan alıyor. Bu nadir bitkiler, İstanbul’un genellikle kuzeyindeki ormanlık alanlarda yetişiyor. Bir kumul ya da bir kayalık gibi çok küçük alanlara da sıkışmış olanları var. Örneğin, 2006 yılında keşfedilen ‘sultan pelemiri’, sadece Başakşehir çevresinde 11 küçük noktada varlığını sürdürüyor.

ÜMRANİYE ÇİĞDEMİ

Dünyada yalnızca İstanbul’da bulunan ve Elmalı Barajı çevresinde doğal olarak yetişen Ümraniye çiğdemi, ocak-mart ayları arasında yüzünü gösteriyor. Beyaz içinde sarı renkli gölgeler bulunan çiçekleriyle yalnızca meraklılarının gördüğü bu tür, endemikler arasında yer alıyor.

İSTANBULENSİS

Bilim insanlarınca 1982 yılında keşfedilen İstanbulensis, İstanbul çiğdemi olarak da biliniyor. Şubat ayı ortalarında sarı renkli çiçekleriyle topraktan başını çıkaran bu nadir türler, Aydos ormanlarında baharın müjdecisi olarak kabul ediliyor. Bu endemik tür yılda yalnızca 20-30 kök büyüyor.

İSTANBUL’A YAKIŞIYOR

İstanbul’u hatırlatan, sadece İstanbul’a özgü olmayıp Türkiye’nin ve dünyanın çeşitli bölgelerinde yetişen bitkiler de var. Mor salkım, lale, acem halıse ve erguvan yalnızca İstanbul’da yetişmese de İstanbul deyince ilk akla gelen çiçekler arasında yer alıyor.

SULTAN PELEMİRİ

Fotoğraf: Prof. Dr. Ünal Akkemik

İstanbul’da ve dünyada sadece Başakşehir bölgesinde küçük bir alanda yetişen sultan pelemiri, temmuz-eylül arası çiçekleniyor. Nadir bitki, beyaz 4 parçalı çiçek görünümüyle Başakşehir’in 11 küçük noktasında yetişiyor ve yaşamı büyük tehlike altında bulunuyor.

İSTANBUL NAZENDESİ

Naz eden gelin anlamına gelen İstanbul nazendesi, dünyada sadece İstanbul ve çevresinde yetişiyor. Bahçeköy-Kilyos arasındaki yol kenarında doğal olarak yetişen İstanbul nazendesi mora çalan pembe çiçekleriyle nisan-haziran arasında boy gösteriyor. Adı İstanbulla özdeşleşen bu nadir çiçek, bilim insanlarınca İstanbul’un simge çiçeği olarak kabul ediliyor.

SADECE İSTANBUL’DA OLANLAR

Sultan pelemiri
İstanbul madımağı
İstanbul çiğdemi
İstanbul nazendesi
Ümraniye çiğdemi
İstanbul üçgülü
İstanbul kardeleni
Boğazketeni

11 Nisan 2022 Pazartesi

Etiketler : Gündem